خبرنگار یا خبرنگارنما؛ چه خبر از پایش؟
گروه فرهنگی ــ نشست خبری با مدیر مربوطه در حال تمام شدن است و کم‌کم خبرنگاران آماده رفتن می‌شوند، به ناگاه در باز می‌شود و نگاه‌ها به سمت آن هدایت می‌شود، شخصی وارد می‌شود و حتی تقاضای پک هدیه از مسئولان می‌کند! نام خود را خبرنگار گذاشته این در حالی است که هیچ نشانی از ویژگی‌های یک خبرنگار را ندارد؛ او یک خبرنگار نماست.
یکی از مهم‌ترین درخواست‌های جامعه خبرنگاران استان قزوین توجه به موضوع پایش خبرنگاران از خبرنگارنماهاست، موضوعی که در نشست‌های مختلف همواره مورد تأکید است و چندی پیش نیز زمزمه‌هایی از پایش خبرنگاران با محوریت خانه مطبوعات و استانداری و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مطرح شد، چنانچه منوچهر حبیبی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی استان قزوین با تأکید بر خروج از پراکندگی و نابسامانی در حوزه رسانه، می‌گوید: پایش خبرنگاران و شناسنامه‌دار شدن آن‌ها در دستور کار است و برای اجرای این کار نیازمند جمع‌آوری اطلاعات دقیقی از همه فعالان رسانه هستیم.
با وجود اهمیت این موضوع، چگونگی و شاکله انجام این طرح بسیار حائز اهمیت است در قسمت نخست این گزارش به بررسی ویژگی‌های یک خبرنگار واقعی و تفاوت بین خبرنگاران با خبرنگارنما‌ها از دیدگاه خبرنگاران رسانه‌های مختلف استان پرداختیم و در این بخش نیز به ضرورت‌های پایش جامعه رسانه و راهکار‌های رسیدن به این موضوع اشاره شده است.
عمده تولیدات رسانه‌ای توسط کمتر از ۵۰ نفر انجام می‌شود
جابر خرم‌نیا، رئیس خانه مطبوعات استان قزوین می‌گوید: آنچه نیاز است یک غربالگری در صنف رسانه است. متأسفانه تولیدات روزانه و حتی ماهانه رسانه‌های استان با تعداد مدعیان خبرنگاری همخوانی ندارد، به نحوی که در یک نشست خبری قریب به یکصدنفر تخت عنوان خبرنگار حضور پیدا کردند، اما در نهایت من اخبار روز، هفته و ماه را در رسانه‌ها مرور کردم و دیدم از آن نشست کمتر از ۲۰ خبر و محتوا تولید شده بود، این یعنی هشتاد درصد افراد حاضر در برنامه قرار نبوده کاری انجام دهند. همین موضوع در پوشش رویداد‌های مهم و خبری استان هم صدق می‌کند، گمان می‌کنم اگر تولیدات رسانه‌ای استان را بررسی کنیم عمده تولیدات توسط یک جمع کمتر از ۵۰ نفر انجام می‌شود.
مدیران برای حفظ جایگاه خبرنگاران واقعی تلاش کنند
ملیحه شریف‌خواه، خبرنگار روزنامه اطلاعات گفت: در شرایط کنونی که بازار صدور مجوز برای راه‌اندازی انواع و اقسام نشریات مجازی و چاپی گرم است و هر بیکاری که به دنبال یک شغل می‌گردد به هر بهانه‌ای وارد این عرصه شده و کمر به همت نابودی سایر نشریات و مطبوعاتی‌های باتجربه و حرفه‌ای بسته‌اند؛ نیاز است در این زمینه مدیران مربوطه راهکار اساسی برای جلوگیری از ادامه این روند ارائه دهند تا جایگاه خبرنگاران واقعی استان محفوظ بماند.
عزمی که ایجاد شده است
پرویز بنی‌اردلان، روزنامه‌نگار روزنامه تابان: این موضوعی است که سال‌هاست پیگیر آن هستیم، چندین بار نیز با مدیرکل وقت ارشاد استان و همچنین مدیرکل فعلی و پیشین روابط عمومی استانداری گفتگو کرده‌ایم که تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است؛ گو اینکه مدیرکل فعلی استانداری عزم رفع این مشکل را دارد که امیدوارم با کمک خانه مطبوعات و دیگر دلسوزان این حوزه رفع شود.
