خلأهای قانونی مقابله با فرقه‌های انحرافی در ایران
گروه اندیشه ــ پژوهشگر حوزه ادیان و فرق با بیان اینکه فرقه‌های انحرافی آسیب‌های مختلفی را به جامعه وارد می‌کنند، تصریح کرد: از آنجایی که سیاست این فرقه‌ها مبنی بر عدم ایجاد حساسیت است؛ لذا در زمینه برخورد با آن‌ها نیز خلأ قانونی وجود دارد که چالش محسوب می‌شود و کار را برای مقابله دشوار می‌کند.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست «جریان‌شناسی و آسیب‌شناسی فرق و نحله‌های نوظهور در ایران» امروز، سیزدهم بهمن، با حضور جمعی از صاحب‌نظران و علاقه‌مندان در سالن کنفرانس خبرگزاری ایکنا برگزار شد.
حجتا‌الاسلام سیدهادی سیدوکیلی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه فرق و ادیان در این نشست با بیان اینکه در ابتدا باید مشخص کنیم که فرقه چیست و چه زمانی شکل می‌گیرد، گفت: فرقه‌ها جریان‌هایی انحرافی و خارج از روند و جریان فکری اصیل در جامعه هستند. در هر جامعه جریان اصیل داریم که این مسیر رشدیافته و این جریان شاخصه‌هایی دارد که ممکن است ضعف‌هایی نیز داشته باشد که این‌ها توسط نخبگان اصلاح می‌شود که از آن به نقش زمان و مکان در اجتهاد دینی تعبیر می‌کنیم و رهبری این جریان ریشه‌دار با نخبگان جامعه است.
وی در ادامه افزود: مبنای اصلی این جریان ریشه‌دار دو اصل عقلانیت و فطرت است. عقل بشری به عنوان حجت الهی و فطرت که از اهمیت برخوردار است. در راستای کمک به عقل و فطرت، خداوند متعال حجج خود را ارسال کرده تا عقل و فطرت بشر را شکوفا کند و بشر این مسیر رشد را طی کند. همچنین عقلانیت نیز توسط حجج الهی تبیین می‌شوند و به جریان عقل اعتبار می‌دهند.
این پژوهشگر حوزه فرق و ادیان بیان کرد: بعد از این مقدمه باید توجه داشت که جریاناتی وجود دارند که ما را از این مسیر منحرف می‌کنند. رهبری این جریان‌ها نیز به دست شخصیتی به نام شیطان است. رهبری فرقه‌ها همان کاری را می‌کنند که شیطان در مسیر انحراف از جریان الهی انجام می‌دهد و به یک معنا رهبران فرقه‌ها نماینده شیاطین روی زمین هستند. آن شیطان اصلی نیز این‌ها را حمایت می‌کند.
وی در ادامه افزود: نکته مهم این است که به طور واقعی باید باور کنیم که فرقه‌ها خطرناک هستند، فرقه‌ها آتش‌اند و همان قدر که از آتش پرهیز می‌کنیم و سعی می‌کنیم که خود را دور نگه داریم باید از فرقه‌ها نیز پرهیز کنیم. آن‌ها برای فکر مردم و برای کشور، ملیت و فرهنگ ما اعم از ایرانی و اسلامی خطرناک هستند و به یک معنا به دنبال بهره‌کشی از مردم، فرهنگ، ثروت‌ها، ملیت و دین به نفع خود هستند تا جریان انحرافی خودشان را از این رهگذر قوت بدهند.
سیدوکیلی تصریح کرد: مهم‌ترین چالش در این زمینه این است که بدانیم فرقه‌ها سعی دارند که نوعی بی‌تفاوتی نسبت به خود را در جامعه رواج دهند تا حساسیت از آن‌ها برداشته شود. وقتی حساسیت نباشد، مسئول ما قانون تصویب نمی‌کند و برای خطرات فرقه‌ها، با چالش قانونی مواجه هستیم. وقتی حساسیت نباشد مدیر مدرسه ما با نفوذ این جریان در معلمان و دانش‌آموزان برخورد نمی‌کند. حساسیت نسبت به برخی از معلمان و کادر‌های مدارس غیرانتفاعی که از دایره گزینش خارج هستند نیز وجود ندارد، چه اینکه دانشگاه‌های ما نیز نسبت به اساتید حق‌التدریس که در دانشگاه‌ها حضور دارند حساسیت ندارد، در حالی که اگر خلأ قانونی وجود داشته باشد می‌توانند خطرآفرین باشد.
