به گزارش ایکنا از قم، به نقل از روابط عمومی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، آیتالله احمد مبلغی، بیان کرد: پیدایی دو تحول موضوعی و مناسباتی در جامعه، به ظهور انسان معاصر با نیازها، ادبیات، سطح توقع و امکانات جدید انجامیده است.
وی با اشاره به دو چالش عمده در برابر فقه، بیان کرد: شرایط جدید فراروی فقه که از آن به چالش تعبیر میکنیم عبارت از دو تحول عمده است که رخ داده است و آن، تحول موضوعی و تحول مناسباتی است.
مبلغی در توضیح تحول موضوعی گفت: امروزه موضوعات در جامعه انسانی دچار تحول اساسی شدهاند که عبارت است از چند لایهای شدن موضوعات، در هم تنیده شدن موضوعات، فرامرزی شدن موضوعات و آیندهای شدن بخشی از هویت موضوعی موضوعات.
وی افزود: در اثر این تحولات چندگانه، موضوعات اولاً به شدت تکثیر شدهاند، ثانیاً تکثیر آنها جنبه تصاعدی به خود گرفته است و ثالثاً موضوعات به غایت پیچیده شدهاند، رابعاً قدرت فرصتبخشی و یا تهدیدکنندگی آنها بهصورت جدی بالا رفته است.
مبلغی در توضیح تحول مناسباتی گفت: مناسبات جامعه پابهپای تحول در موضوعات گاه بهصورت متأثر از آنها و گاه بهصورت مؤثر بر آنها تحولپذیر شده است. ضرورتی که امروزه فرا روی فقه قرار گرفته است، توجه به قانون، رفتن به سمت قانون و توسعه آن متناسب با اقتضائات قانون است.
مبلغی یادآور شد: نگاه رهبر معظم انقلاب مبنی بر فرایندی دیدن قانون از یک سو، جذب و جلب مشارکت حداکثری در این فرآیند از طرف دیگر و همچنین تمرکز بر تهیه و تنظیم و تصویب قوانین بر اساس فقه، راهبردی عمیق را فراروی حوزه و نظام ارائه میکند که لازم است حوزه علمیه در این زمینه سریعاً جایگاه و نقش خود را تعریف و بازسازی کند.
وی با اشاره به ضرورت تبیین مقصود از عنوان چالشهای فراروی فقه گفت: چالش عبارت از فراروی قرارگرفتن شرایطی جدید برای یک شیء است؛ بهگونهای که بقاء یا کارکرد آن شیء در قبال آن شرایط، به بازتعریف و بازسازی فعالیت و روش آن شیء وابسته و منوط میشود.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس یادآوری کرد: بنابراین چالش در ذات خود نه فرصت محض است و نه تهدید محض؛ بلکه وضعیتی است که دو موقعیت فرصت و تهدید را فرا روی آن شیء قرار میدهد.
مبلغی گفت: به این معنا پیدایی و طرح چالشهای فراروی فقه، در صورتی فرصت است که ما به سمت تخصصیسازی، توسعهبخشی و بازسازی روش فقه به پیش برویم.
وی گفت: ابعاد این فرصت تا آنجا پیش میرود که فقه میتواند از امکانات نهفته در شرایط جدید استفاده کند و حضور و پویایی خود را گسترش دهد.
مبلغی افزود: البته باید بدانیم به موازات این فرصت، تهدید نیز وجود دارد و آن، به انزوا و انفعال کشیده شدن فقه است. وقوع این تهدید در صورت عدم توسعه دقیق فقه، عدم بازسازی روش فقه و عدم ایجاد مدیریت علم در قبال امکانات و نیروی انسانی در حوزههای علمیه نسبت به فقه است.
عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: البته ضرورت برقراری مدیریت علم در قبال امکانات و جغرافیای فقه را نباید به دخالت در فرایند مطالعه و تحقیق فقها تفسیر کنیم یا بازگشت دهیم؛ بلکه این مدیریت با توجه به ابعاد تهدید فراروی فقه و جهت فراهمآوری زمینه بهمنظور مواجهه با این تهدید باید شکل بگیرد.
انتهای پیام