ورود بی‌ضابطه خبرنگارنما‌ها
رکسانا رضایی، عضو هیئت‌مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان و سردبیر هفته‌نامه نگاه قزوین گفت: پایش خبرنگاران از خبرنگارنما‌ها اتفاق خیلی مهم و مبارکی است و همه ما منتظر آن هستیم چرا که ورود بی‌ضابطه برخی از خبرنگارنما‌ها باعث زیر سؤال رفتن هویت همه‌کسانی شده که فرزند واقعی رسانه بوده و دغدغه آن را دارند. اگر پایش خبرنگاران رخ دهد در جامعه مطبوعاتی می‌توانیم بهتر در کنار هم به اهداف خود برسیم.
آشفتگی در خبرنگاری استان قزوین
ولی الله حسین‌زاده، خبرنگار و فعال رسانه‌ای گفت: واقعیت این است که امروز در استان قزوین شاهد نوعی آشفتگی در حرفه و شغل خبرنگاری هستیم و همین امر تنزل کیفیت رسانه‌های استان را به همراه داشته است؛ لذا پایش خبرنگاران در استان قزوین یک امر ضروری و حیاتی برای پویایی و بالندگی مجدد این شغل شریف و مقدس است.
قطعاً نیاز هر استانی پایش خبرنگاران است
طهورا قلی‌پور، خبرنگار خبرگزاری فارس گفت: قطعاً نیاز هر استانی پایش خبرنگاران است و به‌تبع آن قزوین نیز از این امر مستثنا نیست، با توجه به اینکه هر روز به تعداد خبرنگار‌ها در استان اضافه می‌شود ضرورت دارد هر چه زودتر امر پایش خبرنگاران انجام بگیرد.
طاهره‌سادات موسوی، خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی صبح قزوین گفت: با توجه به جایگاهی که خبرنگاران دارند عدم پایش خبرنگاران باعث می‌شود خبرنگارنما‌ها در عرصه حضور پیدا کنند و مطالب و رخداد‌های پیرامون به‌درستی منتقل نشود.
لیست رسانه‌های فعال استان استخراج شده است
رئیس خانه مطبوعات استان قزوین افزود: پیشنهاد‌های زیادی برای این غربالگری یا پالایش جامعه خبری استان مطرح است، از شناسایی رسانه‌های فعال استان و جست‌وجوی ظرفیت آن‌ها تا بررسی تولیدات رسانه‌های رسمی در یک بازهٔ زمانی مشخص و استفاده از سامانه متناسب با حوزه رسانه، اما تمام این مسائل نیاز به بررسی‌های دقیق‌تر و یک‌روال اجرایی حساب‌شده و نیز همکاری دستگاه‌های اجرایی دارد.
اقدامات انجام‌شده هنوز در حد ارائهٔ گزارش نیست، مسائل با رئیس شورای اطلاع‌رسانی استان، مدیرکل روابط عمومی استانداری و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی رایزنی شده و جلساتی بر حول آن تشکیل‌شده و حتی به همت سخنگوی خانه مطبوعات استان و مشارکت اعضای هیئت‌مدیره لیست رسانه‌های فعال استان استخراج شده است. این رسانه‌ها باید در یک بازه زمانی مورد ارزیابی قرار بگیرند و مدل ارزیابی هم باید تعریف شود، البته اضافه کنم که تعداد این رسانه‌ها در حدود ۵۰ رسانه هستند ممکن است کمی هم بالا یا پایین شود.
اداره کل ارشاد سره را از ناسره جدا کند
پرویز بنی‌اردلان، گفت: راهکار بسیار ساده است؛ اول اینکه اداره کل ارشاد با صدور کارت ویژه خبری، سره را از ناسره جدا کند و همان‌طور که لیست قیمت آگهی‌های دولتی را به روابط عمومی‌ها اعلام می‌کند، در فواصل مختلف لیست خبرنگاران فعال را که مورد رصد و راستی آزمایی قرار گرفته‌اند، به روابط عمومی‌ها اعلام کند تا آن‌ها این کارت خبری را ملاک حضور در جلسه قرار دهند. دوم اینکه اداره کل روابط عمومی و شورای اطلاع‌رسانی استانداری باید با همکاری جدی مدیران رسانه لیست خبرنگاران حوزه‌های مختلف و عکاسان خبری را به روابط عمومی‌های دستگاه‌های اجرایی استان اعلام کند تا آن‌ها تکلیف خود را بدانند.
