تظاهرات 30 مهر همدان مبنای حرکت و جسارت بزرگی در کشور شد

حجت‌الله کریم‌پور مبارز انقلابی همدان و فعال فرهنگی، در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، اظهار کرد: در سال ۱۳۴۲ پیرو صحبت‌های امام راحل که فرمودند «سربازان من در گهواره هستند»؛ مرحوم حاج رحیم مسکین جلساتی را ویژه نونهالان ۷ سال به بالا راه‌اندازی کرد که در این جلسات فعالیت‌های قرآنی صورت می‌گرفت.

وی افزود: از سال ۱۳۴۲ به بعد آموزش ‌احکام، قرآن، نماز و مسائل سیاسی مذهبی در جلسات راه‌اندازی شد و حدود ۴ هزار نفر قبل از انقلاب در این جلسات آموزش دیدند.

کریم پور با بیان اینکه ۱۵۰ نفر از شهدای دفاع مقدس هم‌چون حسن صوفی، حسن ترک، فرجیان زاده، فراهانی، شهید چیت‌سازان و علی خوش‌لفظ تربیت‌شدگان این جلسات قرآن حاج‌آقا مسکین بودند، گفت: شخصیت سیاسی و مذهبی شهدای فرمانده در جلسات مذکور شکل گرفت، این جلسات تربیت محور بودند که حاصلش شهدا و جانبازان دوران دفاع مقدس هستند، در حال حاضر نیز این جلسات دایر است.

این مبارز انقلابی با اشاره به اینکه از سن ۷ سالگی در جلسات مرحوم مسکین حضور داشته است، بیان کرد: مربی یکی ازاین جلسات شهیدحق گویان بود در این جلسات ضمن فراگیری قرآن و احکام و آشنایی با افراد انقلابی، هادی خضریان هم قرآن را تفسیر می‌کرد و هم مسائل سیاسی را، علاوه بر این در حاشیه جلسه به صورت پنهانی اعلامیه‌ها و بیانیه‌های امام خمینی (ره) قرائت می‌شد.

وی اشاره‌ای به نحوه به شهادت رسیدن معلم قرآنی شهید حق‌گویان کرد و گفت: حسن حق‌گویان در حال حمل یک نارنجک برای انفجار شهربانی، به شهادت رسید و ساواک از دادن جنازه ایشان امتناع می‌کرد.

آغاز جنبش دانش آموزی همدان

وی با بیان اینکه شهید خضریان در درگیری‌ها و فعالیت‌های سیاسی نقش اساسی داشت، گفت: آن روزها در دبیرستان ما نیز برای ساماندهی تظاهرات نقش داشتیم و این برنامه‌ریزی‎ها منجر به شکل‌گیری اتفاقی بزرگ در بین دانش ‌آموزان شد. در ۳۰ مهر جنبش دانش آموزی همدان تشکیل شد، قبل از آن فعالیت‌ها به‌صورت پراکنده در مدارس وجود داشت اما در آن روز قرار شد بصورت یکپارچه در میدان امام(ره) کنونی که آن موقع میدان پهلوی بود تجمع کنیم.

وی افزود: شهربانی و ساواک احساس کردند کنترل شهر از دست آنها خارج شده به همین دلیل شروع به تیراندازی و پرتاب گاز اشک‌آور کردند و درگیری صورت گرفت، یکی از نظامی‌ها از بالای هتل یاس خیابان شهدا شروع به تیراندازی کرد و چند تن را به شهادت رساند.

کریم‌پور با اشاره به اینکه در جنبش ۳۰ مهر حدود ۲ الی ۳ نفر به شهادت رسیدند، گفت: در آن روزها امام در پاریس بودند و بخاطر این حرکت انقلابی دانش‌اموزان همدانی سخنرانی کردند.

وی افزود: فردای این تظاهرات دانش‌آموزی یعنی روز ۱ آبان دانشجویان، کارمندان و ادارات نیز اعتصاب کرده و در مقابل دادگستری تجمع کردند و خواستار اعدام قاتلان این حادثه شدند.

