به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، عصر امروز، 12 آذرماه با حضور در دانشگاه تهران به جمع دانشجویان ضمن تشریح وضعیت کنونی جهان و موقعیت ایران در صحنه بینالمللی، نکاتی در مورد مذاکرات هستهای ایران با 1+5 و توافقنامه ژنو 3 توضیحاتی ارائه کرد.
سرتیم مذاکرهکنندگان ایران در مذاکرات ژنو با بیان اینکه لازم است با تکیه بر قدرتهایی که داریم آسیبپذیریها و نفوذپذیریها را کاهش دهیم، اظهار کرد: برای رسیدن به چنین هدفی نیاز به تحرک هوشمندانه داریم و نمیتوانیم منتظر بمانیم که دیگران برای ما تصمیم بگیرند.
وزیر امور خارجه افزود: ما باید خود تصمیم بگیریم که چه کنیم یا چه برنامهای داشته باشیم و در چه چارچوبهایی مذاکره کنیم؛ آن هم مذاکره برای رسیدن به تفاهم نه برای قرائت بیانیه.
وی تصریح کرد: در هر مذاکرهای طرفین ناگزیر هستند اگر میخواهند به تفاهم برسند به دیدگاه طرف مقابل با اعتماد به نفس و خودباوری احترام بگذارند.
ظریف با تأکید بر اینکه بدون تحرک، امکان حضور در صحنه بینالملل نیست، گفت: برای پیشتحرکی باید به این فهم برسیم که چه کاری باید انجام دهیم و لازم است محیط را شناخته و شرایط را درک کنیم.
وی با اشاره به شرایط کنونی جهان گفت: نمیتوان با تفکر دوران جنگ سرد به سمت اهداف جدید حرکت کرد؛ کسانیکه در هر جای دنیا فکر میکنند با دیدگاههای جنگ سرد میتوانند منافع خود را تأمین کنند، راه به جایی نخواهند برد.
وزیر امور خارجه با یادآوری این نکته که در شرایط کنونی امنیت ملتها غیر قابل تفکیک است، اظهار کرد: کشورها نمیتوانند محیط امنی در دنیای ناامن جهانی داشته باشند.
ظریف با اشاره به وحشت مردم نیویورک پس از 11 سپتامبر و ناامن شدن آمریکا پس از این حادثه گفت: شرایط جهان تغییر کرده و شناخت این شرایط ضروری است؛ مهم نیست قدرتمندترین کشور باشید یا ضعیفترین کشور؛ عدم شناخت صحیح این شرایط خسارتبار خواهد بود.
وی با بیان اینکه جهان در دوره گذار قرار گرفته است، گفت: در شرایط گذار، دوران گذشته به سر آمده و شکل جدیدی در عرصه بینالمللی شکل گرفته است؛ به صورتیکه دیگر نمیتوان امروز گفت جهان تکقطبی یا دوقطبی یا چند قطبی است چرا که شرایط جهان سیال است.
وزیر امور خارجه افزود: ویژگی سیال بودن شرایط این است که امکان تحرک را برای قدرتهای میانی فراهم میکند که اگر شرایط جهان را به خوبی بشناسد، در پیشبرد منافع ملیاش مؤثر خواهد بود اما به دلیل اینکه شرایط جهان پیچیده و مبهم است، اگر تحلیل درستی از شرایط نداشته باشد تا ورطه نابودی پیش خواهد رفت.
وی با تأکید بر اینکه ما باید شرایط را بشناسیم و بدانیم دنیای گذار یعنی چه، گفت: در دورهای، قدرت تخریبی یا نظامی بالاترین قدرتها محسوب میشد و دنیا بر اساس دیدگاه نظامی به دو بلوک تقسیم شده بود که این شرایط سخت و غیر انعطاف بود.
وزیر امور خارجه افزود: امروز اکثر سیاستمداران بر این معتقد هستند که پوسته قدرت در عرصه بینالمللی باقی مانده اما چارچوبهایش تغییر کرده است و تمرکز قدرت از بعد نظامی به سمت قدرت معنایی رفته است.
