به گزارش ایکنا؛ نخستین جلسه از سلسله نشستهای بررسی آسیبهای اجتماعی در ایران با موضوع طلاق عاطفی با حضور امانالله قراییمقدم، جامعهشناس و استاد دانشگاه شهید بهشتی و محمود برجعلی، عضو هیئت علمی گروه روانشناسی بالینی دانشگاه خوارزمیT عصر روز گذشته، ۲۱ آذرماه، از سوی خانه مهر امام رضا(ع) برگزار شد.
در ابتدای این نشست قراییمقدم از دیدگاه جامعهشناسی به تبیین موضوع طلاق عاطفی پرداخت و گفت: طلاق عاطفی زمانی رخ میدهد که با وجود اینکه زوجین به صورت فیزیکی در یک خانه و کنار یکدیگر هستند، اما قلبهایشان از یکدیگر دور میشود. این امر دارای سابقه تاریخی بوده و مربوط به عصر حاضر نیست؛ از زمانی که دختران را به اجبار و بدون در نظر گرفتن علاقهمندی آنان به ازدواج دیگری درمیآوردند و یا زمانی که دختران کمسن و سال را به عقد مردی درمیآوردند، طلاق عاطفی شکل گرفت، اما امروزه به دلیل وجود رسانههای جمعی و آسیبهای اجتماعی موضوع طلاق عاطفی نیز مورد بحث قرار میگیرد، ولی پدیده جدیدی نیست که صرفاً به دنیای امروز تعلق داشته باشد.
نمونههای طلاق عاطفی در تاریخ
وی با بیان اینکه در برخی استانها سنتهای دیرینهای وجود دارد و ازدواج به دلایل مختلفی همچون خونبست و خونصلح رخ میدهد، گفت: این ازدواجها از ابتدا مصداق طلاق عاطفی هستند و در بسیاری از موارد به خودکشی منجر میشوند، چراکه در جوامع سنتی طلاق به معنای واقعی قبیح شمرده میشود و طلاق عاطفی میان زن و شوهر نیز در برخی موارد یکی از طرفین را مجبور به خودکشی میکند.
در ادامه این نشست برجعلی با نظر قراییمقدم در زمینه سابقهدار بودن امر طلاق عاطفی در تاریخ مخالفت کرد و گفت: طلاق عاطفی آسیبی نوپدید و مربوط به دنیای امروز است.
برجعلی به ارائه آماری از میزان طلاق در کشور پرداخت و گفت: حدود ۱۷۷ هزار طلاق در سال ۹۶ انجام شد که بیشترین فراوانی آن مربوط به استانهای تهران، خراسان رضوی و اصفهان بود. فراوانی این طلاقها در دختران بین ۱۵ تا ۲۰ سال و پسران بین ۲۰ تا ۲۴ سال رخ میدهد.
وی با بیان اینکه در شرایط جامعه مدرن در هر سه دقیقه یک طلاق در ایران انجام میشود، گفت: طلاق عاطفی به مربوط به دنیای امروز است؛ چراکه در گذشته زوجین زندگی سالمتر، تعداد فرزندان و طول عمر بیشتر، نیروی کار قوی و دوام زندگی بیشتری داشتند.
برجعلی طلاق عاطفی را مختص زمانی دانست که حمایتگری عاطفی زوجین از یکدیگر کاهش مییابد و به جای اینکه اعتماد به نفس یکدیگر را افزایش دهند و به رشد و بالندگی طرف مقابل خود بیندیشند، صرفاً به خود فکر میکنند و دچار خودمحوری میشوند.
بنا بر گزارش ایکنا، قراییمقدم با سخنان برجعلی درباره سابقهدار نبودن آسیب طلاق عاطفی مخالفت کرد و گفت: اگر امروز زنان تمایلی به باروری ندارند به دلیل نگرانیهایی است که از آینده فرزندان و مشکلات اقتصادی پیش رو دارند. در گذشته توقعات کمتر بود و زوجین زندگی آسانتری را سپری میکردند، اما امروزه گسترش امکانات و تجملات سبب شده است والدین برای آینده فرزندانشان نگران باشند و همین امر آنان را از باروری بیشتر بر حذر داشته است.
