ضرورت توجه به مفاهیم قرآنی برای کنترل همه‌گیری / انتقاد از سرعت پایین توزیع واکسن کرونا + فیلم

 

‌
ابتدا اجازه دهید حلول ماه مبارک رمضان را تبریک بگویم و ابراز امیدواری کنم تا ان‌شاءالله در این ماه دل‌ها به هم نزدیک‌تر شود. از سنت و ایرانی بودن در نوروز که چیزی حاصل نشد، امیدواریم از دیانت و مذهب بهره‌ای ببریم و ماه مبارک، ماه همدلی برای کنترل دقیق‌تر بیماری باشد، چراکه دیگر این بیماری دست و پاگیر مردم شده و دل‌هایی را ناشاد کرده و غم‌هایی را به جامعه تحمیل کرده است و مصائب آن باعث شده مردم از هم دورتر شوند و همدلی‌ها کمتر شود. امید است با این همدلی، سفره این همه‌گیری به زودی برچیده شود.

 

انتظار می‌رفت که در تعطیلات نوروز باستانی ایرانیان و یا حتی در تعطیلات رسمی سایر کشور‌ها و ادیان مختلف دیگر، از جمله سال نوی چینی، سال نوی میلادی و ...، موج کرونا کنترل شود، اما این اتفاق نیفتاد و بلکه آمار‌ها افزایش پیدا کرد و اکنون در شرایطی قرار داریم که چنین پیکی را تا به حال تجربه نکرده‌ایم. این آیه قرآن کریم که در سوره مبارکه مائده آمده است و می‌فرماید: «مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الْأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا وَمَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا؛ هر کس نفسی را بدون حق و یا بی‌آنکه فساد و فتنه‌ای در زمین کرده، بکشد مثل آن باشد که همه مردم را کشته و هر کس نفسی را حیات بخشد(از مرگ نجات دهد) مثل آن است که همه مردم را حیات بخشیده»، مفهوم مهم دینی برای امروز و فردای بشریت است. فقط لازم است به همین مضمون توجه بیشتری نشان دهیم و تصور می‌کنم این ترکیب و مفهوم دینی صرفاً برداشت و مفهوم دینی ندارد و تمام دغدغه بشر باید توجه به همین مضمون باشد.

بر همین اساس، اگر روشی اختیار کنیم که کسی از میان برود، گویی کل جهان را کشته‌ایم. به همان میزان که زنده کردن افراد بهجت‌زا و امیدبخش و زیباست، در مقابل آن، انجام کار‌هایی که منجر به مرگ افراد و گسترش ناامیدی شود، زشت و قبیح است. آسیب هم فقط در کشتن نیست، اینکه کاری کنیم و عامل آلودگی و ابتلای یک فرد به بیماری شویم که به تبع آن از دنیا برود، مرتکب عملی فجیع شده‌ایم. امیدواریم ماه مبارک رمضان ماه تفکر به این موضوعات باشد.

‌
در موضوع کرونا، اگر نگاهمان جهانی باشد، می‌بینیم که بشر برنامه‌ریزی می‌کند. واکسیناسیون صد‌ها سال است که شروع شده و یکی از روش‌های کنترل بیماری‌های واگیر همین موضوع بوده است. در کشور خودمان هم در دورانی فلج اطفال را با واکسیناسیون کنترل کردیم. پیش از آن مشاهده افراد با ناراحتی‌ها و مشکلات جسمی و فلج اطفال را بیشتر در محافل عمومی می‌دیدیم اما در مورد کرونا یکی از امیدبخش‌ترین اقدامات و نه قطعی‌ترین کار برای کنترل بیماری‌، واکسیناسیون است. در کره زمین هشت میلیارد جمعیت وجود دارد که براساس علم امروز، اگر بالای ۶۰ درصد این جمعیت واکسینه شوند، بیماری کنترل می‌شود.

اما سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا شرکت‌های تولید واکسن می‌توانند در بازه شش ماهه، شش میلیارد واکسن تولید کنند؟ با این فرض که واکسن‌ها اکثراً دو دز هستند و اگر ۵ میلیارد واکسن نیاز باشد، به عبارتی ۱۰ میلیارد دز واکسن نیاز است و آیا در این بازه می‌توان این مقدار واکسن تولید کرد؟ و خوب اگر دز دوم هم به موقع تزریق نشود، عملاً تأثیر آن از بین می‌رود.

