ذکر کثیر؛ راهکار قرآن برای گرفتار نشدن به سرنوشت اقوام ظالم
استاد حوزه و دانشگاه در همدان با اشاره به علل نابودی هفت قومی که در سوره شعراء به آن اشاره شده است، گفت: آیه آخر این سوره همه را محکوم به نابودی می‌داند مگر کسانی که ایمان آورده، عمل صالح انجام داده و ذکر کثیر گفتند، چراکه اگر انسان ذکر کثیر نداشته باشد خدا را فراموش خواهد کرد.
به گزارش ایکنا از همدان، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمجتبی حسینی‌یمین، استاد حوزه و دانشگاه، 17 اسفندماه، در دومین کارگاه قرآنی «بررسی ویژگی‌های استکبار و حکومت‌های ظالم» که به‌صورت مجازی از سوی دفتر خبرگزاری ایکنا در همدان برگزار شد، با اشاره به اینکه در سوره شعراء، ویژگی‌ها و عاقبت هفت قوم ظالم بیان شده است، اظهار کرد: تمام این هفت قوم به‌دلایل مختلف نابود شده‌اند.
وی با اشاره به علت نابودی سه قوم حضرت موسی(ع)، ابراهیم(ع) و نوح(ع) که در جلسه گذشته مطرح شد، گفت: آیه ۲۹ سوره شعراء کلیدی‌ترین دلیل فروپاشی تمدن فرعونی را بیان می‌کند و آن استبداد و دیکتاتوری فرعونیان است. همچنین سنت‌گرایی کورکورانه مهم‌ترین علت از بین رفتن نمرودیان یا قوم حضرت ابراهیم(ع) عنوان شد و علتی که موجب از بین رفتن قوم حضرت نوح(ع) شد این بود که این قوم شخصیت‌های طبقه‌نگر بودند و خود را طبقه ممتاز جامعه می‌شمردند.
اشرافی‌گری؛ علت نابودی قوم عاد
حسینی‌یمین با اشاره به چهارمین قومی که خداوند در سوره شعراء به علت از بین رفتن آن‌ها اشاره می‌کند، گفت: از آیه 123 این سوره ماجرای قوم عاد یا قوم حضرت هود(ع) بیان شده است. در آیه 128 سوره شعراء می‌خوانیم «أَتَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ آيَةً تَعْبَثُونَ؛ آيا بر هر تپهاى بنايى مىسازيد كه در آن دست به بيهودهكارى زنيد»؛ «ریع» به معنای نقطه بلند یک سرزمین است، آیه نیز در اینجا به معنای نشانه است، طبق گفته قرآن علت از بین رفتن این قوم ساخت بناهای بزرگ به‌عنوان کاری بیهوده و تنها برای خوش‌گذرانی بوده است. لذا، دلیل نابودی این قوم از منظر قرآن، اشرافی‌گری بیان شده است.
حسینی یمین ادامه داد: قوم عاد و سبا جزو قوم‌های مرفهی هستند که در قرآن مطرح شده و بیان‌کننده این نکته است که رفاه اقتصادی هم نمی‌تواند دلیلی بر پایداری یک قوم و از بین نرفتن آن باشد.
وی بیان کرد: از آیه 140 سوره شعراء به ماجرای قوم ثمود یا قوم حضرت صالح(ع) پرداخته شده است، این قوم افرادی بودند که از کوه برای خود خانه می‌ساختند، این نوع ساخت خانه بسیار زمان‌بر است، در آن زمان افراد جامعه دو گروه بوده‌اند یک گروه توده مردم و یک گروه اسراف‌گران، توده مردم بر کار مسرفان صحه می‌گذاشتند و از آن‌ها اطاعت می‌کردند.
حسینی یمین ادامه داد: مردم عادی و پایین‌دستان جامعه به اقلیت اسراف‌کار که جزو اشراف جامعه بودند اعتراضی نمی‌کردند و آن‌ها را در این رفتار اشتباه همراهی می‌کردند. خداوند در آیه 151 سوره شعرا می‌فرماید «وَلَا تُطِيعُوا أَمْرَ الْمُسْرِفِينَ؛ و فرمان افراط‌گران را پيروى مكنيد»؛ نمونه این مثال قرآنی را می‌توان در آنچه که امروز در شهر ما در مورد سنگ‌فرش کردن بلوار ارم همدان اتفاق افتاد دید که هزینه بسیاری انجام شد اما باز همچنان این مکان که به‌منظور محلی برای پیاده‌روی عابران تعمیر شده بود محل عبور اتومبیل‌ها است.