حلال مشکل پایش خبرنگاران
رکسانا رضایی، عضو هیئت‌مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان و سردبیر هفته‌نامه نگاه قزوین افزود: نه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند نقش صددرصدی در بحث پایش داشته باشد و نه ارگان‌های دیگر طبق قانون تعریفی برای ورود به این مسئله دارد، تنها کسانی که می‌توانند در این موضوع نقش‌آفرینی کنند مدیران مسئول مطبوعات و رسانه‌ها هستند.
قبلاً خبرنگاران برای شروع کار باید ماه‌ها خاک آن روزنامه را می‌خوردند تا نامشان در صفحه روزنامه قرار بگیرد، اما امروز به دلیل اقتصاد بیمار کشور که به‌تبع آن مطبوعات را نیز تحت شعاع قرار داده، مدیرمسئولان کسانی را که کار بازاریابی و ویزیتور رسانه‌ای انجام می‌دهند را وارد این کار کرده و برای دلگرمی آن‌ها عنوان خبرنگار و حتی سردبیری را نیز به آن‌ها می‌دهد و این بدترین اتفاقی است که رخ می‌دهد.
گاهی آب از سرچشمه گل‌آلود است چنانچه وجود مدیرمسئولانی که توانایی نوشتن حتی یک مقاله خوب را هم ندارند و سالی یک‌بار به رسانه خود سر نمی‌زند و حتی با دور زدن ضوابط آن را اجاره می‌دهند آفت بزرگی برای مطبوعات است. اگر مدیرمسئول ضوابط را رعایت کرده و نسبت به کار تعصب داشته باشد و برای آن اهمیت قرار دهد و بر حسب سابقه ویژگی‌های یک خبرنگار خوب کسی که دغدغه رسانه دارد را در چارچوبی قرار دهد که بتواند در راستای وظایف خود فعالیت کند بی‌شک بحث پایش رخ خواهد داد و در نهایت این امر منجر به جامعه خوب و دغدغه‌مند و باسواد خواهد شد.
از موازی‌کاری پرهیز شود
طهورا قلی‌پور، خبرنگار خبرگزاری فارس افزود: پایش در حوزه رسانه را نباید تنها از یک ارگان انتظار داشت بلکه به‌صورت مدیریت شده در این حوزه ورود پیدا کند، البته برخی از واحد‌های مختلف استان در حوزه رسانه و مطبوعات اقدام به موازی کاری می‌کنند لذا به نظر می‌رسد لازم است تمامی فعالیت‌های در نظر گرفته شده به‌صورت کارگروه هماهنگ و در یک راستا و با حضور طیف‌های مختلفی از جریانات باشد تا تمامی عملکرد‌ها به‌صورت شفاف مشخص شود.
تأخیر در پایش خبرنگاران
ولی الله حسین‌زاده افزود: به نظر می‌رسد این جراحی سخت با تمام عارضه‌های احتمالی می‌بایست زودتر انجام شود و تأخیر در این امر باعث می‌شود که عمق و آثار زیان‌بار این زخم کهنه و بدخیم تن رنجور و نحیف رسانه‌های استان را تا سرحد مرگ بکشاند لذا پیشنهاد می‌کنم با تشکیل یک کارگروه تخصصی و کاملاً صنفی متشکل از پیشکسوتان و فعالیان حرفه‌ای در این عرصه و تعیین ضوابط و معیار‌های حرفه‌ای و اخلاقی برای حضور و فعالیت در حوزه رسانه‌های استان خبرنگارانی که فاقد صلاحیت‌های حرفه‌ای و اخلاقی هستند از عرصه رسانه‌های استان حذف شوند البته باید با حمایت دستگاه‌های نظارتی مصوبات و تصمیمات این کارگروه قابلیت اجرایی داشته باشد.
ضرورت گذراندن دوره آموزشی
خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی صبح قزوین افزود: گذاشتن یک دوره آزمایشی برای سنجش رفتار و عملکرد خبرنگار در بدو جذب به حوزه خبر می‌تواند به پایش خبرنگاران کمک کند، همچنین نگاه تخصصی و تعریف حوزه‌های تخصصی برای هر فرد با توجه به توانایی‌ها و علایق و آموزش‌های متناسب با حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است متأسفانه در حال حاضر این نکته آن‌طور که باید و شاید مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
انتهای پیام
