حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی میرزایی، عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیة، در نهمین قسمت از سلسله درسگفتار «آیات و حیات» که به همت ایکنا و بهصورت ویدئویی تهیه شده است، در تفسیر آیه 96 سوره مبارکه بقره، به بررسی صفتی مذموم در انسان یعنی حرص و ولع داشتن برای طولانی شدن عمر و بقای زندگی دنیوی پرداخت.
مشروح سخنان حجتالاسلام والمسلمین میرزایی به زبان عربی و با زیرنویس فارسی در نهمین قسمت از برنامه بدین قرار است:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و علی اهل بیته الطیبین الطاهرین
دوستان من، سلام علیکم و رحمة الله و برکاته
در این سلسله برنامهها و مشخصاً در این قسمت، به نکاتی از آیه 96 سوره مبارکه بقره میپردازیم.
در این آیه میخوانیم: «و آنها را حریصترین مردم ـ حتی حریصتر از مشرکان ـ بر زندگی (این دنیا، و اندوختن ثروت) خواهی یافت؛ (تا آنجا) که هر یک از آنها آرزو دارد هزار سال عمر به او داده شود! در حالی که این عمر طولانی، او را از کیفر (الهی) باز نخواهد داشت و خداوند به اعمال آنها بیناست.»
در این آیه با یکی از صفات منفی و بسیار بد انسان روبهرو هستیم یعنی اگر انسان بر نفس خود مسلط نشود و رفتار و هوای نفس و قلب خود را تحت کنترل قرار ندهد؛ این صفت، طمع داشتن برای زندگی طولانی در دنیا است و اینکه فرد آرزو میکند عمرش طولانی شود تا جایی که انتهایی نداشته باشد و بر همین اساس هم رفتار میکند.
دوستان من!
اگر چیزی را دوست میداریم، این وابستگی عاطفی به راه و روش انسان و محرّک و طرز رفتار و کردار او تبدیل میشود. انسان باید تمام احساسات و عواطف خود را تحت کنترل بگیرد تا حرص بزرگ زندگی او، ولع برای داشتن عمری طولانی نباشد.
اینکه انسان، مشتاق داشتن طولانیترین روزها در دنیا و طولانیترین عمرها است، خطرناک است. کسی که گمان میکند عمری طولانی در دنیا خواهد داشت، نیکوکاری را به فردا و فرداهایی موکول میکند که هرگز نخواهد دید.
بنابراین همانطور که در برخی روایات آمده، انسان در دنیا در مواردی که به امور دنیوی مربوط است، باید چنان رفتار کند که بسیار دیر خواهد مُرد؛ تا در امور خیریه هرچه در توان دارد بهکار گیرد و کوتاهی نکند.
اما در رابطه با امور اخروی طوری رفتار کند که گویی فردایی نیست و خواهد مرد. یعنی اینکه انسان با افسردگی، ترس و اضطراب از مرگ، دنیا را به کام خود تلخ نکند، طوری زندگی کند که مدتها آسایش و رفاه خواهد داشت.
بنابراین در دنیا نسبت به امور زندگی مسلط باشید زیرا حتی اگر یک ساعت به پایان زندگی هم مانده باشد، باید رفتار و عملتان کامل و با تسلط باشد. شما مسیر را ادامه میدهید و نتیجه عمل شما هم ادامه خواهد یافت. آثار کارهای شما، عملتان، تألیفاتتان، خیرات و فرزند شما پس از خودتان ادامه خواهد یافت. بنابراین همه این اعمال باید کامل و متقن باشد.
اما درباره چیزهایی که به آخرت مربوط است، انسان باید مرگ را پشت در خانه خود ببیند و بداند هر لحظه ممکن است زندگیاش به پایان برسد. از این رو، این اشتیاق برای زندگی یعنی اینکه انسان مشتاق ادامه دادن زندگی در دنیا باشد، خطری است که مفاسد بسیاری را موجب خواهد شد.
از این ویژگی بسیار بد به خداوند پناه میبریم و از خداوند، توبه، آگاهی و بصیرت درباره آنچه به معاد، روز قیامت و قرآن ما مربوط است، مسئلت میکنیم.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.