قناعت؛ حلقه مفقوده ازدواج‌های امروزی / نیازمند آموزش مهارت‌های زندگی هستیم
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) با اشاره به اینکه متولیان فرهنگی باید به میدان آمده و برای ترویج ازدواج آسان به سبک زندگی دینی تلاش کنند و در بحث آموزشِ مهارت‌های زندگی مدیریت و برنامه‌ریزی لازم را داشته باشند، بیان کرد: قناعت، حلقه مفقوده ازدواج‌های امروزی است؛ زندگی حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) سراسر قناعت است و باید جوانان از زندگی آنان الگو بگیرند.
الگوها معمولاً آموزنده هستند ولی اگر بخواهیم ازدواج حضرت زهرا(س) با حضرت علی(ع) را به‌عنوان یک الگو در نظر بگیریم باید اراده کنیم و نمی‌شود که یک‌باره بعد از 20، 30 سال زندگی و عمر کردن بگوییم تنها برای ازدواج می‌خواهیم مثل حضرت باشیم.
ممکن است در برخی موارد بتوانیم، مثلاً در بحث همکاری و مشارکت در امور خانه بر اساس الگوی این پیوند آسمانی کمی منطقی باشیم و درست رفتار کنیم، اما تا برخی پیش‌زمینه‌های فکری را تغییر ندهیم و تفکر را اصلاح نکرده باشیم الگو هم نمی‌تواند مؤثر باشد. چون مثل همان افراد که برای ازدواج حتی از محل دفن افراد یک خانواده سؤال می‌پرسند تا تمول خانواده را در نظر بگیرند و بعد موافق ازدواج دختر و پسر خود باشند و اینکه معتقدند آخرین تغییرات و تفکراتشان به‌روزترین تغییرات و اصیل‌ترین بوده و همچنان بر اصل خود پافشاری و اصرار دارند ممکن است حسرت‌ها و خساست‌ها و انواع عقده‌ها را دچار باشیم و نتوانیم الگو را اجرا کنیم.
در واقع نمی‌شود من هم خودم باشم با همه تفکرات خانواده‌ام و جامعه‌ام و همه کاستی‌ها و رفاه‌طلبی‌ها و چشم و هم‌چشمی‌ها و خلأهای قانونی که دیده می‌شود؛ هم حضرت باشم و در طلب عشق و یک پیوند عمیق قلبی باشم.
نمی‌شود در نحوه گفت‌وگو بخواهیم بر اساس زندگی اهل بیت(ع) رفتار کنیم ولی همچنان در نوع نگرش، نحوه رفتار، مواجهه با اختلافات هیچ تغییری ایجاد نکرده باشیم و هیچ پیش‌زمینه‌ای را و هیچ الگویی را به صحنه واقعی زندگی نیاورده باشیم؛ لذا یادگیری اساس تغییر است و برای تغییر نیز باید گزاره‌های دقیقی داشته باشیم تا در به‌کارگیری از الگو امکان تحقق بخشیدن آن را داشته باشیم.
مشکلات ازدواج، مشکل لحظه و اکنون نیست و یک علت ندارد
علی یک جوان 27 ساله در گفت‌وگو با ایکنا از قم می‌گوید: ازدواج به سبک حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) نشدنی است، شعار است. موجود نیست. تمام کردیم. ما هر روز در جامعه شاهد متلاشی شدن خانواده‌ها و انواع دعواها و جنگ‌ها و کم‌رنگ شدن خوبی‌ها هستیم. به‌خاطر عدم زیرساخت‌ها و توجه به درست کردن سیستم آموزشی و حتی اندیشه درباره اشتغال که این موضوعات و نهادینه کردن ازدواج ساده و سالم احتمالاً باهدف افزایش جمعیت است نه چیز دیگر که اگر شما الآن در این جامعه علی(ع) و زهرا(س) دارید به من نشان دهید. به‌صورت عینی نشان دهید؛ مگر ما در این جامعه خانواده‌ای داریم مثل پنج تن؟! مگر زیرساختی داریم که این اندیشه را ایجاد کند؛ اصلاً آینده‌نگری نیست، فکری نیست، بودجه‌ای اختصاص نمی‌دهند.
