در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران به دنبال جمعآوری خاطرات آن دوران در استان همدان، گفتوگوهایی با مبارزان انقلابی صورت گرفته است. به سراغ یکی از مبارزان همدانی که در تظاهراتهای قبل از انقلاب دانشآموز بوده است رفتهایم.
علی اکبر فامیلکریمی فرماندار و معاون سیاسی اسبق استاندار همدان با حضور در دفتر ایکنا در نشست خاطرهگویی انقلاب اظهار کرد: اگر از انقلاب بخواهیم سخن بگوییم لازم است که به صورت مستند صحبت کنیم.
وی افزود: انقلاب اسلامی در همدان به 3 مقطع تقسیم میشود، سال 56، نیمه اول سال 57 و مقطع سوم با شروع سال تحصیلی سال 57.
وی با بیان اینکه در سال 56 نوجوانی 16 ساله بودم به خاطرات دانشآموزان در آن مقطع اشاره کرد و گفت: بعد از قیامی که در تبریز شکل گرفت فضایی کشور را فراگرفت، ارتباط خانوادگی افراد با کانونهای انقلاب نیز ایجاد شد.
عید سیاه؛ آغاز حرکت انقلابی دانشآموزان در خانوادههایشان
فامیلکریمی با اشاره به اینکه نوروز 57 بین دانشآموزان همدانی «عید سیاه» نام گرفته بود، ابراز کرد: در آن سال دانشآموزان باهم قرار گذاشته بودند که به نشانه اعتراض به فضای اختناقآمیز حکومت ستمشاهی آن سال را عید نگیرند، لباس نویی برای خود نخرند و به بازدید نروند، تضادی بین فرزندان و خانوادههایشان ایجاد شد اما آغاز یک حرکت جدی در خانوادهها و اطرافیان را رقم زد.
این فعال انقلابی همدان با اشاره به شهدایی چون شهید ابراهیم شیخعلیان که در این حلقه مبارزاتی بین دانشآموزان نقش عمیقی داشتند، گفت: جلسه قرآنی در همدان به صورت متحد و یکپارچه در صبحهای جمعه در مساجد، خانهها و محلات برگزار میشد این جلسات قرآن که پایه و اساس شکلگیری حرکت انقلابی بین مردم همدان بود توسط سه تیم که پایهگذار آن اکبر یوسفی، شهید محمد درفشی و شهید نیکومنظر بودند برگزار میشد.
وی با اشاره به اینکه در این جلسات در ابتدا قرائت قرآن و سپس آموزش و تفسیر انجام میشد، تصریح کرد: مبنای جلسات بر کتابهای شهید مطهری بود و بر مطالعه کتب شریعتی نیز توصیه میشد.
وی ادامه داد: در مقطع راهنمایی، معلم خوشنویسی به نام شهید پیرو داشتیم، یک روز در درس خوشنویسی شعری را خطاطی کردم، خط خوبی نداشتم اما در کمال تعجب این معلم شهید نمره 20 برای آن خط لحاظ کرد شعری که آن را خطاطی کرده بودم، این بیت بود «از شکمهای گران خواب گران آید پدید / واز شکمهای تهی آه و فغان آید پدید» متوجه شدم این نمره بخاطر محتوایی است که خطاطی کردهام و از آن پس متوجه عقاید و نگاه این معلم شدم.
فامیل کریمی با اشاره به اینکه فضای اختناق آمیز اجازه ابراز عقاید را از همه و معلمان نیز گرفته بود، اظهار کرد: ساواک دو مرتبه اقدام به دستگیری وی کرده بود اما موفق نشده بود.
مقطع اول؛ تشییع جنازه آیتالله آخوند همدانی اوج درگیری انقلابیون با رژیم بود
وی اشاره کرد: چاشنی اول شکلگیری انقلاب در همدان در بین من و همسالان ما و همان جلسات قرآن صبح جمعه شکل گرفت.
وی افزود: در آن زمان ما در روستای شورین زندگی میکردیم، برای طلاب قم که مشکلی پیش میآمد نامهای از دفتر آیتالله گلپایگانی و سایر مراجع میآمد که چند نفر از طلاب برای چند روز مهمان شما هستند. یک بار بعد از رفتن طلابی که در منزل ما از دست ساواک پنهان شده بودند سریعا ساواکیها به منزل ما برای بازرسی آمدند که تمام خانه را بهم ریختند.
وی با اشاره به مقطع دوم انقلاب در همدان بیان کرد: اتفاقات زیادی در این سال میافتاد که فعالیتهای انقلابی در تابستان آن سال و با تشییع جنازه آیتالله ملاعلی معصومی همدانی معروف به آقای آخوند در همدان اوج گرفت. حضور مردم همدان در این تشییع بسیار دیدنی بود.