 

شرکت‌های مطرح در این زمینه در دنیا و حتی در ایران که در حال تحقیق درباره فرمولاسیون واکسن هستند، برایشان امکان‌پذیر نیست در این بازه این کار را انجام دهند. از طرف دیگر کشور‌های توانمند و برخوردار، زودتر از موعد، واکسن‌ها را پیش خرید کردند و چندین برابر خرید انجام دادند که آن هم منطبق با شعارشان (عدالت اجتماعی) بوده است و حتی بر سر توزیع آن دعوا دارند. در عین حال، این انتقاد بزرگ به کشور ما وارد است که چرا دیرهنگام وارد بحث پیش خرید واکسن شد و حال در چنین وضعیتی قرار داریم و در رده‌های آخر خرید واکسن هستیم و اینکه چرا جنبش‌هایی را ایجاد نکردیم که همانند دور زدن تحریم‌ها، واکسن را وارد کشور کنیم و به کنترل بهتر بیماری فائق آییم. این مقدار واکسنی که اکنون وارد کشور شده، در هر دو دز، فقط جوابگوی نیاز کادر درمان خواهد بود. از هفته گذشته که تزریق آغاز شد، خیال ما از بابت کادر درمان راحت شد، اما ناراحتیم که برای سایر بخش‌ها هنوز واکسنی تهیه نشده است. دلمان را هم به واکسن تولید داخل خوش کرده‌ایم، چراکه معتقدیم آن هم واکسن درستی است و مشکل فعلی در سرعت واکسیناسیون است. سرعت تزریق همین مقدار وارد شده به کشور هم بسیار پایین است، زیرا این ترس وجود دارد که واکسن‌ها به دست برخی افراد بیفتد و وارد بازار آزاد شود و وحشت از این موضوع باعث شده که سرعت توزیع پایین باشد.

از بین حجم واکسن وارد شده به کشور تا کنون حدود ۳۰۰ هزار تزریق انجام شده است. سیستم بهداشتی قادر است در روز ۲ تا ۳ میلیون دز را تزریق کند، اما حفظ و نگهداری واکسن‌ها شرایط خاصی دارد و چرخه سرد نیاز است و واکسن‌های وارد شده قبلی در دمایی بین ۶ تا ۸ درجه سانتیگراد باید نگهداری می‌شد، اما برای مثال اسپوتنیک، باید زیر ۲۰ درجه سانتیگراد نگهداری شود که این شرایط در همه جای کشور موجود نیست و همین مسئله این سرعت تزریق و توزیع را کاهش داده است. اما این مسئله نباید بهانه‌ای برای پایین نگه داشتن سرعت باشد. وقتی واکسن کم است و همان مقداری که وجود دارد هم با سرعت کم تزریق می‌شود، انتظار ما را برای مهار کرونا در مدت زمان کوتاه برآورده نمی‌کند.

‌

‎
اساساً واکسن باید دارای سه خصوصیت باشد؛ نخست منبع موثق علمی داشته باشد، دیگر آنکه تأثیرگذاری بالای ۷۰ درصد داشته باشد و سوم اینکه به سرعت توزیع و تزریق شود. مثال آن هم واکسن آنفولانزاست. این واکسن اوایل پاییز تا نهایتاً آبان باید تزریق شود و اگر تزریق دیر انجام شود، عملاً به درد نمی‌خورد. واکسن آنفولانزا هر شش ماه تجدید و فرمول آن تغییر می‌کند. در بحث کرونا حتماً شنیده‌اید که این ویروس جهش پیدا کرده است، لذا واکسن‌های آن هم باید با توجه به شرایط جدید ویروس، تغییر کنند، اگر این تغییر ایجاد نشود ممکن است برای مثال واکسنی که در ماه مهر باید بزنید، به درد ماه اسفند نخورد و اپیدمی کنترل نشود. همه‌گیری جهانی است و اکنون در کشور ما نیز اکثر شهر‌ها قرمز هستند و در این شرایط هر اقدامی باید هوشمندانه باشد، اگر نه خطرات بیشتری را سبب می‌شود.