نگاه تبیینی به مفهوم غیرت و تعصب صحیح در رسانه‌ها شکل گیرد
رئیس مؤسسه خانواده و تربیت معنوی (خاتم) با بیان اینکه باید نگاه تبیینی به مفهوم غیرت و تعصب صحیح در رسانه‌ها شکل گیرد، گفت: کارشناسان دینی و دانشگاهی نیز باید علاوه بر تبیین مفهوم صحیح و دقیق غیرت دینی در جامعه، عواقب اتفاقات ناگوار ناموسی را برای مردم تشریح کنند.
غیرت دینی به این معناست که انسان مسلمان برای کیان اسلام، خانواده و آنچه بدان مربوط می‌شود ارزش قائل باشد و با تمام توان در اثبات و اجرای آن بکوشد و از کوچکترین خدشه و تعرضی به آن جلوگیری کند. بر این اساس، جهاد، دفاع از خانواده، امر به معروف و نهی از منکر، سفارش به حق و صبر، تعلیم و تعلم و... می‌تواند در راستای غیرت دینی باشد.
امروزه افراط و تفریط‌های بسیاری در معنای غیرت ناموسی لحاظ شده که با معنای اصیل و اسلامی این لفظ متفاوت است. البته این غیرت تنها برای دینداران نیست و انسانیت هر انسانی به اصل این غیرت حکم می‌کند.
محمدحسین چاوشیان، رئیس مؤسسه خانواده و تربیت معنوی (خاتم)، در گفت‌و‌گو با ایکنا، در رابطه با مفهوم غیرت دینی و تعصب و جایگاه آن در اسلام اظهار کرد: در رویکرد دینی شاخص و ترازی برای سنجش ایمان و فضای معنوی یک شخص وجود دارد و مفهوم غیرت دارای تعاریف زیادی است و اقسام مختلفی دارد، اما موضوع بااهمیت این است که باید غیرت را ناشی از حب و محبت دید. ممکن است محبت به ناموس، وطن و... باشد. غیرت خانوادگی نیز ساحت‌های مختلفی دارد. زمانی که مردی برای به دست آوردن روزی و رزق حلال تلاش می‌کند، می‌توان از آن با عنوان غیرت اقتصادی نام برد.
چاوشیان تصریح کرد: همچنین، زمانی که مرد برای ارتقای فرهنگ خانواده می‌کوشد تا بتواند آن را هم‌سنگ فرهنگ صحیح جامعه ایرانی ـ اسلامی بداند، نوعی غیرت‌ورزی در خانواده است. همین‌طور زمانی که پدر خانواده در مسائل آموزشی و... تلاش می‌کند تا سطح دانش و معرفت فرزندان بالا رود، می‌توان از آن با عنوان غیرت آموزشی و تربیتی یاد کرد. امری که خیلی بیشتر از آن نام برده می‌شود، غیرت در روابط زناشویی و حریم خصوصی افراد است که زن و مرد تلاش می‌کنند تا همسرشان در شرایطی قرار بگیرد که از نامحرم به دور باشد یا خدای ناکرده به گناه نیفتد. در نگاه دینی غیرتمندی یکی از صفات خداوند متعال است و خداوند برای مؤمن نیز غیرت دارد و انتظار می‌رود که فرد مؤمن و مسلمان نیز غیرت داشته باشد.
وی ادامه داد: طبق احادیث و روایات مختلف، خداوند غیور است و هر غیرتمندی را دوست دارد. همچنین، غیرت‌ورزی در ساخت دینی و معرفتی و معنوی ما مورد توجه بوده است، اما باید برای آن حد و مرزی تعیین شود. در روایتی از امام صادق(ع) آمده است: «در امور حلال غیرت‌ورزی نکنید؛ چراکه جایگاهی ندارد». در روایات دیگری ذکر شده است که بزرگان دین همه را از غیرت‌های بی‌جا، که بیشتر در روابط زناشویی وجود دارد، نهی کرده‌اند. زیاده‌روی در غیرت شاید موجب فساد شود، یعنی نه باید افراط داشت و نه تفریط.
چاوشیان اظهار کرد: برای غیرت‌ورزی مصادیق مختلفی بدین مضمون هست که شخص غیرتمند هرگز به سمت زنا و روابط نامشروع نمی‌رود. البته بی‌تفاوتی مردان به نوامیس نیز به شدت نکوهش شده است. چنانچه بتوانیم غیرت را در ساحت خانوادگی رواج دهیم و غیرت را به معنای صحیح آن یعنی غیرتی برخاسته از حب و محبت بدانیم، به این نتیجه می‌رسیم که اگر شخصی را دوست داشته باشیم و به آن محبت بورزیم، برای او غیرت داریم. بنابراین، غیرت را باید براساس محبت تعریف کرد.
رئیس مؤسسه خانواده و تربیت معنوی (خاتم) افزود: اگر غیرت براساس محبت شکل بگیرد و الفت و شفقت بین اعضای خانواده وجود داشته باشد، منجر به ثبات و تحکیم خانواده می‌شود و در نتیجه جامعه هم غیرتمند خواهد شد. قاعدتاً خانواده سالم باعث ایجاد امنیت اجتماعی و مانع مجال برای فرد مزاحم می‌شود. چنانچه غیرت را به معنای صحیح آن در رفتار و کردار خود نهادینه کنیم، بانوان جامعه احساس آرامش و امنیت خواهند کرد. غیرت یکی از شاخصه‌های ایمان و توجه و غیرت مرد به ناموس از مصادیق ایمان است. همچنین، اگر از غیرت دینی غفلت شود، موجب فساد در جامعه خواهد شد که دین آن را نمی‌پذیرد. تأکید شده است که انسان باید بدون افراط و تفریط باغیرت باشد.
