راهکارهای نجات اقتصاد متکی به نفت در شرایط تحریم/ دیپلماسی اقتصادی فعال‌تر شود
گروه سیاسی ــ یک مدرس دانشگاه ارتقای بهره‌وری، تقویت بخش اقتصاد غیرنفتی، ارتقای کیفی تولیدات صنعتی، فعال کردن ظرفیت‌های گردشگری، اجرای درست اصل 44 قانون اساسی و جذب سرمایه‌های خارجی به ویژه سرمایه ایرانیان خارج از کشور را از اصلی‌ترین راهکارهای فرصت‌ساز کردن تحریم‌ها خواند که البته جز با همراه ساختن مردم و احیای اعتماد تضعیف‌شده آنها به حاکمیت عملی نخواهد شد.
به گزارش ایکنا؛ یکی از عبارات و جملات مکرری که مسئولان در هنگام تحریم بیان می‌کنند این است که می‌توان تحریم‌ها را به یک فرصت تبدیل کرد. حال سؤال این است چه بایدها و نبایدهایی تهدیدی به نام تحریم را به فرصت تبدیل می‌کنند؟ در واقع، مسئولان در شرایط تحریم باید چه تصمیماتی بگیرند یا نگیرند و چه اقداماتی انجام بدهند یا ندهند تا تحریم‌ها فارغ از شعار به یک فرصت تبدیل شود.
تحریم‌های نفتی فرصتی برای رهایی کشور از وابستگی به نفت
محمدجواد آرین‌منش، مدرس دانشگاه و نماینده اسبق مجلس، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره راه‌های تبدیل تحریم‌ها به فرصت گفت: تحریم‌های اخیر یا به طور کلی تحریم ابزار محدودکننده برای کشورها محسوب می‌شود، به ویژه اینکه اگر کشورهای تحریم‌شونده برنامه مشخصی را برای خروج از تنگناهایی که برای آنها پدید می‌آید نداشته باشند، قاعدتاً مشکلاتی برای مردم به وجود خواهد آمد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر اگر تحریم‌ها با برنامه‌ریزی مشخص و حساب‌شده‌ای از سوی مسئولان همراه شود، ظرفیت تبدیل شدن به فرصت را می‌یابد؛ اقتصاد ایران اقتصاد تک‌محصولی و وابسته به درآمدهای نفتی است و معمولاً اقتصادهای تک‌محصولی به ویژه در وضعیت بحرانی، که آن منبع اصلی درآمدزایی اقتصادی دچار تهدید شود، به شدت آسیب‌پذیر می‌شوند.
آرین‌منش با بیان اینکه این مسئله به معنای امکان نجات نیافتن اقتصادهای تک‌محصولی از وابستگی نیست، گفت: تحریم‌ها در واقع یک فرصت برای رهایی اقتصاد ایران از نفت و درآمدهای نفتی است؛ درآمدهای نفتی سبب شده سایر استعدادها شکوفا نشود و عرصه‌های دیگر اقتصادی کشور نازا و غیرمولد باقی بماند. در واقع بخش‌های صنعت، معدن، گردشگری، خدمات، کشاورزی و تولید تحت تأثیر منایع نفتی قرار گرفته و از رشد لازم برای رقابت در عرصه‌های جهانی برخوردار نشده است. اکنون تحریم‌های نفتی بهترین فرصت را برای کشور مهیا کرده تا اقتصاد ایران از وابستگی به نفت رها شود.
این مدرس دانشگاه درباره اصول و مواردی که باید برای تبدیل تحریم به فرصت رعایت شود، گفت: اصل اول، توجه به ارتقای بهره‌وری در اقتصاد کشور اهمیت دارد؛ در همین شرایطی که کشور با محدودیت منابع مواجه است یکی از پرمصرف‌ترین کشورها در زمینه‌های مختلف از جمله در مصرف انرژی مانند آب، برق، گاز و ... است. طبیعتاً اکنون زمان آن رسیده که بهره‌وری ارتقا پیدا کند و با کاهش و بهینه‌سازی مصرف، منابع سرشاری از طریق بهره‌وری نصیب اقتصاد کشور شود.
