سیر و سلوک نیاز به کارهای عجیب و غریب ندارد / دوری از گناه؛ مهمترین راه سلوک و عرفان

به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین حسینی قمی از خطبای کشوری، شامگاه 27 اردیبهشت‌ماه در مراسم مجازی بزرگداشت دوازدهمین سالگرد ارتحال آیت‌الله محمدتقی بهجت، گفت: کسانی  که می‌خواهند شخصیت‌هایی مانند آیت‌الله بهجت را که در مسیر قرب الهی و عرفان حقیقی قدم برداشتند، بشناسند، باید رمز موفقیت آنها را بدانند؛ اولین قدم کسب معرفت است.

وی با بیان اینکه براساس روایات، کسب معرفت فقط نقل حدیث و بلد بودن آن نیست، بلکه درک حدیث و عمل به آن است، اظهار کرد: اگر در جامعه اسلامی گرفتار افکار باطل افراطی و تفریطی هستیم، به دلیل نداشتن معرفت و بیراهه رفتن است. شخصی به محضر حضرت موسی بن جعفر(ع) رسید و از امام تقاضای کمک کرد. فردی اهل امر به معروف و نهی از منکر و زهد بود، ولی قدم اول یعنی معرفت را برنداشته بود. امام به او فرمودند که نماز و نماز شب و زهد و امر به معروف و نهی از منکر تو خیلی خوب است، اما یک اشکال بزرگ داری و آن این است که درباره دین بی‌معرفت هستی. گفت که چگونه معرفت به دین را به دست بیاورم. امام فرمودند که فهم دین از راه کلمات اهل بیت(ع) ممکن است. مدینه در دوره امام صادق(ع) پر از مکاتب فکری علیه اهل بیت(ع) بود. این فرد مدتی بعد خدمت امام رسید و همه روایاتی را که از مکاتب دیگر آموخته بود نشان داد و امام فرمودند که همه را دور بریز زیرا اجتهادات باطل یا نسبت‌های ناروایی است که به پیامبر و ائمه دادند. سپس این فرد مسیر اهل بیت را برگزید و از بهترین شاگردان امام شد.

باورهای غلط و بی‌معرفتی؛ ریشه جنایات داعش

وی افزود: جنایات وهابیت و تکفیری‌ها و داعش به چه دلیلی است؟ خون دختران مظلوم افغان را می‌ریزند و افتخار می‌کنند که ما تا لشکر فاطمیون را در افغانستان ریشه‌‌کن نکنیم دست برنمی‌داریم و این نشانه بی‌معرفتی آنها در مورد دین است. محبت، شوق و اشتیاق به امثال آیت‌الله بهجت در بین جوانان زیاد است، ولی باید بدانند که با یک دقیقه کلیپ دیدن از ایشان نمی‌توان شخصیتشان را شناخت. آیت‌الله بهجت عمر خود را در راه تعلیم و تعلم اخلاق و عرفان و معرفت دین در ایران و نجف سپری کرد. امام رضا فرمودند که معرفت و درک و عقل انسان ملاک برتری افراد است؛ اولین کتابی را که بزرگانی مانند کلینی و صدوق در آثار روایی خود مانند «کافی» نوشته‌اند کتاب «عقل» و «جنود عقل و جهل» و روایات این باب است و بعد وارد توحید شده‌اند.

حسینی قمی تصریح کرد: شاید کمتر کسی محضر این عارف بزرگ و فقیه و مرجع رسیده و دستور اخلاقی و سیر و سلوک خواسته باشد. ایشان می‌فرمود که گناه نکنید و واجبات را انجام دهید و همین کارهایی را که بلدید انجام دهید. برخی فکر می‌کنند برای سیر و سلوک باید کارهای خارق‌العاده و عجیب و غریبی را انجام دهند، در صورتی که مسیر آن اعمال واجب و پرهیز از گناه است. امام علی(ع)، که سید عارفان و بالاترین در تقرب و سیر و سلوک بود، وقتی از پیامبر پرسید که افضل اعمال در ماه رمضان چیست؟ فرمودند که دوری از گناه؛ اگر بهجت به این مقام رسید که تالی تلو معصوم شد، به خاطر دوری از گناه بود.

این خطیب اضافه کرد: در روایت بیان شده که هیچ راهی برای سیر و سلوک و تقرب، بهتر از دوری از گناه نیست؛ گاهی ما این مسیر را اشتباه می‌رویم و فکر می‌کنیم که باید کارهایی را انجام دهیم که حتی در روایات بیان نشده است. فردی نزد امام صادق(ع) رسید و از امام پرسید که آیا اشکالی دارد من شب و روز ایستاده آب بخورم؛ امام فرمودند که ایرادی ندارد. گفت که می‌خواهم با یک نفس آب بخورم و امام فرمودند که اشکالی ندارد(چون مستحب است). گفت می‌خواهم موقع نماز دستم از عبایم بیرون نباشد(چون مستحب است). وقتی خواست سؤال چهارم را از امام صادق بپرسد، امام فرمودند که دیگر نپرس. نه اینکه امام به مستحبات بی‌توجه باشند، بلکه تعجب کردند که چرا این فرد پرسش از واجبات را رها کرده و این سؤالات را می‌پرسد. بنابراین مهم‌ترین مورد، معرفت و دوری از گناه است.

سیر و سلوک به کارهای عجیب و غریب نیاز ندارد

وی گفت: برخی حواسشان به مستحبات و مکروهات است، ولی واجبات را فراموش می‌کنند. احتیاطشان احتیاط گربه‌ای است. حرام خدا را راحت انجام می‌دهند ولی وقتی به مستحبات می‌رسند جانماز آب می‌کشند. روزی برادرزاده مرحوم فشارکی که نزد او زندگی می‌کرد به او گفت که من با عارفی مواجه شدم که دستورات و اذکاری را برای 40 روز به من داده است. مرحوم فشارکی به او گفت که تو طلبه هستی و با این همه اذکار و مستحبات چگونه می‌خواهی درس بخوانی؟ بعد فرمود که من راه سیر و سلوک را به تو نشان می‌دهم تا 40 شبانه‌روز موقع خواب به کارهایی که در روز انجام دادی فکر و گناهانت را ترک کن. اگر بعد از 40 روز گناهی در زندگی تو نبود، مسیر را با موفقیت سپری کرده‌ای.

حسینی قمی تصریح کرد: آیت‌الله ملکی تبریزی نامه‌ای به ملاحسین قلی همدانی نوشت و از وی دستور اخلاقی سیر و سلوکی را که او تجربه کرده بود، درخواست کرد. ایشان دو دستور دادند؛ همیشه انگشتر عقیق یا فیروزه همراه داشته باش؛ اثرش را نمی‌دانم و نیز سجده طولانی داشته باش و ذکر یونسیه را در سجده بگو. شاید رمزش این است که انسان بین خود و خدا خلوت می‌کند و به مرور اعمالش می‌پردازد. امروز آنقدر درگیر فضای مجازی درگیر هستیم که دیگر وقت خلوت با نفس و حدیث نفس نداریم. پس قدم اول معرفت، قدم دوم ورع، قدم سوم انجام واجبات و در صورتی که کسی این چند گام را برداشتیم، مستحبات را انجام دهیم. در این صورت خدا زبان و چشم و گوش و دست بنده می‌شود. به همین دلیل وقتی آیت‌الله بهجت سخنی می‌گفت مردم سخن او را سخن خدا می‌دانستند.