وی ادامه می‌دهد: اعتقاد من این است که از زمان حضرت آدم تا الآن افراد نیاز به این نداشتند که شخصی به آن‌ها بگوید پیوند زناشویی داشته باشید و بچه‌دار شوید چون این غریزه در بین همه هست. لطفاً حالا که مسئولان کاری برای تسهیل و الگوسازی و الگوپذیری انجام نمی‌دهند نمک هم بر زخم جوانان نریزند که مشکل فقط در تصمیم‌گیری یک‌باره جوانان بر زندگی ساده نیست.
علی که مدت‌هاست حلقه عشق سراسر وجودش را گرفته اما دم نمی‌زند. فقط گاهی استوری‌های عاشقانه می‌گذارد و گاهی که عکس پروفایلش را تغییر می‌دهد چهره‌اش مغموم‌تر از گذشته است. او یک دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد است که بعد از دقایقی در خود فروخفتگی، گفت: ما حالا حالاها باید حتی تفکر ازدواج را هم از سرمان بیرون کنیم، چه‌بسا باید عادت کنیم به زندگی مجردی.
این جوان 27 ساله ادامه می‌دهد: واقعاً کدام دختر حاضر است با من بیکار و بی‌درآمد که هنوز در مقطع کارشناسی ارشد هستم پیمان عشق و ازدواج ببندد. اصلا بر فرض اینکه شخصی هم پیدا شود و ازخودگذشتگی کند، آیا این زندگی ادامه پیدا می‌کند و اصلا ازدواج بدون شغل، شدنی و دائمی است؟! حالا اصلاً بر فرض اینکه شغل هم باشد اصلاً دختری که شبیه حضرت زهرا(س) باشد می‌تواند در این عصر و زمان و با من که هیچ شباهتی به حضرت علی(ع) ندارم زیر یک سقف بماند؟! اصلا مگر سقفی هست و من قادرم سقفی برای خودم بسازم. واقعا من کجا و این عصر و زمان کجا و الگوگیری از ائمه معصوم کجا؛ آیا اصلا دختری در این زمان هست که رفتارش و کردارش شبیه حضرت زهرا(س) باشد؛ مگر چقدر آموزش‌وپرورش روی این اصل با ما کار کردند؟ کدام بخش از آموزش را مربوط به احیای این قبیل مهارت‌ها گذاشتند؟ چند ساعت و چند واحد آموزشی؟ مشکلات ما مشکلات اساسی و بنیادی است و برای حال و اکنون نیست که بخواهیم سریع به یک سؤال خیلی بزرگ پاسخ دهیم.
ترویج ازدواج سالم در گروی تغییرات درونی و بیرونی است
مریم، دانشجوی کارشناسی ارشد که چندی پیش قرار بود با شخصی ازدواج کند و آوازه‌اش همه‌جا پیچید ولی در نهایت پیوندی بین آن‌ها ایجاد نشد، در گفت‌وگو با ایکنا از قم می‌گوید: بی‌ربط نیست که بگوییم مشکل ازدواج‌های امروزی این است که آدم‌ها آن سیره و منش حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) را ندارند، بی‌ربط نیست که بگوییم عمدتا افراد و خصوصا نسلی که در سن ازدواج هستند دچار خلأ اخلاقی هستند ولی در کل نظرم در رابطه با ازدواج به سبک ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت زهرا (س) مثبت است، اما فردی با ویژگی‌هایی شبیه امام علی پیدا نمی‌شود.
وی ادامه می‌دهد: من نظرم این است که اگر آدم در درجه اول آدم باشد و بعد در درجه دوم بتواند یک آدم پیدا کند هیچ پولی برای ازدواج نمی‌خواهد اصلا توی خیابان چادر می‌زند چون ارزشش را دارد که به عشق حقیقی و عمیق برسد و نیاز من به‌عنوان یک جوان برآورده می‌شود ولی مگر این خانواده‌ها می‌گذارند، مگر این خلأهای قانونی می‌گذارد که به چشم و هم‌چشمی مبتلا نشویم و دچار رفاه‌طلبی و منفعت‌خواهی نشویم؛ مگر می‌گذارند که دریافت محبت اختصاصی را از یک جنس مخالف بدون در نظر گرفتن مادیات و تجملات حتی در زندگی شخصی خودمان لحاظ کنیم.