چاوشیان تصریح کرد: در نگاه دینی موضوع غیرت زن به مرد امر مطلوبی نیست و از آن گاه به تعبیر به حسادت شده است. اینکه چرا امروز اتفاقات و معضلاتی همچون قتل‌های ناموسی در جامعه رخ می‌دهد و مقوله تعصب و غیرت دچار کج‌فهمی می‌شود، نیاز به ریشه‌یابی و بررسی دارد. باید دانست که در چنین اتفاقاتی نگاه رسانه‌ای، جوگرایانه و یک‌طرفه صحیح نیست. البته نباید غیرت مردانه را فراموش کنیم. در جریانی که اتفاق افتاد، اساس غیرتمندی مرد صحیح دانسته می‌شود، اما نحوه رفتار او در ارتکاب به قتل آن هم به طرزی فجیع و غیرانسانی بسیار اشتباه بود. پس نفس اقدام و غیرتمندی و توجه به ناموس پسندیده است و در دین ستایش می‌شود، اما در این مورد روش مواجهه با آن ناشایست بود.
رئیس مؤسسه خانواده و تربیت معنوی (خاتم) با بیان اینکه پیش از این حادثه اتفاقات مشابهی در جامعه رخ داده بود که به این صورت رسانه‌ای نشده بود، گفت: با توسعه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، سرعت انتشار این‌گونه اخبار بسیار زیاد شده است. لذا مخاطبان واکنش بیشتری به این موضوعات دارند. همچنین چنین موضوعاتی باید خارج از فضای احساسی و فضای زرد رسانه‌ای ریشه‌یابی شوند. مقوله کج‌فهمی از غیرت علل مختلفی دارد که از جمله می‌توان به آداب و رسوم قبیله‌ای و سنتی اشاره کرد. بخشی از این رسوم را می‌توان در نظام مردسالاری جست‌وجو کرد که به مردان اجازه می‌داد تا بر زنان سلطه داشته باشند و خود را صاحب و ولیّ زنان بدانند. البته این موضوع در جایگاه خود صحیح است، اما تعصبات کورکورانه باعث می‌شود که زنان در انقیاد قرار گیرند. یعنی مهجور و مادون شدن بانوان باعث وقوع حوادث تلخی می‌شود.
وی با اشاره به اینکه این‌گونه حوادث در برخی از شهرهای حاشیه‌ای کشور وجود دارد، افزود: متأسفانه برخی از آداب و رسوم هیچ‌گونه مبنای عقلی، دینی، عرفی و شرعی ندارند و حاکمیت باید با جدیت به آن بپردازد و قوانینی در نظر گرفته شود تا این‌گونه حرکات شوم ریشه‌کن شود. در غیر این صورت، به دلیل جوگیری و بی‌توجهی به عواقب چنین اعمالی، شاهد قتل‌های ناموسی خواهیم بود.
رئیس مؤسسه خانواده و تربیت معنوی (خاتم) درباره نهادینه شدن غیرت و تعصب صحیح در جامعه گفت: اولین نهاد مؤثر در این زمینه آموزش و پرورش است. متأسفانه در نظام تربیتی به خوبی به مفهوم دینی و انسانی غیرت و تعصب، که از محبت و دوست داشتن گرفته شده، پرداخته نشده است. اتفاقات شوم جامعه نشان‌دهنده این است که در حوزه‌های تربیتی و آموزشی کوتاهی کرده‌ایم. پس نباید انتظار داشته باشیم که جامعه مصون از آسیب باشد. عوامل متعددی باعث ایجاد چنین معضلاتی در جامعه می‌شوند که می‌توان به علل جامعه‌شناختی، روان‌شناختی و حتی اقتصادی و معیشتی اشاره کرد. امروز فشار اقتصادی موجب بروز چنین مشکلاتی می‌شود و نقش رسانه‌ها برای فرهنگ‌سازی در این زمینه حائز اهمیت است.
وی با بیان اینکه باید نگاه تبیینی به موضوع غیرت در رسانه‌ها شکل بگیرد، تصریح کرد: کارشناسان دینی و دانشگاهی باید علاوه بر تبیین مفهوم صحیح و دقیق غیرت دینی در جامعه، عواقب این اتفاقات ناگوار را برای مردم تشریح کنند. رسانه مسئولیت سنگینی دارد و متأسفانه نمره قابل قبولی را دریافت نمی‌کند. مشکلات زیادی در مورد مسائل تربیتی و آموزشی وجود دارد که باید برای رفع آنها اقدام کرد. البته سواد رسانه‌ای نیز بسیار مهم است؛ چراکه مردم با دارا بودن آن می‌توانند در چنین رویدادهایی مطالب صحیح را از ناصحیح تشخیص دهند. نباید به چنین مسائلی به صورت تک‌ساحتی و ثابت بنگریم، بلکه باید از دیدگاه جامعه‌شناختی، فرهنگی، تربیتی، اقتصادی، روان‌شناسی، فردی و اجتماعی بدان نگریست. بنابراین، نمی‌توان گفت که این‌گونه حوادث از یک علت و منبع ناشی می‌شوند، بلکه مجموعه‌ای از عوامل باعث ایجاد چنین کج‌فهمی‌هایی می‌شود که آثار ناگواری را از خود به جا می‌گذارد.
انتهای پیام