وی اشارهای به ساخت شهرک نو در اطراف باغ بهشت همدان کرد و گفت: حدود 60 یا 70 خانه فساد در این شهرک ایجاد شده بود، یکی از افرادی که جلوی ساخت این شهرک ایستاده بود ومقاومت زیادی کرد پدر بنده بود که بحث مفصلی دارد. درگیری در مراسم تشییع شدت گرفت، نزدیک ظهر تیراندازیها به اوج رسیده بود، شعاری در بین مردم به طور ناگهانی فرا گرفت که «فردا به وقت 8 صبح حمله کنید به شهر نو» و پس از این شعار درگیریها شدیدتر شد و حدود 80 یا 90 نفر از سوی شهربانی و ساواک دستگیر شدند.
فامیلکریمی ادامه داد: شهید مختاری و نیکومنظر پیشتازان این تظاهرات بودند که بمبهای 40 تکهای دست سازی را که برای اولین بار در این درگیریها استفاده میشد را بین نیروهای امنیتی انداختند.
فرماندار اسبق همدان گفت: پس از تحصنها، اعتراضات و فعال شدن رسانهها حکومت نظامی در همدان اعلام شد.
مقطع دوم؛ ماجرای شکلگیری قیام دانشآموزان همدانی در 30 مهر
وی به مقطع سوم شکلگیری انقلاب اشاره کرد و گفت: در سال تحصیلی جدید آقایان عالمی و دامغانی از عالمان همدان به همراه زنجیرهای از دانش آموزان از مسجد میرزاداود شروع به تظاهرات کردند و این تظاهرات در ادامه در بین حوزه علمیه ایجاد شد. تا اینکه به ماجرای 30 مهر رسید.
فامیل کریمی ابراز کرد: دانشآموز دبیرستان علویان بودم و روز قبل درگیری شدیدی با نیروهای امنیتی به دلیل اعتراضات روزانه داشتم، اوج درگیریها در میدان امام که در آن زمان معروف به میدان پهلوی بود شکل گرفت از ساعت 9 صبح درگیریها آغاز شد ماموران شاههنشاهی به راحتی گلوله شلیک میکردند و گاز اشک آور میزدند، راهپیمایی تا ساعت 14:30 به طول انجامید و نهایتاً در محاصره نیروهای شهربانی و ساواک درآمدیم تعداد زیادی از دانشآموزان در این حادثه به شهادت رسیدند و یا زخمی شدند.
این مبارز انقلابی یادآور شد: حادثه 30 مهر دانشآموزان همدانی مبنای حرکت بزرگی بود که موجب ایجاد یک حرکت و جسارت در سطح کشور شد اما متاسفانه اثر این حماسه مورد بررسی قرار نگرفته است.
مقطع سوم؛ آیتالله مدنی مدیرت انقلاب را به عهده گرفت
وی با اشاره به ادامه یافتن درگیریها تصریح کرد: در آبان ماه درگیریها شدت بیشتری گرفت، و نقطه سوم شروع مبارزات با حضور آیت آلله مدنی شکل گرفت. با حضور ایشان مدیریت انقلاب در همدان به دست یک کارشناس و نخبه افتاد.
فامیل کریمی با بیان اینکه ویژگی بارز این شهید بزرگوار مدیریت صحیحاش بود، توضیح داد: با مدیریت ایشان از حرکات زائد جلوگیری میشد،ایشان وحدت و انسجامی را در بین انقلابیون همدان ایجاد کردند.
وی با ابراز گلایه از اینکه برخی درصدد انحصاری کردن این شهید بزرگوار هستند، گفت: برخی فرهنگ و تاریخ همدان را به انحصار میکشند اما این ظلمی است در حق این شهیدان.
فامیل کریمی با اشاره به آخرین اقدامات انقلابی مردم همدان ابراز کرد: آخرین حرکت انقلابی مردم در همدان ایستادن در مقابل تانکهایی که به سوی تهران برای سرکوب انقلابیون میرفتند بود ، اما مردم تنها با چند لاستیک و وسایل اینچنینی جلوی تانکها را گرفته بودند، وسایلی بود که تانکها به راحتی میتوانستند از آنها عبور کنند اما نیروهای نظامی نیز انگیزهای برای مقابله با مردم نداشتند و حتی یک تیر از سوی آنها شلیک نشد.
وی افزود: اگر این تانکها به تهران میرسیدند مشخص نبود چه اتفاقی میافتاد اما مردم همدان مقاومت کردند. مهماتی نیز در این حادثه توسط انقلابیون ضبط شد.
فامیل کریمی اظهار کرد: یک بار از آیتالله مدنی سوال کردم آیا میتوان در هنگام درگیری با نیروهای امنیتی به جمع آنها نارنجکهایی را پرتاب کنیم ایشان مخالفت کرده و گفتند «تمام آنها که قاتل نیستند».
وی ابراز کرد: سید محمد حسنی فردی نزدیک به آیتالله مدنی و همراه همیشگی ایشان بود و همه چیز خود را برای انقلاب گذاشت. روضههایی با 60 سال سابقه در محرم در منزلش برگزار میشد، در زمانی که برگزاری مراسم عزادارای ممنوع بود در زیر زمین منزلش برگزار میکرد.
