پرهیز از بهانه دادن به دست دشمن ولو با یک کلمه + فیلم

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی میرزایی، عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیة، در دهمین قسمت از سلسله درس‌گفتار «آیات و حیات» که به‌ همت ایکنا و به‌صورت ویدئویی تهیه شده است، در تفسیر آیه 104 سوره مبارکه بقره بر لزوم توجه مؤمنان به استفاده از کلمات مناسب و جلوگیری از طمع‌ورزی دشمنان و سوء استفاده آنها برای تمسخر و توهین مسلمانان تأکید کرد.
 
مشروح سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین میرزایی در دهمین قسمت از این برنامه به زبان عربی و با زیرنویس فارسی بدین قرار است:
 
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و علی آله الطیبین الطاهرین
دوستان من، سلام علیکم و رحمة الله و برکاته
 
 در این برنامه در خدمت شما هستیم با آیه جدیدی از آیات مبارکه قرآن کریم؛ آیه‌ای که در این قسمت به آن می‌پردازیم، آیه 104 سوره مبارکه بقره است.
 
این آیه، توجه ما را به نکته‌ای بسیار مهم و ظریف جلب می‌کند و به ما درس بزرگی می‌دهد، آن نکته این است که انسان در برابر خداوند در ازای هر کار غلط و درستی که از او سر می‌زند مسئول است، هرچند آن چیز کوچک باشد.
 
این آیه کریمه می‌فرماید: «ای افراد با ايمان (هنگامی كه از پيغمبر تقاضای مهلت برای درك آيات قرآن می‌كنيد) نگویيد «راعنا» بلكه بگویيد «انظرنا» (زيرا كلمه اول هم به معنی ما را مهلت بده و هم به معنی «ما را تحميق كن» و دستاويزی برای دشمنان است) و آنچه به شما دستور داده می‌شود بشنويد و برای كافران (و استهزاء‌كنندگان) عذاب دردناكی است.»

در این آیه داستان مؤمنینی آمده که رسول خدا(ص) را با کلمه «راعنا» مخاطب قرار می‌دادند. این کلمه «راعنا» موجب سوءاستفاده و باج‌گیری از سوی اهل کتاب به‌ویژه یهودیان بوده است؛ آنها مؤمنینی را که رسول خدا(ص) را با کلمه راعنا مخاطب قرار می‌دادند، مسخره می‌کردند.
 
قصد مؤمنین آن چیزی نبود که یهودیان تصور می‌کردند. مؤمنین وقتی به رسول خدا(ص) می‌گفتند راعنا، یعنی ما را دریاب. ما باید رعیت و محل توجه و مراعات شما باشیم. اما یهودیان از این کلمه قصد دیگری داشتند و آن را به روشی نادرست تفسیر می‌کردند و این کلمه را بر معنای بدی حمل می‌کردند.
 
اینجا بود که این آیه نازل شد که مؤمنان را نهی می‌کند از اینکه کلمه «راعنا» را استفاده کنند. این آیه کلمه‌ای جایگزین ارائه می‌کند و این درس است. زمانی که قرآن کریم، وحی و خداوند، مؤمنان را از استفاده و به کار بردن این کلمه منع کرده، جایگزین آن را نیز ارائه کرده‌ است.
 
 قرآن فقط نهی تنها نمی‌کند که این کار را انجام نده، بلکه جایگزین آن را هم ارائه می‌کند. جایگزین این کلمه هم «انظرنا» است.
 
خداوند متعال نمی‌خواهد که مؤمنین مورد تمسخر و باج‌گیری دیگران قرار گیرند.
 
دوستان من! این درسی برای تمام زندگی است. یک کلمه هرچند کوچک باشد، اگر در جایگاه سوء استفاده قرار گیرد، زندگی را ویران و ایمان ما را دچار خلل می‌کند.
 
به همین دلیل، امروز انسان در هر جای جهان که باشد، باید به سخنان خود توجه داشته باشد و از کلماتی استفاده نکند که دشمنان از آن علیه خودشان سوء استفاده کنند.
 
لذا از این کلمات استفاده نکنید، بلکه کلماتی به‌کار ببرید که روشن، آشکار و در معنا دارای بصیرت و آگاهی عمیق باشد به‌گونه‌ای که جلوی دشمن را از طمع‌ورزی در اینکه از این کلمات علیه ما سوء استفاده کند، بگیرد.
 
از دقت و ظرافت این نکته قرآنی و هر یک از آیات، درس و بلکه اندرزهای بزرگی می‌گیریم که به تمام زندگی ما روشنایی می‌بخشد.
 
از خداوند متعال توفیق، توجه و بصیرت مسئلت داریم.
 
والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته.