خرافه‌گرایی، هنجارشکنی و عوام‌فریبی؛ مؤلفه‌های فرقه‌های انحرافی/ رد پای بهائیت و «من‌وتو» در التهابات بازار
گروه اندیشه ــ پژوهشگر حوزه ادیان و فرق با اشاره به مؤلفه‌های خرافه‌گرایی، هنجارشکنی، خودخواهی، عوام‌فریبی و رادارگریزی فرقه‌های انحرافی بیان کرد: نقش استعمار در این زمینه بسیار اهمیت دارد، چه اینکه شاید استعمار در پیدایش یک فرقه نقشی نداشته باشد، اما یقیناً حمایت‌ها را انجام خواهد داد.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست «جریان‌شناسی و آسیب‌شناسی فرق و نحله‌های نوظهور در ایران» امروز، سیزدهم بهمن، با حضور جمعی از صاحب‌نظران و علاقه‌مندان در سالن کنفرانس خبرگزاری ایکنا برگزار شد.
حجت‌الاسلام عبدالقادر همایون، پژوهشگر حوزه ادیان و فرق، در این نشست بیان کرد: در مورد جریان‌شناسی فرقه‌ها از قدیم‌الایام مسئله استعمار مطرح بوده است. متأسفانه گاهی اوقات استعمار را کلیشه‌ای جلوه می‌دهیم و برخی افراد این ایراد را می‌گیرند که هر اتفاقی می‌افتد، شما می‌گویید پای استعمار در میان است، اما واقعیت این است که نمی‌شود از نقش استعمار در پیدایش فرقه‌ای انحرافی گذشت. از زمانی که رسول خدا(ص) روایت افتراق را فرمودند، طبیعتاً استعماری که در آن زمان شامل زنادیق بودند سعی کردند مسیر حق را منحرف کنند. آنان در این انحراف به موفقیت‌هایی نیز رسیدند و تا عصر حاضر این روند پیگیری شد؛ هر روز شاهد هستیم که استعمار برنامه جدیدی دارد و به محض اینکه فرقه‌ای کهنه می‌شود استعمار است که فرقه را با طرحی نو مطرح می‌کند و سعی دارد که با این انشعاب در اصل، وحدت کلمه را از ما بگیرد.
نقش استعمار در کشف و اختراع فرقه‌ها
وی در ادامه افزود: دو مسئله در این زمینه وجود دارد، معمولاً استعمار دو نگاه کشفی و اختراعی دارد؛ یعنی می‌بینید که جریانی شکل گرفته و شاید استعمار در شکل‌گیری آن جریان، نقش مستقیمی ندارد، اما طعمه خوبی است که بتواند از آن استفاده کند. همچنان که علی‌محمد شیرازی ادعایی را مطرح کرد و جریان استعمار فرقه بابیت را کشف می‌کند و گام دوم او نیز اختراع و پر و بال دادن است که از دل آن بهائیت را می‌سازد.
این پژوهشگر حوزه فرق و ادیان تصریح کرد: این طور نیست که فرقه‌ها همگی توسط استعمار ساخته شده باشند، اما حمایت از آنها یقیناً از سوی استعمار است و اتاق فکر آنها این فرقه‌ها شناسایی و حمایت می‌شوند. معمولاً فرقه‌ها اعم از اینکه استعمار در آن نقش داشته باشد یا خیر، با انگیزه‌های مادی، سیاسی و روحی (روانی) تشکیل می‌شود. مثلاً در بُعد روحی و روانی شخص به دنبال اسم و رسم است، نه اینکه دکان اقتصادی برای خود باز کند و سرمایه‌گذاری داشته باشد. همین که به طلبه ساده‌ای پر و بال بدهد و او را مطرح کند کفایت می‌کند.
خرافه؛ آبشخور فرقه‌ها
وی در ادامه افزود: اگر بخواهیم به جریان‌شناسی فرقه‌ها بپردازیم باید بگوییم که عمده فرقه‌ها ریشه در مسائل خرافی دارند و می‌توان این طور گفت که مسائل خرافی مقدمه و آغازگر جریان یک فرقه هستند. طبیعتاً وقتی که خرافات در حوزه اعتقادات یا مباحث کلامی، فقهی و یا آداب و رسومات وارد شود، در واقع همین جا آغاز انحراف زده شده است. در طول سالیان سال، شاهد این جریانات بوده‌ایم که فردی با یک دیواری که پشت سر آن نیز توالتی است اسباب فریب را مهیا می‌کند و شاید نشود اسم این‌ها را فرقه نامید، اما قطعاً یک جریان انحرافی از درون آن شکل می‌گیرد و فرقه‌ها نیز در همین بستر‌ها که ظرفیت برای مردم باز است سرمایه‌گذاری می‌کنند.