وی خاطرنشان کرد: این موضوع باعث بروز و ظهور قدرتهای بینالمللی علیرغم کوچکبودنشان با تکیه بر قدرتهای معنایی شده است.
ظریف با بیان اینکه باید بدانیم امکان ارسال دیدگاههای انقلاب اسلامی به فراتر از سرزمین خود، به ما قدرت میدهد، اظهار کرد: امروز میبینید مبانی غیر نظامی قدرت اشاعه مییابد و آمریکا که بزرگترین قدرت نظامی را در اختیار دارد، تسخیر قلبها و مغزها را در اولویت خود قرار داده است.
وی ادامه داد: باید این مطلب را درک کنیم که شرایط کنونی دوران گذار، مبنا و مفهوم قدرت تغییر یافته و ابعاد قدرت اضافه شده است و بازیگران جدیدی میخواهند شرایط را به نفع خود تغییر دهند چرا که شرایط سیالی در عرصه بینالمللی حاکم است.
وزیر امور خارجه با اشاره به نقش برجسته دانشگاهیان در عرصه بینالمللی گفت: نقش دانشجویان و اساتید در محیطهای دانشگاهی با طراحی راهکارهایی برای حضور در عرصه دیپلماسی بسیار مؤثر است.
وی افزود: امروز شرایط کنونی جهان تغییر کرده و فرصتها و چالشهای جدیدی ایجاد شده بنابراین دست نیاز خود را به سمت دانشگاهیان برای بهرهبرداری از امکانات جدید دراز میکنیم.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: باید توجه کنیم که در چنین شرایطی نمیتوان تنها مصرفکننده بود؛ ما نیاز به دیدگاههایی بر اساس منافع ملی، همراه با واقعبینی بر اساس شرایط و تحولات بینالمللی داریم، بنابراین اگر دستگاه دیپلماسی کشور و دانشگاه یک همکاری دائمی داشته باشند، میتوانند زمینهساز حرکتی مؤثر باشند.
ظریف در ادامه به وضعیت ایران پرداخت و گفت: در دوران گذار، جمهوری اسلامی میتواند به نقاط قوت خود اتکا داشته باشد که یکی از نقاط قوت، نهادینه شدن راهکارهای دموکراتیک در ایران است.
وی تصریح کرد: انتقادهایی نسبت به وضعیت موجود مطرح است، اما واقعیت این است که وقتی از دور به مسائل ایران نگاه میشود، به این نتیجه میرسند که مبنای قدرت این است که مردم پای صندوقهای رأی میآیند و آینده خود را تغییر میدهند.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه مردم ما قدرت این کشور هستند، گفت: با توجه به اینکه رهبر معظم انقلاب مطرح کردند که رأی مردم حقالناس است، بنابراین قدرت و توان عظیمی را در اختیار این کشور قرار میدهد تا در مقابل فشارهای بینالمللی ایستادگی کند.
وی خودباوری ملت ایران را از دیگر نقاط قوت جمهوری اسلامی عنوان کرد و ادامه داد: ما باید خود را باور کنیم و بفهمیم که با این جمعیت نخبه و این دانشجویان، قدرتی داریم که به ما اجازه میدهد حضور فعالی در عرصه دیپلماسی داشته باشیم.
ظریف خاطرنشان کرد: البته دیگران تلاش میکنند این ظرفیتها را از ما بگیرند و جمهوری اسلامی را گرفتار شرایطی کنند تا اجازه حضور در صحنههای بینالمللی نداشته باشد و این به معنای تخلیه استراتژیک ایران است.
وی افزود: طی چند سال گذشته تلاش کردند جمهوری اسلامی را در مؤثرترین منطقه به بهانه یک مشکل ساختگی وابگذارند و مانع از حضور فعال و تصمیمگیری در مسائل مختلف بینالمللی کنند.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: جمهوری اسلامی به برکت 24 سال مقاومت، سرمایهگذاری و توجه به ابعاد معنایی قدرت توانسته بود به جایگاهی برسد که مشکلات منطقه بدون حضورش غیر قابل حل باشد.