وی در ادامه افزود: در قسمت مربوط به اقتصاد و تولید و حتی در دور زدن تحریم‌ها نیز توجه نداریم که افرادی فعال هستند که تحت تاثیر جریان‌های فرقه‌ای قرار دارند یا ندارند. چون حساسیت ما به فرقه‌ها کم شده و این مسئله و خطر را کوچک‌انگاری می‌کنیم؛ بنابراین این مسئله بزرگترین چالشی است که در جریان نقد فرق با آن مواجه هستیم.
این پژوهشگر حوزه فرق و ادیان بیان کرد: برخی از فعالان فرقه‌ای وقتی که برای مطرح کردن بحث خلأهای قانونی به برخی از مراکز تصمیم‌گیر مراجعه کردند به آن‌ها گفته بودند که فرقه‌های انحرافی و خلأهای قانونی در این زمینه، مسئله کشور نیست و همراهی لازم را نکرده بودند. در حالی که از این طرف قوه قضائیه در برخورد با برخی از خطراتی که این‌ها برای مملکت ما به وجود می‌آورند می‌گوید چالش قانونی داریم؛ لذا این روند می‌شود نتیجه عدم حساسیت که فرقه‌ها به دنبال این هستند تا نشان دهند که کارشان جدی نیست.
وی در ادامه تصریح کرد: اگر بخواهیم مهم‌ترین عناصر فرقه را نام ببریم باید بگوییم که آن‌ها دارای یک رهبر اقتدارگرا و خودکامه هستند که مصالح خود و فرقه را بر مسائل پیروانش ترجیح می‌دهند. همچنین باید این نکته را نیز بگویم که آسیب‌دیدگان از این فرقه‌ها واقعا مظلوم‌ترین، بی‌دفاع‌ترین و آسیب‌پذیرترین اقشار هستند و باید به آن‌ها این طور نگاه کنیم که مورد استعمار قرار گرفته‌اند؛ چراکه رهبر فرقه معمولاً خارج از دسترس است که یا خارج از کشور است یا اگر در داخل است در معرض عموم نیست.
این پژوهشگر حوزه فرق و ادیان با بیان اینکه جریان یمانی از همین سنخ است، اظهار کرد: جریان بهائیت که اصلی‌ترین نهاد تصمیم‌گیری آن‌ها در اسرائیل است نیز همین طور است که خارج از دسترس هستند و بهائیان برای سفر به اسرائیل نیز محدودیت دارند و بدون اجازه تشکیلات نمی‌توانند به اسرائیل سفر کنند. برخی از رهبران اصلی تصوف نیز یا در انگلیس هستند و یا در فرانسه حضور دارند. جریان تشیع اسماعیلی آقاخانی نیز در انگلیس است. به این صورت که مخاطب در ایران است، اما رهبری فرقه یک جایی است که از خطر‌ها دور است. این رهبر اقتدارگرا ابزاری نیز در اختیار دارد. معمولاً در فرقه‌ها به نام تشکیلات، سیستمی دارند که به جزئی‌ترین و فردی‌ترین مسائل پیروان نیز نظارت دارند.
سیدوکیلی در ادامه افزود: در اینجا لازم است توجه کنیم که مسئله فرقه را باید با مسئله دگراندیشی فردی جدا بدانیم. دگراندیشی فردی نیازی به مقابله امنیتی ندارد و باید با آن مقابله اندیشه‌ای داشت، اما دگراندیشی‌های فرقه‌ای برای امنیت ملی خطرآفرین محسوب می‌شوند.
وی بیان کرد: در جامعه فرقه‌ای رهبر فرقه سعی می‌کند با جذب افراد یک نظارت متقابل بین اعضای فرقه ایجاد کند. هر کس بر دیگری نظارت دارد و در واقع فرد، چون در نقش کنترل‌گر است، نمی‌فهمد که خود او نیز در حال کنترل شدن است و عنصر دیگری که در فرقه‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است هواداران هستند.