مردم مرفهی که خوشبخت نیستند
برجعلی در ادامه سخنان قراییمقدم با بیان اینکه بین رفاه و خوشبختی فاصله وجود دارد، اظهار کرد: امروز شاید مردم رفاه داشته باشند، اما از خوشبختی فاصله گرفتهاند.
وی علت وقوع طلاق عاطفی بین زوجین را آموزش ندادن الگوی عشق و دلدادگی دانست و گفت: طلاق عاطفی معمولاً چهار یا پنج سال پس از ازدواج رخ میدهد.
وی در تبیین برخی از اشکالات در مراودات بین زوجین که منجر به طلاق عاطفی میشود، تصریح کرد: زوجین نباید درصدد تغییر یکدیگر برآیند، بلکه باید همدیگر را همانگونه که هستند بپذیرند. همچنین مهارتهای ارتباطی زوجین ضعیف است و زن و شوهر درصدد ارضای نیازهای عاطفی یکدیگر برنمیآیند، چراکه چگونه گوش کردن را نیاموختهاند و هر یک صرفاً درصدد بیان گفتههای خود است.
برجعلی از دیگر مواردی را که سبب ایجاد طلاق عاطفی بین زوجین میشود کار کردن بیش از حد زن و مرد و تلاش اقتصادی بسیار آنان دانست و گفت: زن و شوهری که از صبح تا شب در خارج از خانه فعالیت اقتصادی داشتهاند، شب هنگام خسته به خانه بازمیگردند و توان و حوصلهای برای ارتباط با یکدیگر ندارند.
وظایف مردان محدود به مسائل اقتصادی نیست
برجعلی یکی از اشتباهات مرسوم بین مردان را محدود شدن به وظایف اقتصادی دانست و گفت: مردان نمیدانند که در خانواده وظایف متنوعی را برعهده دارند و صرفاً تأمین اقتصادی خانواده را برعهده گرفتهاند؛ همین امر باعث میشود که نیازهای عاطفی خانواده ارضا نشود و طلاق عاطفی رخ دهد.
راهکارهایی برای تقویت روابط زوجین
عضو هیئت علمی گروه روانشناسی بالینی دانشگاه خوارزمی به برخی نیاز مردان که باید از سوی همسرانشان برآورده شود پرداخت و گفت: باید مقبولیت مردان از سوی همسرشان افزایش یابد و همان گونه که هستند پذیرفته شوند. همچنین مردان نیاز به تأمین حس قابل اعتماد بودن دارند، چراکه بدبینی به شوهر موجب تخریب روابط میشود. قدرشناسی از مردان نیز میتواند به تأمین حس مقبول بودن آنان کمک کند.
وی نیازهای زنان را که باید از سوی مردان مورد توجه قرار گیرد شرح داد و بیان کرد: زن نیاز دارد تا شوهر او را درک کند؛ این درک با شناخت نیازها رخ میدهد. همچنین مردان باید برای افزایش اعتماد به نفس زنان در انجام امور مختلف از آنان نظرخواهی کنند. ابراز محبت و احترام مردان به همسرانشان نیز از دیگر مواردی است که به بهبود روابط آنان میانجامد و یکی از نیازهای زنان محسوب میشود.
مدرسه و خانواده وظیفهمداری و مسئولیتپذیری را آموزش نداده است
در ادامه این نشست قراییمقدم به بیان دیدگاههای خود پرداخت و ضمن تأیید نظرات مطرح شده از سوی کارشناس دیگر نشست، گفت: یکی از مسائلی که منجر به بروز مشکل در خانوادهها میشود عدم آشنایی زوجین با وظیفهمداری و مسئولیتپذیری است. این دو امر مهم در آموزش و پرورش، دانشگاه و خانواده به افراد آموزش داده نمیشود و سبب بسیاری از مشکلات در خانواده و حتی جامعه میشود.