مریم معتقد است: اصلا اگر من در این جامعه کاره‌ای بودم، داشتن خودرو از یک قیمتی به بالا را برای مسئولان و خانواده‌هایشان غیرقانونی اعلام می‌کردم حتی داشتن خانه از یک تعداد و متراژ و یک محله و منطقه‌ای به بعد را غیرقانونی اعلام می‌کردم و حتی افزایش بی‌رویه حساب بانکی از یک میزان خاص را محکوم به برکناری عنوان می‌کردم چون اگر اسلامی بودن و زندگی ساده و عمیق در آیین و مناسک اسلامی ما یک امتیاز است اول باید از مسئولان شروع کنند تا آن‌ها هم بدانند تا وقتی جیب مردم خالی است حق ندارند جیب‌شان پر پول باشد و واقعیت مسئول در اسلام این است نه اینکه فقط در قالب خبر و نشست بگویند زندگی به سبک حضرت را باید نهادینه کنیم و هر روز جیب‌های خودشان پر پول‌تر و نوع بیانشان هم تحقیرآمیز و نگاهشان به مردم از بالا به پایین باشد.
سه محور قناعت، همکاری و فراهم‌سازی در ازدواج جوانان موردتوجه باشد
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن معلمی، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در گفت‌وگو با ایکنا از قم، با اشاره به اینکه در ازدواج جوانان باید حول سه محور قناعت، همکاری و فراهم‌سازی مورد توجه قرار بگیرد، اظهار کرد: محور اول یعنی قناعت به دختر و پسر مربوط است که تجملاتی نباشند و به ساده‌ترین و اولین‌ترین امکانات یک زندگی مشترک قانع باشند البته این قناعت امروزه نیاز به فرهنگ‌سازی نیز دارد.
وی ادامه داد: محور همکاری به والدین فرزندان را موردتوجه قرار می‌دهد که باید برای شکل‌گیری زندگی فرزندانشان باید تلاش کنند تا یک زندگی ساده را برای آنان فراهم کنند، اگرچه بنده منکر این نیستم که شرایط اقتصادی بسیار سخت شده است، اما باید به این نیز توجه کنیم که برخی از جوانان یا والدین آن‌ها در فراهم کردن وسایل اولیه یک زندگی مشترک سخت‌گیر هستند و به حداقلی‌ها قانع نیستند؛ برخی خانواده‌ها با قرار دادن مهریه‌های سنگین جوانان را از ازدواج فراری می‌دهند و برخی نیز برای فراهم کردن جهیزیه‌های سنگین و تجملاتی اجازه ازدواج را به دختران‌شان نمی‌دهند.
معلمی گفت: قناعت به‌عنوان یکی از با فضیلت‌ترین و ارزشمند‌ترین ویژگی‌های اخلاقی انسان به‌شمار می‌آید، ویژگی که حضرت فاطمه زهرا(س) با زندگی ساده خود، امکان اجرا کردن آن را ثابت کردند.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: محور فراهم‌سازی به دولت برمی‌گردد که باید برای مسکن و شغل جوانان برنامه‌ریزی کند، چراکه حتی برخی والدین توان تأمین حداقلی‌ها را هم برای زندگی مشترک فرزندانشان ندارند و باید دولت این مهم را به عهده بگیرد که جوان خودش یک شغل ولو با حقوق کم‌تر داشته باشد تا بتواند نیازهای اولیه زندگی‌اش را تأمین کند.
