بررسی شیوه‌های وصول به حق از طریق معرفت‌شناسی در دوفصلنامه «گفتمان وحی»
بیستمین شماره دوفصلنامه «گفتمان وحی» به صاحب‌امتیازی جامعه المصطفی العالمیه با مقالات متنوعی در حوزه دین منتشر شد.
به گزارش ایکنا، بیستمین شماره دوفصلنامه «گفتمان وحی» به صاحب‌امتیازی جامعه المصطفی العالمیه منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «استقلال خواهی و عزت‌طلبی مهم‌ترین دلیل دشمنی استکبار با نظام اسلامی در اندیشه رهبری(مد ظله العالی) با رویکرد قرآنی»، «شیوه‌های وصول به حق از طریق معرفت‌شناسی (با محوریت قرآن و گیتا)»، «برداشت متفاوت از ماهیت تفسیر تربیتی و امکان فرض اعجاز تربیتی بر اساس آن»، «مبانی و قواعد روش تفسیر اجتهادی»، «بررسی دلالت آیه «41 و 42» سوره فصلت بر عدم تحریف قرآن کریم «از منظر مفسرین فریقین»»، «سنن الهی، قوانین حتمی حاکم در عالم «با تکیه بر آیات قرآن»».
در چکیده مقاله «شیوه‌های وصول به حق از طریق معرفت‌شناسی (با محوریت قرآن و گیتا)» می‌خوانیم: «راه‌های وصول به حق‌تعالی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مباحثی است که در دو کتاب گران‌بهای قرآن کریم و بهگود گیتا با مشخصه‌های متمایز از هم از حیث مفاهیم اعتقادی، اجتماعی، اخلاقی و... پرداخته شده است. مهم‌ترین مفاهیم در این دو کتاب که به‌طور بنیادین به چشم می‌خورد، مفاهیم معرفت، عمل و محبت است که همین سه مقوله نقش اساسی در مسیر حق‌تعالی ایفا می‌کنند. علم و معرفت در اندیشه‌ی اسلامی و قرآنی جایگاه ویژه دارد و قرآن کریم از حیث کتاب آسمانی و وحیانی، بدین مقوله در جاهای مختلف تأکید فراوان نموده است. از طرف دیگر در کتاب «بهگود گیتا»، معرفت منبع بنیادین شناخته شده و شاخص‌ترین راه برای شناخت خداوند معرفی شده است. هدف از این تحقیق بررسی مشترکات و تفاوت‌هایی میان این دو کتاب است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، میان قرآن کریم و گیتا مشترکات زیاد دارد، به‌ویژه در حوزه معرفت، عمل و محبت وجوه اشتراک فراوانی وجود دارد. در عین حال از چند جهت نیز تفاوت‌هایی با هم دارند. همچنین قرآن کریم از حیث وحیانی بودن بر گیتا برتری دارد، درحالی‌که گیتا ازاین‌جهت مورد اختلاف است.»
در طلیعه مقاله «مبانی و قواعد روش تفسیر اجتهادی» آمده است: «قرآن کریم کتاب هدایت وحصول هدایت موقوف است به دستیابی به معانی و مقاصد آیات قرآن که آنها درگرو تفسیر آیات، تفسیر آیات در گرو روش تفسیر است. درمیان روش‌های گوناگون تفسیر به روش اجتهادی برترین روش‌هاست. زیرا دراین روش مفسرازهمه ظرفیت‌های تفسیری برای نیل به معارف قرآن بهره می گیرد. درباره روش تفسیر اجتهادی به موضوعات و زمینه‌های مختلف مثل صحت وعدم صحت تفسیر اجتهادی و ادله موافقان ومخالفان و همچنین درباره بحث تطبیق این مبانی و قواعد در تفاسیراجتهادی اشاره شده است.لذا جا دارد که درباره مبانی وقواعد تفسیراجتهادی که مفسر نیازمند آن است تحقیق و پژوهش انجام گیرد تا مفاد استعمالی آیات قرآن و مراد خدای متعال ازمبانی وقواعد تفسیر روشن شود. دانشمندان علوم قرآنی مبانی و قواعد را برای تفسیرشمرده اند و گفته اند که مفسر باید در تفسیرخود به این مبانی و قواعد آگاه باشد و درحال تفسیر قرآن کریم این مبانی و قواعد را رعایت نماید. لذا از این رو پژوهش حاضر به بررسی مبانی و قواعد تفسیری در روش تفسیر اجتهادی پرداخته است.در این پژوهش به مهم‌ترین مبانی تفسیر و قواعد تفسیراجتهادی پرداخته شده است. مقصود ازمبانی باور واصول پذیرفته شده مفسران مى‌باشد که سبب رویکردى خاص درتفسیر است. مبانی عبارتند از: الهی و قدسی بودن، جامعیّت، تحریف ناپذیری، حکیمانه بودن، هدف‌مندی و هدایت گری، جاودانگی، ساحت‌های فهم و بطون، امکان فهم و جواز تفسیر قرآن کریم. اما قواعد تفسیر به قوانینى گفته مى‌شود که تفسیر صحیح آیات قرآن بر آن مبتنى است که رعایت این قواعد، مفسر را در فهم و درک آیات یارى نموده و از خطاها باز مى‌‌دارد. قواعد مهم تفسیر اجتهادی عبارتند از: درنظر گرفتن قرائت صحیح، توجه به مفاهیم کلمات در زمان نزول، در نظر گرفتن قواعد ادبیات عرب، در نظر گرفتن قرائن، مبنا بودن علم و علمی، در نظر گرفتن انواع دلالت‌ها و احتراز از ذکر بطون برای آیات. پس در بخش دوم تشریح این قواعد تفسیری مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ لذا مفسر در حین تفسیر توجه به مبانی مذکوره و قواعد تفسیر مثل قرائت صحیح و به مفاهیم کلمات در زمان نزول به آیات، قواعد ادبیات عرب و دیگر قواعد مذکور داشته باشد تا اینکه معارف قرآن درست به دست بیاید.»
در چکیده مقاله «سنن الهی، قوانین حتمی حاکم در عالم «با تکیه بر آیات قرآن»» می‌خوانیم: «یکی از مسائل مهم که در قرآن کریم بیان شده، سُنَن الهیاست، مانند هدایت، آزمایش، استدراج، امهال و...، این سنتها را خداوند با تعبیر «سنت الله» به خودش نسبت داده اهمیّت پرداختن به این مسئله از آن روست که جامعه اسلامی برای رسیدن به خاستگاه و جایگاه اصلی خود با قانون سنن الهیکه خداوند در زندگی انسان‌ها وضع نموده، آشنا باشد و توجه داشته باشند که سنن الهی براساس قاعده سنخیت جریان دارد، و توجّه به سنّت الهی بر اساس قانون علت و معلول، بیدارکننده و حرکت‌آفرین است و انگیزه انسان را در انجام اعمال خیر بیشتر و از اندیشه‌ها وارتکاب عمل‌های باطل وناصواب پرهیز می‌کند. تبیین جریان سنّت‌های الهی براساس قانون سنخیت در تفاسیر قرآن کریم اعم قدیم و معاصر زیاد مطرح شده است و بحث در بارۀ این موضوع جالب و مفید و دارای حکمتاست، دراین مقاله سنت های الهی در قرآن کریم بر اساس قانون سنخیت و با استفادۀ از آیات قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است.»
انتهای پیام