وی از دیگر مواردی را که منجر به بروز طلاق عاطفی میشود ابزارهای رسانهای همچون ماهواره دانست و ادامه داد: برخی از محتواهای ماهوارهای غریزه جنسی را بیش از حد فعال میکند و انتظارات نامتعارفی را در زوجین به وجود میآورد. وقتی یکی از زوجین توانمندی رقابت با کاراکترهای ماهوارهای را نداشته باشد، این امر به ایجاد فاصله در روابط آنان میانجامد و پایهگذار طلاق عاطفی میشود. اگر تلویزیون ملی به غمپراکنی نپردازد و بتواند با تولید محتواهای جذاب و مناسب خانوادهها را به خود جلب کند، کمتر شاهد چنین مشکلاتی خواهیم بود.
روابط موزاییکی جایگزین روابط معنوی در خانواده شده است
قراییمقدم روابط زن و شوهر را درون خانه به صورت موزاییکی دانست که صرفاً در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند، اما با هم نیستند و تصریح کرد: امروز روابط موزاییکی جایگزین روابط معنوی در خانواده شده است. فرد معلول جامعه است و اگر در خانه و خانواده با چنین مشکلاتی روبهرو میشود، نتیجه مشکلاتی است که جامعه برای وی به وجود آورده است.
این جامعهشناس ازدواج را سلول بنیادی جامعه دانست و افزود: در جامعهای که ازدواج وجود نداشته باشد، اقتصاد نیز شکوفا نمیشود، چراکه افراد مجرد زیر پرچم خانواده هستند و کمتر تلاشی برای فعالیت اقتصادی میکنند.
در ادامه این نشست برجعلی به نقش ارزشهای دینی پرداخت و بیان کرد: فاصله گرفتن از الگوهای دینی و قرآنی سبب بروز افسردگی و اضطراب در خانوادهها شده است. در حالی که تعالیم دینی به ما هشدار داده است که هرگز در گذشته نمانیم و غصهدار فردا نباشیم، تا امروز را از دست ندهیم، بلکه با تجربهاندوزی از دیروز امروز خود را به درستی مدیریت کنیم.
زوجین به یکدیگر بدون توقع جبران محبت کنند
وی با تأکید بر اینکه زوجین از آداب قرآنی که برای زندگی زناشویی ترسیم شده است، غفلت کردهاند به آیه ۲۱ سوره مبارکه روم اشاره کرد و گفت: خداوند در این آیه میفرماید «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُون؛ و از نشانههاى او اينكه از [نوع] خودتان همسرانى براى شما آفريد تا بدانها آرام گيريد و ميانتان دوستى و رحمت نهاد. آرى در اين [نعمت] براى مردمى كه مىانديشند قطعاً نشانههايى است»؛ آرامش باید نتیجه ازدواج باشد، اما آرامش زمانی وجود خواهد داشت که دوستی دو طرفه بین زن و شوهر برقرار شود. قرآن از روابط زن و مرد تعبیر به مؤدت و رحمت میکند، یعنی زوجین به یکدیگر بدون توقع جبران محبت کنند.
قراییمقدم نیز به نقش باورهای دینی در استحکام زندگی پرداخت و بیان کرد: هرکجا به آداب و دستورات دینی معتقد و مقید شده باشیم با آسیبهای کمتری روبهرو میشویم؛ برای مثال در مناطق مذهبینشین شهر تهران جرم کمتری رخ میدهد. امروز ذهنیت خانوادهها مادیگرا شده است که در تعارض با تعالیم دین است. خانوادهها به دنبال فخرفروشی به یکدیگر هستند و همین امر در کنار فقدان شغل، به کاهش ازدواج در جامعه میانجامد.
وی جامعه بیکار را امالفساد دانست و تصریح کرد: اگر درصدد کاهش آسیبهای اجتماعی در جامعه هستیم، باید بدانیم که این مشکلات با زندان و اعدام رفع نمیشود، بلکه نیاز به ایجاد اشتغال داریم. اگر مشکل اشتغال جوانان حل شود به طور حتم میزان ازدواج نیز افزایش مییابد. جوانان با اصل ازدواج مشکلی ندارند، بلکه تنگناهای موجود آنان را از ازدواج منع بازداشته است.
انتهای پیام