شیوه تبلیغی امام رضا(ع)؛ دعوت به دین تنها با زبان و گفتار نباشد

حجت‌الاسلام علی اصغر زارعی، مدیر حوزه علمیه آیت‌الله بهاری در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، اظهار کرد: یک روایت مشهور از امام رضا(ع) وجود دارد که فرمودند "إنّ النّاسَ لَو عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لَاتَّبَعُونا اگر مردم  زيبايی‌های سخنان ما را می‌شناختند بی‌شک از ما پيروی می‌کردند." این نشان‌ از عمق دینداری است که با فطرت مردم عجین شده است.

وی افزود: مبلغان، روحانیون و کسانی که با سیره معصومین علیهم‌السلام آشنایی دارند باید تلاش کنند معارف ائمه دین را به صورت دقیق، جامع و کامل استخراج استفاده کرده و در اختیار مردم قرار دهند.

زارعی گفت: دین اسلام و فرمایشات ائمه که مبنی بر عقل و شرع است اگر درست استخراج و منتقل شود بسیاری از مشکلات حل شده و مردم نیز با عقلانیت آن را می‌پذیرند.

زارعی با اشاره به فرموده حضرت علی(ع) که فرمود ما باید طبق مقتضیات زمان زندگی کنیم و معارفی  را با شرایط روز تطبیق بدهیم نه اینکه تغییر بدهیم، افزود: معارف دینی باید با توجه به شرایط و نیازهای امروز جامعه و مردم بیان شود.

وی با بیان اینکه جوان امروز برای اینکه دین را بشناسد باید با ادبیات امروز با او صحبت کرد، افزود: ما باید ادبیات دین را طوری بیان کنیم که جوانان ما به راحتی بتوانند زیبایی‌های دین را بپذیرند و از آن انتقاد نکنند.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به فرمایش امام صادق(ع) که فرمود "مطالب را تنها فقط نقل نکنید بلکه به صورت عملی نیز منتقل کنید"، گفت: ما میان عقلانیت علمی باید عقلانیت را به شیوه عملی منتقل کنیم، فردی که با سیره اهل بیت آشنایی دارد باید این معارف را در عرصه عملی زندگی خود پیاده کند تا دیگران ببینند که خودمان عمل می‌کنیم و صرفاً دعوت به زبان و گفتار نباشد.

مدیر حوزه علمیه آیت‌الله بهاری همدان با اشاره به مصادیق بارز در حوزه‌های مختلف دین، تصریح کرد: روایت‌های زیادی در دین پیدا می‌کنیم که مصادیق مختلفی دارند، یکی از مصادیق را می‌توان در حکایتی از امام رضا(ع) بیان کرد که وقتی میهمانی برای ایشان آمد موقع خواب حضرت وسایل خواب این میهمان را مهیا کردند و میهمان این اجازه را نمی‌داد و احساس خجالت می کرد اما امام رضا(ع) فرمود این وظیفه میزبان است که محل آسایش و خواب میهمان را مهیا کند، هنگام صبح میزبان وسایل خواب را جمع کند و... و روایاتی که نشان می‌دهد دین اسلام حتی به مسائل کوچک و جزئی نیز توجه دارد.

زارعی با بیان اینکه اینها همه مصادیق زیبایی است که در دین وجود دارد، افزود:  زیبایی‌های دین بسیار زیاد است و همه این مسائل نشان می‌دهد که اگر مردم آنها را ببینند به راحتی از گفته‌ها و کلام ائمه تبعیت می‌کنند.

وی همچنین با اشاره به رافت و مهربانی امام رضا(ع) گفت: امام رضا(ع) ساکن مدینه بودند و با شرایط اجبار گونه‌ای که مأمون فراهم کرده بود که ایشان را به خراسان آوردند، در طول مسیر وقتی امام از مسیر مدینه تا خراسان می‌آمدند به نیشابور رسیدند بسیاری از بزرگان، اندیشمندان و دانشمندان آن زمان به محضر امام مشرف شدند و ایشان در  مسیر راه دیدند که عده‌ای جنازه‌ای را تشييع می‌کنند که امام رضا(ع) با احترام پایین آمدند و در مراسم تشییع جنازه شرکت کردند در آن هنگام یکی از اصحاب امام پرسید آیا شما این میت  را می شناختید که امام فرمود نه دوباره پرسید پس چرا آن‌قدر برای این شخص احترام قائل شدید که حضرت فرمود ما نسبت به شیعیانمان در هر جایی از دنیا که باشند این دغدغه را داریم و برای ما محترم هستند.

وی اضافه کرد: این یک نمونه رافت و مهربانی امام رضا(ع) در مورد شیعیان خود بود و روایات زیادی دیگر که در کتاب و روایات مختلف به وضوح این رافت و مهربانی را می‌بینیم.

مدیر حوزه علمیه آیت‌الله بهاری همچنین با بیان اینکه امام به زائران خود اهتمام ویژه و احترام ویژه‌ای دارد، گفت: داستان معروف شیخ بهایی نیز که در بسیاری از کتب روایت شده است مبنی بر نصب کتیبه بر سر در حرم و ممانعت از ورود افراد ناپاک به این مکان شریف و مخالفت امام رضا(ع) برای نصب آن، نشان از رافت و مهربانی امام رضا(ع) برای زائران حرمش دارد.

وی با بیان اینکه از این رفتارها در سیره همه ائمه اطهار بسیار دیده می‌شود، گفت: در این میان امام رضا رافت و مهربانی امام رضا(ع) ویژه است. روایتی دیگر از این امام بزرگوار داریم که می‌فرماید "الإِمامُ الأَنيسُ الرَّفيقُ، وَالوالِدُ الشَّفيقُ، وَالأَخُ الشَّقيقُ، وَالاُمُّ البَرَّةُ بِالوَلَدِالصغیر امام، همدم و رفيق است، پدر مهربان و برادرِ همسان است و مادر نيكوكار به فرزند كوچكش".