معلمی گفت: دولت باید صادقانه مشکلات و موانع سر راه شغل و مسکن را برای مردم بیان کند تا مردم نیز به دولت اعتماد کنند، چراکه مردم اگر اعتماد کنند به میدان آمده و دولت را کمک می‌کنند؛ به‌عنوان مثال در امر آزادی زندانیان دولت اعلام می‌کند و کمک‌های فراوانی جمع‌آوری می‌شود؛ پس در سایر اموری مانند ازدواج و شغل تیز می‌توان از مردمی که شرایط مالی بهتری دارند کمک گرفت.
متولیان فرهنگی ازدواج آسان را ترویج کنند
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) با اشاره به اینکه متولیان فرهنگی نیز باید به میدان آمده و برای ترویج ازدواج آسان به سبک زندگی دینی تلاش کنند و در بحث آموزش مهارت‌های زندگی مدیریت و برنامه‌ریزی لازم را داشته باشند، تصریح کرد: زندگی حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) سراسر قناعت است و باید جوانان از زندگی آنان الگو بگیرند.
وی اضافه کرد: ازدواج امر مقدسی است، توجه بیش از حد به ارزش‌های ظاهری در مقدمات ازدواج نظیر مهریه، جهیزیه، برگزاری مراسم و تشریفات ازدواج و... زمینه را برای بروز کدورت‌ها و مشکلات خانوادگی به‌وجود می‌آورد؛ گاهی به‌واسطه سنگینی مراسم ازدواج، ارزش‌های حقیقی از بین می‌روند و در آغازین ساعات زندگی مشترک، مشکلات و اختلافات فراوانی به‌وجود می‌آید.
معلمی با اشاره به اینکه متأسفانه بعد از انقلاب بزرگانی خواستند به مردم بگویند که رفاه و آسایش حق شما است اما به‌درستی فرهنگ‌سازی نکردند و سبب زندگی‌های تجمل‌گرا و پرمصرف شدند، بیان کرد: دختران و پسرانی که امروزه به خاطر واقعیت عینی گرانی تن به ازدواج نمی‌دهند سخنم با آنان این است که در منزل پدر و مادر چگونه روزگار می‌گذراندید قطعاً در آنجا هم گرانی بود حالا ازدواج کنید که از نظر عاطفی و جنسی نیز تأمین شوید بعد کنار همسرتان این سختی‌ها را تحمل‌کنید.
استاد حوزه و دانشگاه گفت: بنده معتقدم فردی که از نظر شخصیتی قوی‌تر و محکم‌تر باشد تجملات برایش بی‌ارزش یا کم‌ارزش می‌شود؛ چراکه در روایات نیز آمده است که میزان ارزش و شخصیت هر کسی به چیزی است که او را ناراحت یا خوشحال می‌کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) ادامه داد: در زندگی حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) امور مادی و ظاهری ارزش چندانی نداشتند نه اینکه چون خدا گفته، بلکه شخصیت خود را بالاتر و والاتر از این ظواهر می‌دانستند.
وی افزود: امروزه نیز جوانانی داریم که هدفشان در زندگی تحصیل علم و سعادت است و با امکانات کم زندگی خود را آغاز کرده و به‌سختی نیز روزگار می‌گذرانند، اما معتقدند همراه با هم و کنار هم از این سختی‌ها و مشکلات دنیایی عبور می‌کنند.
در پایان اینکه نگاه ما نباید صرفا به بیرون باشد و نباید فقط به سیاست کشور و حکومت باشد بلکه باید هر شخصی خودش نیز اقدامی برای زندگی سالم و درنهایت ازدواج سالم و ساده داشته باشد و اقداماتی هم از طریق نهادهای آموزش مانند آموزش‌وپرورش و سپس در دانشگاه‌ها شکل بگیرد؛ چون تفکرات جوانان آینده ما در دست نهادهای آموزشی است و این یعنی همه مطالبه داریم و باید قشنگی‌های یک زندگی ساده را نیز به مردم نشان دهیم نه اینکه در فضای مجازی زندگی‌های تجملاتی را لایک کنیم و هر روز شاهد مانور تجملاتی از سوی برخی مسئولان باشیم که این احساس به مردم القا شود که مورد سخره قرار گرفتند.
گزارش از هدی‌سادات چاوشی
انتهای پیام