این پژوهشگر حوزه فرق و ادیان ضمن تبیین نقش هواداران تصریح کرد: هواداران غیر از جریان فرقه‌ای هستند. اکنون فرقه‌ها در ایران سعی دارند این هواداران را افزایش دهند. نقش هواداران ایجاد بی‌تفاوتی است. هوادار می‌گوید که مسلمان هستم، اما با بهائی‌ها نیز مشکلی ندارم که خانم شیرین عبادی یک مورد از آن‌ها است که مسئول دفترش بهائی است. این هواداران راه نفوذ فرقه را در اقتصاد، فرهنگ، سیاست و در مدارس هموار می‌کنند.
وی در ادامه با اشاره نفوذ برخی از منتسبان به فرقه‌های منحرف به کشور افزود: متأسفانه ما یک دفعه مطلع می‌شویم و می‌بینیم که سعید امیرارجمند که در آمریکا سکونت دارد جلسه مشترکی را به عنوان یک استاد بهائی با رئیس و معاونان پژوهشی یکی از دانشگاه‌های کشور برگزار می‌کند و طراحی خود از پژوهش‌های مشترک را ارائه می‌دهد. همچنین مواردی داریم که دانشجوی ما از ایران به خارج از کشور اعزام شده، اما استادی که در آنجا حضور دارد بهایی است.
این مدرس دانشگاه بیان کرد: فرقه‌ها شروع به ایجاد آسیب می‌کنند و اولین آسیب آن‌ها آسیب‌های فکری است که ایجاد می‌کنند. فرقه‌ها زمانی شکل می‌گیرند که بحران‌ها افزایش می‌یابد. بعد از بحران‌ها جریان‌ها منحرف مانند مجاهدین خلق ایجاد می‌شود که بعد از انقلاب شکل گرفت و سعی داشتند خود را ناجی ملت معرفی کنند.
وی تصریح کرد: این فرقه‌ها در جریانات مختلف قشر جوان را تهییج می‌کنند، بنابراین هیجان‌مدار نیز هستند. مانند حوادثی که در فتنه ۸۸ و اغتشاشات ۹۶ رخ داد. یا حتی مسئله گرانی اقتصادی و اعتراضات بانکی که فرقه‌ها ضربات خود را وارد می‌کنند. یک بحران که شکل می‌گیرد جریان هیجان‌مدار ایجاد می‌شود و این‌ها با این ابزار می‌آیند و کار خود را انجام می‌دهند. قشر جوانی که تهییج شده با وعده ساختن یک دنیای جدید برای خود و آیندگان اغفال می‌شوند که البته ابزار و روش رسیدن به این آینده مطلوب نیز ارائه نمی‌شود بلکه فقط یک وعده و فریب است.
این مدرس دانشگاه بیان کرد: با شعار عدالت‌طلبی یا تغییرخواهی و گاهی با شعار سنت‌شکنی این جوان را از گذشته دینی، ملی و عاطفی جدا می‌کند و به دنبال یک شعر موهوم می‌فرستد و یک نوع مدل جدید زندگی را ارائه می‌کند که ظاهرش خیلی زیباست و او را برای فداکاری در فرقه ترغیب می‌کند. در حالی که جریان انبیا(ع) این طور است که می‌گفتند از شما اجری نمی‌خواهیم بلکه اجر نزد خدا است و انبیا (ع) می‌گفتند که خودتان را برای خدا فدا کنید، اما فرقه‌ها معتقدند که افراد باید برای آن‌ها فدا شوند.
سیدوکیلی در ادامه افزود: یکی از عواملی که آسیب فکری را تشدید می‌کند این است که جامعه فکر می‌کند که دانا است در حالی که نادان است. یعنی اساس دانایی در عین جهل. امروز ابزار مجازی با همه نقاط مثبتی که دارند، یکی از همین ابزار‌هایی هستند که به این مسئله دامن می‌زنند. آسیب دیگر فرقه‌ها نیز هویتی و اجتماعی است که فرد را به جامعه خود می‌برد و به او هویت جعلی می‌دهد و هویت اصلی را از او می‌گیرد. علاوه بر این موارد می‌توان به آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی برای کشور نیز اشاره کرد که فرقه‌ها دنبال می‌کنند.
انتهای پیام