همایون تصریح کرد: وقتی دسته‌های عزاداری به دیواری متوسل می‌شوند، یا اینکه مردم به کولر آبی و یا درخت تمسک می‌جویند و یا به یک شاخ قوچ متوسل می‌شوند و گریه می‌کنند به این بهانه که مثلاً روی شاخ قوچ نقش دینی وجود دارد، طبیعتاً اینجا آن کسی که می‌خواهد فرقه‌ای را راه بیندازد فضا را مستعد می‌بیند.
روش متمایز در مناطق حاشیه‌نشین
وی با اشاره به روشمند بود کار فرقه‌ها بیان کرد: فرقه‌ها برای هر نقطه از شهر نسخه خاص همان‌جا را دارند. در مناطق حاشیه‌نشین شهر‌ها از روشی استفاده می‌کنند که آنجا ثمر دهد، همچنین در مناطق مرفه‌نشین نیز برنامه خاص خود را دارند و سبک زندگی را عوض می‌کنند. در مناطق جنوبی شهر اعتقادات ضعیف است، اما آن زندگی ایرانی ـ اسلامی هنوز هم قوت دارد، اما در مناطق مرفه‌نشین مسئله حیوان‌گردی برای مسئولان کلان کشوری یک چالش می‌شود. علت نیز این است که چند نفر از مدیران ما یا بهایی هستند یا اقوام آنها بهایی هستند که برای نمونه می‌توان به کیوان اعتمادی اشاره کرد.
این پژوهشگر حوزه فرق و ادیان ادامه بیان کرد: بنابراین باید به جریانات خرافی توجه ویژه داشت که ابزار پیدایش فرقه‌ها هستند. در حوزه بهائیت، صوفیه و عرفان‌های کاذب نیز می‌بینیم که ظاهر قضیه فرقه‌سازی است، اما واقع مطلب پیشبرد اهداف استعماری است، همچنین باید توجه داشت که خیلی از کسانی که فرقه‌ها را راه انداختند، فکر نمی‌کردند بتوانند چنین اتفاقاتی را رقم بزنند. فردی با این ادعا که امام زمان(عج) یا همسر امام زمان(عج) شروع می‌کند و در خودش این ظرفیت را می‌بیند که چنین ادعا‌هایی را داشته باشد. علاوه بر این در مورد سواد مدعیان نیز بحث مفصلی وجود دارد، اما کسی که می‌گوید ناقه صالح هستم، اینقدر سواد ندارد که بداند ناقه صالح شتر ماده بوده است.
خودخوانی به جای خداخوانی
وی تصریح کرد: یکی از فاکتور‌های مهم در پیدایش فرقه‌ها و در مسئله وجود آنها، بحث رهبران مستبد است. شاید در ابتدای امر این طور نباشد، اما واقع مطلب این است که فرقه‌ها به خودخوانی دعوت می‌کنند و نه به خداخوانی. شاید در ظاهر اسمی از الله و ائمه(ع) بیاورند، اما واقعا این طور است که به خود دعوت می‌کنند. در اقطاب صوفیه به وضوح این مسئله وجود دارد. در ظاهر غرق در الله و فنای فی الله هستند، اما وقتی به باطن فرقه‌های صوفیه نگاه می‌کنید، می‌بینید که هر چیزی در آنجا جا دارد غیر از مباحث الهی. جریانات دیگر نیز همین طور هستند.
این پژوهشگر حوزه فرق و ادیان در ادامه افزود: فاکتور دیگر فرقه‌ها هنجارشکنی است. این هنجارشکنی نیز در مباحث اجتماعی، اعتقادی و یا در حوزه مباحث اقتصادی است. فرقه‌های هنجارشکن، دست روی مسائل حساس اجتماع می‌گذارند. اگر بگوییم اجتماع شامل فرهنگ، سیاست و اقتصاد می‌شود، این‌ها در هر سه حوزه که بدنه اصلی جامعه هستند هنجارشکنی دارند. در حوزه اقتصاد می‌توان گفت که یکی از فرقه‌ها، فرقه بهائیت است که بسیار نقش ویژه‌ای در اخلال نظم اقتصادی کشور داشته است و سمبل این ناهنجاری بهائیت است. این ناهنجاری نیز یا به واسطه احتکار یا تحریم و ابزار‌های حبابی است. مصداق‌هایی داریم که بهائیت، هم در حوزه احتکار و هم در تحریم و ایجاد بازار حبابی، نقش موثر داشته است. یک زمانی که مردم دغدغه داشتند که نکند قحطی پیش آید، شبکه ماهواره‌ای من‌وتو، فردی را به عنوان کارشناس اقتصادی دعوت کرد به نام جمشید اسدی که نسخه‌ای را برای مردم ایران بپیچد و این نسخه را شما در هیچ بقالی نمی‌توانید ببینید، به قدری که مضحک است.