وی خاطرنشان کرد: به دلیل اینکه این قدرت ایران را برنمیتابیدند دست به تخلیه استراتژیک زدند؛ بنابراین ما باید تلاش کنیم که این توان از دست رفته را مجدداً به دست بیاوریم.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه هدف دولت یازدهم بازگرداندن تدریجی توان استراتژیک است، گفت: توانی که از مردم، سیاستهای انقلاب و حمایتها از حضور فعال در عرصه بینالمللی نشئت گرفته است.
وی با تأکید بر اینکه بازگرداندن این ظرفیت به جمهوری اسلامی بسیار مهم است، اظهار کرد: چارچوبهای اصلی سیاست خارجی ایران بر اساس ایستادگی بر اصول و آرمانهاست و ما بر این آرمانها و ارزشها به عنوان یک عامل قدرتآفرین برای جمهوری اسلامی تأکید میکنیم.
ظریف با اشاره به تأثیرگذاری مردم در سیاست خارجی گفت: سیاست خارجی حزبی و موضعی برای مچگیری نیست؛ حوزه اجماع داخلی است که اگر بتوانیم با اجماع داخلی سیاست خارجی را هدایت و حمایت کنیم، موفقتر خواهیم بود.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه نمیتوان بر اساس انگارهها و باورهای غلط به موفقیت دست یافت، گفت: باید بر اساس فهم داخلی، شرایط بینالمللی و توانی که در اختیار داریم حرکت کنیم.
وی تصریح کرد: ظرفیت استراتژیک جمهوری اسلامی که سالها بر مبنای آموزههای امام و رهبری شکل گرفت، منسجم شد و در عرصه عمل متبلور شد، برای ایران قدرتی ساخت که امروز معادلات بینالمللی بدون حضور ایران غیر قابل حل است.
ظریف با بیان اینکه نگاه ما به مسئله هستهای ایران بر همین مبناست، گفت: موضوع هستهای مهم نیست؛ مهمتر از آن، این است که ما خودمان برای خودمان تصمیمگیری کنیم و نگذاریم کسی برای ما برنامهریزی کند.
وی خاطرنشان کرد: ایران به دنبال سلاح هستهای نیست چرا که آن را مضر و مخل امنیت ایران میدانیم.
ظریف با اشاره به سخنان نتانیاهو مبنی بر خطرناک دانستن ایران برای منطقه و جهان گفت: سران رژیم صهیونیستی میخواهند با امنیتیکردن مسئله ایران بر ظلمها و جنایتهای خود سرپوش بگذارند و ما باید اینگونه بهانهگیریها را از اسرائیل و افراطیها بگیریم.
وی با بیان اینکه امروز نتانیاهو به جزع و فزع افتاده است، گفت: امروز حتی کاخ سفید و روزنامهنگاران صهیونیستی حرف نتانیاهو را نمیپذیرند و این برای ایران بزرگترین توفیق است.
ظریف تصریح کرد: در حالی که در شرایط امروز جهانی، قدرت معنایی حرف اول را میزند، نتانیاهو با مظلومنمایی سالهاست کلاه بر سر جهان میگذارد اما امروز وامانده است و مجبور است با دروغپردازی انسجام ایران را بر هم بزند اما این انسجام هیچگاه برهم نخواهد خورد.
وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: امروز وارد حوزه دشواری شدهایم چرا که مذاکرات دشوار است هر چند بیانیهخواندن آسان است اما رسیدن به تفاهم و مبنای راه حل مشترک نیازمند فکر و شجاعت است و تنها بیانیهخواندن است که نیاز به شجاعت ندارد.
وی تصریح کرد: تلاش میکنیم که در طول مذاکرات اقتدار ایران را حفظ کنیم و نگذاریم هیچ قدرتی به نمایندگان ایران توهین کند.
وزیر امور خارجه در پایان ضمن تشکر از رهبر معظم انقلاب به دلیل حمایت از تیم مذاکرهکننده گفت: ایشان قبل از اینکه موج اختلافات به وجود بیاید اجازه دادند مسیر کار دنبال شود؛ ما نیاز داریم این مسیر را طی کنیم و نیاز داریم جلوتر از رهبری حرکت نکنیم.