نقش دانش‌آموزان همدانی در پیروزی انقلاب اسلامی

وی در ادامه اذعان کرد: جنبش ۳۰ مهر نقش شتاب‌دهنده داشت و انقلاب را به جلو سوق داد، پس از آن واقعه ۱۳ آبان به پیروی از دانش آموزان همدانی شکل گرفت.

کریم پور با اشاره به شکل‌گیری گروه انقلابی مختار پس از حادثه ۳۰ مهر اظهار کرد: این گروه ۵ نفره پس از ۳۰ مهر به فرماندهی شهید احسان تقی‌پور راه‌اندازی شد در این گروه کار تبلیغات گسترده‌ای انجام می‌شد، با ورود حضرت آیت‌الله مدنی به همدان، فعالیت‌های گروه مختار را با ایشان هماهنگ می‌کردیم.

علی اکبر فامیل‌کریمی مبارز انقلابی همدان نیز درباره ماجرای تظاهرات دانش‌آموزان همدانی در 30 مهرماه سال 1357 به ایکنا گفت: نوروز ۵۷ بین دانش‌آموزان همدانی «عید سیاه» نام گرفته بود، در آن سال دانش‌آموزان باهم قرار گذاشته بودند که به نشانه اعتراض به فضای اختناق‌آمیز حکومت ستمشاهی آن سال را عید نگیرند، لباس نویی برای خود نخرند و به بازدید نروند، تضادی بین فرزندان و خانواده‌هایشان ایجاد شد اما آغاز یک حرکت جدی در خانواده‌ها و اطرافیان را رقم زد.

این فعال انقلابی همدان با اشاره به شهدایی چون شهید ابراهیم شیخعلیان که در این حلقه مبارزاتی بین دانش‌آموزان نقش عمیقی داشتند، گفت: جلسه قرآنی در همدان به صورت متحد و یکپارچه در صبح‌های جمعه در مساجد، خانه‌ها و محلات برگزار می‌شد این جلسات قرآن که پایه و اساس شکل‌گیری حرکت انقلابی بین مردم همدان بود توسط سه تیم که پایه‌گذار آن اکبر یوسفی، شهید محمد درفشی و شهید نیکومنظر بودند برگزار می‌شد.

وی با اشاره به اینکه در این جلسات در ابتدا قرائت قرآن و سپس آموزش و تفسیر انجام می‌شد، تصریح کرد: مبنای جلسات بر کتاب‌های شهید مطهری بود و بر مطالعه کتب شریعتی نیز توصیه می‌شد.

وی اشاره کرد: چاشنی اول شکل‌گیری انقلاب در همدان در بین من و همسالان ما و همان جلسات قرآن صبح جمعه شکل گرفت.

شکل‌گیری قیام دانش‌آموزان همدانی در ۳۰ مهر

وی به مقطع سوم شکل‌گیری انقلاب اشاره کرد و گفت: در سال تحصیلی جدید آقایان عالمی و دامغانی از عالمان همدان به همراه زنجیره‌ای از دانش آموزان از مسجد میرزاداود شروع به تظاهرات کردند و این تظاهرات در ادامه در بین حوزه علمیه ایجاد شد، تا اینکه به ماجرای ۳۰ مهر رسید.

فامیل کریمی با اشاره به اینکه در آن دوران از دانش‌آموزان دبیرستان علویان بوده است، گفت: روز قبل درگیری شدیدی با نیروهای امنیتی به دلیل اعتراضات روزانه داشتم، اوج درگیری‌ها در میدان امام که در آن زمان معروف به میدان پهلوی بود شکل گرفت از ساعت ۹ صبح درگیری‌ها آغاز شد ماموران شاههنشاهی به راحتی گلوله شلیک می‌کردند و گاز اشک آور می‌زدند، راهپیمایی تا ساعت ۱۴:۳۰ به طول انجامید و نهایتاً در محاصره نیروهای شهربانی و ساواک درآمدیم تعداد زیادی از دانش‌آموزان در این حادثه به شهادت رسیدند و یا زخمی شدند.

این مبارز انقلابی یادآور شد: حادثه ۳۰ مهر دانش‌آموزان همدانی مبنای حرکت بزرگی بود که موجب ایجاد یک حرکت و جسارت در سطح کشور شد اما متاسفانه اثر این حماسه مورد بررسی قرار نگرفته است.