استغفار شاهراه اتصال انسان به خداوند است

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی رستم‌نژاد، استاد جامعة‌المصطفی و معاون آموزش حوزه علمیه 21 اردیبهشت‌ماه در ادامه مباحث تفسیری خود به آیاتی از سوره منافقون اشاره کرد و گفت: در آیه 5 «وَ إِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا يَسْتَغْفِرْ لَكُمْ رَسُولُ اللَّهِ لَوَّوْا رُءُوسَهُمْ وَرَأَيْتَهُمْ يَصُدُّونَ وَهُمْ مُسْتَكْبِرُونَ» فرموده است که اگر به منافقان بگویید بیایید تا خود پیامبر برای شما طلب مغفرت کنند، متکبرانه روی بر می‌گردانند و استکبار می‌ورزند.

 

رستم‌نژاد تصریح کرد: در ادامه در آیه ششم فرموده است: «سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ»؛ برای منافقان چه استغفار کنی و چه استغفار نکنی یکسان است و اگر توی پیامبر هم واسطه شوی، خدا آنها را نمی‌بخشد؛ در آیه 80 توبه هم فرمود: «اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لَا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ»؛ یعنی اگر توی پیامبر هم واسطه شده و شفاعت کنی، این شفاعت برای منافقین پذیرفته نمی‌شود.

 

رستم‌نژاد بیان کرد: نفاق با روح چه می‌کند که انسان از قابلیت رحمت الهی فاصله می‌گیرد که با شفاعت پیامبر هم مشکل حل نمی‌شود؛ البته استغفار در قرآن گنج ناشناخته است؛ چقدر در قرآن به آن تأکید شده است؛ حتی به پیامبر هم دستور داده شد که باید برای خود و هم مؤمنین و مؤمنان استغفار کند؛ در روایات داریم که برخی شب‌ها پیامبر را در بقیع می‌دیدند و می‌فرمود که برای اهل بقیع، طلب مغفرت می‌کنند؛ خود استغفار، عبادت و شاهراه معنویت و حلقه اتصال انسان با خداست. 

 

معاون آموزش حوزه علمیه اظهار کرد: البته لزوماً استغفار بعد از گناه نیست؛ بعد از گناه انسان حتماً باید استغفار و توبه کند، اما برای استغفار آنقدر ذخیره معنوی وجود دارد که پیامبران معصوم هم امر به آن شده‌اند؛ کسانی که اهل نماز شب و زهد هستند با تعبیر استغفارکنندگان در سحرها از آنها یاد شده است؛ در ادعیه اهل بیت هم واژه «استغفار» و «اللهم اغفر» بسیار فراوان وجود دارد؛ حضرت ابراهیم هم برای خود و والدینش و مؤمنان طلب غفران کرد.

 

وی اضافه کرد: استغفار و توبه بر مؤمنان بعد از گناه واجب است، اما غیر از گناه هم استغفار باید وجود داشته باشد که همان استغفار شاکرانه است؛ در سور نصر فرموده است که وقتی دیدی مردم فوج فوج به سوی دین خدا می‌آیند، به حمد پروردگارت و استغفار بپرداز. در دعای بعد از زیارت امام رضا(ع) هم واژه‌های استغفار و انواع آن یعنی توبه و شکر و ... آمده است.

 

رستم‌نژاد اظهار کرد: البته استغفار پیامبر هم در مواردی قبول نمی‌شود؛ خدا به ابراهیم فرمود حق نداری برای آزر استغفار کنی، زیرا او دشمن خدا بود؛ یا در آیات دیگری به پیامبر فرموده است که کسی حق ندارد برای منافقان و مشرکین استغفار کند، در این صورت شفاعت پیامبر هم مورد قبول نیست، زیرا شرک و نفاق انسان را از درک رحمت الهی محروم کرده و ظرفیت انسان و استعداد او برای جلب رحمت الهی را از او می‌گیرد و او همانند حیوان و چهارپا شده است و سیرتاً انسان نیست.