آرین‌منش اظهار کرد: دومین اصل، تقویت بخش اقتصاد غیرنفتی است؛ کشور می‌تواند در بخش‌هایی مانند صنعت، معدن، تجارت، گردشگری، خدمات و کشاورزی صادرات غیرنفتی بسیار مؤثر و پرارزشی داشته باشد. سومین اصل، ارتقای کیفی تولیدات صنعتی است. کالاهای صنعتی ایرانی از جمله خودرو با گران‌ترین قیمت و پایین‌ترین کیفیت تولید می‌شود و هرگز موفق به داشتن صادرات گسترده نبوده و قدرت رقابت با کشورهای دیگر مانند کره جنوبی، که خودروسازی را همزمان با کشور ما آغاز کرد، ندارد. لذا اکنون فرصتی است که کیفیت تولیدات داخلی بیشتر شود و با کاهش قیمت‌ها بتوان به بازارهای جهانی وارد شد و برای کشور درآمد کسب کرد.
این نماینده سابق مجلس افزود: علاوه بر اینها فعال کردن ظرفیت‌های گردشگری یکی از راهکارهای فرصت‌ساز کردن تحریم‌هاست؛ ایران یکی از ده کشور اول جهان به لحاظ برخورداری از جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و گردشگری است که از جمله می‌توان به گردشگری زیارت اشاره کرد. توسعه گردشگری و رفع موانع پیش رو و توسعه ارتباطات با کشورها، از جمله با کشورهای حوزه خلیج فارس و جهان تشیع، می‌تواند درآمدهای بسیار سرشاری را نصیب کشور کند، به نحوی که جایگزین درآمدهای نفتی شود.
اجرای درست و واقعی اصل 44؛ اصل ضروری و اجتناب‌ناپذیر در شرایط تحریم
وی اجرای درست اصل 44 قانون اساسی و واگذاری واقعی بخش‌های دولتی به خصوصی را از اقدامات ضروری و ناگزیر در این شرایط دانست و گفت: تا به حال این واگذاری‌ها بیشتر به شکل صوری و تصنعی اجرا شده و به خصولتی‌ها و نهادهای نیمه‌دولتی واگذار شده است. بخش خصوصی اگر ورود کند، حتماً می‌تواند بهره‌وری را ارتقا دهد.
آرین‌منش بیان کرد: نکته مهم دیگر جذب سرمایه‌های خارجی به ویژه سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور است. ایرانیان زیادی هستند که ثروت‌های فراوانی در خارج از کشور دارند که اگر زمینه فعالیت آنان در کشور فراهم شود، موانع برداشته شود، اعتمادسازی میسر شود و تضمین‌های لازم برای آنها به وجود بیاید، حاضرند سرمایه‌های خود را به کشور انتقال دهند و در بخش‌هایی مانند تولید سرمایه‌گذاری کنند. این جزو وظایفی است که وزارت امور خارجه برعهده دارد و لذا دیپلماسی اقتصادی کشور باید فعال‌تر از گذشته شود. در یک کلام امروز بهترین فرصت برای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.
همراهی مردم با مجموعه حاکمیت مستلزم احیای اعتماد تضعیف‌شده است
آرین‌منش درباره اهمیت تنظیم تصمیمات و اقدامات مسئولان با مقتضیات شرایط تحریم و تأثیر آن در ایجاد با عدم ایجاد همراهی مردم با دولت و مجموعه حاکمیت گفت: هر اقدامی در صورتی موفقیت‌آمیز خواهد بود که از پشتوانه مردمی برخوردار باشد و بتواند اعتماد مردم را، در حکم بزرگ‌ترین سرمایه اجتماعی، جلب کند.
رئیس دانشگاه غیرانتفاعی آرمان رضوی یادآور شد: در سال‌های اخیر، اعتماد مردم به حاکمیت تا حدی تضعیف شده و طبعاً انجام هر اقدامی که نیازمند حمایت مردم است مستلزم احیای این سرمایه تضعیف‌شده و جلب اعتماد مردم است تا خود را در کنار حاکمیت احساس کنند نه در برابر آن و منافع خودشان را با منافع ملی یکی فرض کنند.
وی در پایان تصریح کرد: رسیدن به این نقطه گام نخست برای حرکت به سوی تحقق استقلال اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، انسجام ملی و همراهی دولت و مردم است و این گونه می‌توان تبدیل تحریم‌ها به فرصت را نه یک شعار، بلکه یک اقدام امکان‌پذیر تلقی کرد.
گفت‌وگو از مهدی مخبری
انتهای پیام