هنجارشکنی اقتصادی
وی بیان کرد: رسماً در این شبکه ناامیدی را به حد اعلی می‌رسانند و راهکار نیز این است که هر چه هست را بخرید و نهایت امر این است که چیز‌هایی که لازم ندارید را نیز بخرید. این نکته نیز مهم است که مدعیان فرقه‌ها معمولا جزء حمقا هستند وگرنه هر انسان عاقلی این نسخه را ببیند کافی است که بفهمد ماهیت واقعی شبکه من‌وتو چیست. در حوزه ایجاد بازار‌های حبابی، بار‌ها گفته‌ایم که نقش شهنام گلشنی را نمی‌توان نادیده گرفت که حتی حکم اعدامش صادر شد، اما عجیب این است که سر از ترکیه در می‌آورد و شبکه اقتصادی خودش را راه‌اندازی می‌کند. همین که ایشان چطور از اعدام فرار کرد و به ترکیه رفت یعنی نفوذ. اگر بخواهیم در مورد نفوذ در بهایئت یک شاهد مثال بیاوریم همین کافی است که باید بررسی شود که چه اتفاقی افتاده است. در حوزه تحریم نیز نقش فرزام کمال‌آبادی غیرقابل انکار است که یک بهائی است و خواهر او نیز جزء یاران ایران است که از اعضای تشکیلات بهائیت هستند.
همایون تصریح کرد: ماهیت فرقه‌ها فرصت‌طلبی است. آنها می‌دانند که چطور از آب گل‌آلود ماهی بگیرند و از ظرفیت‌ها استفاده کنند و مسئله مهم این است که باید جلوی انحراف را گرفت، مخصوصاً فرقه فرصت‌طلبی مانند بهائیت که باید راه‌های نفوذ این‌ها بسته شود. مقام معظم رهبری نیز می‌فرمایند که «دشمن را نه این قدر بزرگ کنید که زیر فشار او کمر خم کنید و نه این قدر کوچک که دیده نشود»؛ لذا یکی از کار‌هایی که در حوزه سد راه نفوذ فرقه‌ها باید داشته باشیم این است که باید نگاه واقع‌بینانه نسبت به آنها داشته باشیم. باید آنها را همان طور که هستند ببینیم، نه اینکه خطرسازی کنیم.
وی در ادامه افزود: بنابراین باید فرقه‌ها را جدی بگیریم. فرقه‌ها هنجارشکن هستند، در حوزه اعتقاد نیز همین است. همان طور که توهین‌هایی را از جانب بهائیت می‌تواند به اصول اعتقادی شیعه ملاحظه کرد؛ برای نمونه یکی از مباحث کلیدی شیعه مهدویت است که بهائیت نیز روی آن تمرکز دارد.
عوام‌فریب، رادارگریز و پوست‌انداز
همایون بیان کرد: فرفه‌ها عوام فریب، رادارگریز و پوست‌انداز هستند، یعنی اینکه سریع تغییر تاکتیک می‌دهند. علاوه بر این باید توجه داشت که سیری‌ناپذیری در سرکردگان فرقه‌ها و شعارگرایی نیز از دیگر ویژگی‌های آنان است. فرقه‌ها از وحدت عالم انسانی دم می‌زنند، اما در مقابل رژیم اسرائیل و جنایات بی‌شماری که امروز در کشور‌های مختلف در حال وقوع است سکوت می‌کنند. صوفیه دم از صلح کل می‌زند، اما خودش بدترین جنایات را می‌کند. حتی بین‌شهری و روستایی نیز فرق می‌گذارد. دم از ترک تعصبات می‌زنند، اما متعصب‌ترن افراد در فرقه‌ها هستند.
وی در انتهای سخنان خود با اشاره به راهکار‌های برون‌رفت از فرقه‌ها تصریح کرد: اولین کار این است که باید آسیب‌ها را بشناسیم و این‌ها را تبیین کنیم. باید عقل‌گرایی را ترویج کنیم که البته به معنای نادیده گرفتن اخبار و روایات نیست. آن عقلی که اسلام بر آن تاکید دارد مدنظر است. حرکت در مسیر ولایت نیز مهم است که باید به فقهای امت رجوع کرد و افقه فقها، امروز رهبری انقلاب است، لذا باید مسیر را به درستی طی کنیم. همچنین باید به بیان حقایق بپردازیم. آن‌هایی که تریبون دارند باید توجه کنند که فرقه‌ها باید اصولی و درست نقد شوند، نه اینکه به دروغ متوسل شوند. مباحث قانونی و محدود کردن آنها نیز حائز اهمیت است.
برای مشاهده گزارش تصویری اینجا کلیک کنید!
انتهای پیام