محرومیتهای قبل از انقلاب
این مبارز انقلابی با اشاره به وضعیت فساد در دوران پهلوی یادآور شد: در دوران طاغوت فساد رسمیت داشت، شهرک نو که ایجاد شد تمام امکانات و دسترسیها ایجاد شد، شهر کوچکی چون همدان دارای رقاصخانهها و کابارههایی رسمی بود، مشروب فروشی در خیابان باباطاهر و بوعلی رسمیت داشت.
وی افزود: فساد در جامعه کنونی هم وجود دارد، اما کمتر است، تضادهای فرهنگی، اجتماعی و ضدارزشهایی وجود دارد اما پایه و اساس بر فساد و ظلم یا بیعدالتی نیست، چیزی که در حکومت شاه اصل بود.
فامیل کریمی گفت: روح انقلابی ما امروز زمانی خودش را نشان میدهد که همه در یک سطح باشند و اختلاف طبقاتی میان مردم نباشد.
فرماندار سابق همدان با اشاره به وضعیت معیشتی در دوران طاغوت یادآور شد: پدرم در سال 1351 به حج تمتع مشرف شد وی فردی متمکن بود، اما در اوایل دوران مقدس که در جبهه بودم در منزل تلفن نداشتیم که از جبهه از این طریق خبر سلامتی خود را به خانواده بدهیم، اما در حال حاضر با توجه به اینکه مادرم در روستای شورین زندگی میکند از تمام امکاناتی که در شهر وجود دارد بهرهمند است، قبل از انقلاب مردم دچار محرومیت زیادی بودند.
فامیل کریمی با اشاره به وضعیت اجتماعی پس از انقلاب بیان کرد: باید هم اشتباهاتی که در جامعه امروز وجود دارد گفته شود هم وضعیت حاکم در دوران قبل از انقلاب؛ در آن زمان اختناق زیادی بر جامعه حاکم بود، امروز همه مردم در هر جایگاهی دولت و نظام را مورد انتقاد قرار میدهند.
وی در این رابطه به خاطرهای اشاره کرد و گفت: یک شب زمانی که طلاب قم در منزل ما بودند بیانیهای را دستشان دیدم و تمام تلاشم را کردم تا آن را به دست آورده و بخوانم، آن بیانیه که مربوط به یکی از مراجع بود نه شخص امام خمینی(ره) را فردا به مدرسه بردم که از آن مطلع شدند و مدیر مرا احضار کرد و نهایتا با تعهدی که مبنی بر وارد نشدن در این فضا بود مرا رها کردند، یک هفته بعد انفجاری در یکی از اتاقهای مدرسه اتفاق افتاد آن روز تا به مدرسه رسیدم مرا دستگیر کردند بخاطر بیانیهای که هفته پیش از من گرفته بودند انفجار را گردن من انداختند تا اینکه مشخص شد این انفجار اصلا از سوی گروههای انقلابی اتفاق نیفتاده است. این خفقانی بود که در آن زمان وجود داشت.
نقش اصلی انقلاب بر دوش روحانیت و امام خمینی(ره) بود
فامیلکریمی با اشاره به اینکه افراد با منیت خود نمیتوانند تاریخ را صراحتأ بیان کنند، افزود: همانطور که معتقدیم مدیتریتی که شفاف نباشد به دنبالش فساد و بیعدالتی نیز میآید، شخصی به نام حاج حسین خلیلی مسئول درمانگاه مهدیه تمام داشتههایش را پس از اینکه سهمی برای تنها دخترش قرار داد را وقف کرد.
وی با بیان اینکه خاستگاه انقلاب نکته ویژهای است که باید به آن توجه کرد، ادامه داد: هر انقلاب میتواند خاستگاه اصلی و فرعی داشته باشد، خاستگاه انقلاب ما مذهبی بود، و نقش بارز آن بر دوش روحانیت و امام(ره) بود که شاخصه و ریشه اصلی ایجاد انقلاب حضرت امام(ره) بود.
وی با بیان اینکه مشخصه و مبنای اصلی امام خمینی(ره) در همه مراحل صداقت، راستی و درستی بود، گفت: ایشان علیرغم اینکه روابط دیپلماسی را خوب میدانست و رصد میکرد اما زمانی که به مردم میرسید بسیار راحت صحبت میکرد، گفتمان امام و تشرهای سیاسیاش بسیار متفاوت بود، چیزی را متعلق به خودش ندانست و همه را متعلق به مردم میدانست، مردم ما تشنه چنین باور و گفتمانی بودند.
وی افزود: مردم به دنبال این گفتمان حرکت کردند و هر چه بیشتر پیش رفتند به عمق این ویژگی امام بیشتر پی میبردند و به همین دلیل در جنگ پشت امام(ره) ایستادند.
وی در پایان اظهار کرد: بعد از انقلاب در جهادسازندگی مشغول فعالیت بودیم حقوق کارکنان 2200 تومان بود قرار بر این شد بر آن افزوده شود، آقای افشار درخواست کرد افزایش حقوق انجام نشود چراکه این زیاد شدن حقوق، روح انقلابی را از ما میگیرد. متاسفانه در جامعه در بعضی امور امروز میبینیم که این روحیهها از بین رفته است.
انتهای پیام