فساد جنسی؛ علت نابودی قوم لوط
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: از آیه 160 سوره شعراء نیز به سرنوشت قوم حضرت لوط(ع) اشاره می‌شود، آیه 165 این سوره نیز دلیل نابودی این قوم را بیان می‌کند «أَتَأْتُونَ الذُّكْرَانَ مِنَ الْعَالَمِينَ؛ آيا از ميان مردم جهان با مردها در مى‌آميزيد»؛ فساد جنسی که در بین این قوم وجود داشت منجر به نابودی آن‌ها شد.
وی افزود: اگر جامعه‌ای دچار فساد وارونگی شد و همه چیز در این رابطه در آن جامعه وارونه شد و فساد جنسی فراگیر شد آن جامعه نیز از بین خواهد رفت، روابط آزاد بین زن و مرد نیز از موارد این فساد است که جامعه را به نابودی می‌کشاند. زنا جامعه را نابود می‌کند همان‌طور که امام سجاد(ع) فرمودند 30 هزار زنازاده حسین بن علی(ع) را کشتند.
کم‌فروشی؛ علتی که موجب نابودی قوم ایکه شد
حسینی یمین به اصحاب ایکه اشاره کرد و گفت: این قوم نیز جزو اقوامی هستند که مورد عذاب قرار گرفته و در نهایت نابود شدند، از آیه 176 به سرنوشت این قوم می‌پردازد، پیامبر این قوم حضرت شعیب(ع) بود، در آیه 181 سوره به علت نابودی آنان اشاره شده «أَوْفُوا الْكَيْلَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُخْسِرِينَ؛ پيمانه را تمام دهيد و از كمفروشان مباشيد»؛ علت فساد اقتصادی برای نابودی این قوم مطرح می‌شود که به خسران ترازو و کم‌فروشی آنان اشاره دارد.
وی افزود: مثال آن در حال حاضر نیز کم‌فروشی‌هایی است که در جامعه اتفاق می‌افتد و این کم‌فروشی تنها وزنی نیست، به‌طور مثال معماری که قرار است با بهترین مصالح ساختمانی را بسازد اما از مصالح درجه یک استفاده نمی‌کند و یا روحانی که قرار است منبر برود اما مطالب لازم را نمی‌گوید یا استاد در کلاس درس از زمان کلاس خود کم می‌کند، این‌ها نمونه‌های این فساد در جامعه ما هستند.
حسینی یمین با اشاره به اینکه پس از بیان سرنوشت این هفت قوم در ادامه سوره در ادامه در مورد پیامبر اکرم(ص) و قوم ایشان صحبت می‌کند، یادآور شد: در آخر سوره، آیه 227 راهکار قرآنی برای از جلوگیری از نابودی اقوام اشاره شده است که می‌فرماید «إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَذَكَرُوا اللَّهَ كَثِيرًا وَانْتَصَرُوا مِنْ بَعْدِ مَا ظُلِمُوا ۗ وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ مگر آنان که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند و خدا را بسیار یاد کردند و پس از آنکه با شعرهای باطل دشمنان، هجویات مشرکان و یاوه‌های کافران مورد ستم قرار گرفتند با شعرهای توحیدی و اصیل و استوار خود به انتقام گرفتن از دشمن و دفاع از خویش برخاستند و کسانی که ستم کرده‌اند، به‌زودی خواهند دانست که به چه بازگشت‌گاهی بازخواهند گشت.»
وی توضیح داد: قرآن با بیان سرنوشت این اقوام در این سوره می‌خواهد به ما تذکر دهد که همچون این قوم‌های ظالم نباشیم و طبق آیه آخر این سوره همه در نهایت نابود می‌شوند مگر کسانی که ایمان آورده و عمل صالح کردند و ذکر کثیر گفتند چراکه اگر ذکر کثیر نداشته باشیم خدا را فراموش خواهیم کرد. در نهایت اگر اهل این سه رفتار باشیم خداوند کسانی را که به دست ستمگران مورد ستم قرار گرفتند را نصرت می‌دهد.
انتهای پیام
