استاد دانشگاه الجزاير: قرآن كريم نقطه آغاز تدوين منشور وحدت اسلامی است
گروه بين‌الملل: تدوين منشور وحدت اسلامی و تحقق آن با محوريت قرآن كريم آغاز می‌شود چراكه در سايه عمل به قرآن و بدون رجوع به سازمان‌های بين‌المللی، تمام چالش‌های پيش‌روی جهان اسلام از ميان برداشته خواهدشد.
دكتر «عبدالرزاق قسوم» استاد انديشه اسلامی دانشگاه الجزاير در گفت‌و‌گوی تلفنی با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) با بيان اين مطلب گفت: شايسته نيست قرآن را تنها در موزه‌ها و گنجه‌ها نگهداری كنيم، بلكه اين كتاب مقدس بايد به‌صورت برنامه عملی در تمام زمينه‌های اخلاقی، اقتصادی، اجتماعی، سياسی، علمی و فرهنگی زندگی مسلمانان به اجراء دربيايد چراكه در قرآن ثروتی نهفته است كه ما را از شرق و غرب بی‌نياز می‌كند.
وی با اشاره به ضرورت تدوين منشور وحدت اسلامی افزود: تدوين چنين منشوری پيش از آن‌كه يك موضوع سياسی، فرهنگی يا اجتماعی باشد يك ضرورت اسلامی - دينی است كه منشا آن را بايد در آيات و احاديث نبوی(ص) جستجوكرد، البته دستيابی به چنين وحدتی آسان نيست و مستلزم دشواری‌ها و موانع متعددی است و در راستای رفع موانع وحدت نيز مسلمانان بايد ذهنيت خود را در مواجهه با برادران دينی خود و در برابر مسائل بين‌المللی تغييردهند.
عبدالرزاق قسوم صاحب مقاله «اسلام و غرب» گفت: رهبر فقيد جمهوری اسلامی ايران، حضرت امام خمينی(ره) از نخستين كسانی بودند كه با طرح مسئله حكومت اسلامی، امت مسلمان را به سوی وحدت و يكپارچگی فراخواندند و در مقابل همه مشكلات و موانع موجود در تحقق وحدت از خود ايستادگی نشان‌دادند.
استاد فلسفه و انديشه اسلامی دانشگاه الجزاير در پاسخ به اين سؤال كه چگونه می‌توان موانع موجود در راه تحقق وحدت را برطرف‌كرد، اظهاركرد: برای غلبه بر مشكلات موجود؛ اولا بايد امت اسلامی، حقيقت ايمان را در خود پرورش‌دهد و تا زمانی كه حقيقت ايمان در قلب مسلمانان رسوخ نكرده‌باشد، نمی‌توان ساختاری اسلامی ايجاد كرد كه در مقابل خطرات و تهديدات متزلزل نشود بنابراين نخستين اصل در تحقق وحدت اسلامی، جاری‌شدن نور ايمان حقيقی در قلب‌های مسلمانان بوده، اصل دوم نيز بيداری اسلامی است.
وی افزود: بر ما پوشيده نيست كه امت اسلامی، نقاط ضعفی دارد كه مانع وحدت هستند. از جمله آن پايين‌بودن سطح بنيش عمومی مسلمانان است كه با تهاجم فرهنگی غرب منجر به از دست‌رفتن هويت اسلامی مسلمانان شده و اين امر مسئوليتی سنگين بر دوش علما، روشنفكران، اساتيد، دانشجويان و همه اقشار جامعه اسلامی نهاده‌است تا با تلاش و كوشش خود، بيداری اسلامی را در همه طبقات جامعه اسلامی به جريان‌درآورند.
صاحب مقاله «چالش‌های نظام جمهوری الجزاير» با تمجيد از پيشنهاد رهبر معظم انقلاب درباره تدوين منشور وحدت اسلامی، تصريح كرد: با بيداری عمومی مسلمانان می‌توان منشوری را تدوين‌كرد كه با تكيه بر ايمان حقيقی و بينش صحيح اسلامی، چارچوبی برای وحدت اسلامی باشد تا در سايه آن يكپارچگی، تفاهم، همكاری و هم‌انديشی علما، روشنفكران، دانشگاهيان و ساير اقشار امت اسلامی، ايجاد‌شود و اگر امت اسلامی بيدار و هوشيار باشد، مسئولان سياسی و حكومتی جهان اسلام نيز تسليم خواست عمومی مسلمانان می‌شوند.
قسوم با ابراز تأسف از شرايط بحرانی جهان اسلام گفت: با وجود اين‌كه مسلمانان از ميراث غنی در زمينه‌های اقتصادی، سياسی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار هستند و در حال حاضر جمعيت زيادی از مردم جهان را تشكيل می‌دهند اما هنوز نتوانسته‌اند نقش عظيم خود را در جهان كنونی ايفا‌كنند.
وی در ادامه با تأكيد بر لزوم محوريت فكر و انديشه امام خمينی(ره) در تدوين منشور وحدت اسلامی افزود: علمای اسلام بايد با توجه به وضعيت كنونی جهان و مولفه‌های نوين زندگی بشر از جمله جهانی‌شدن به تدوين اين منشور بپردازند. امروز مسئله جهانی شدن، نه تنها اعتقاد و فرهنگ ما را بلكه زندگی خانوادگی و هويت ما را نيز تهديد‌می‌كند و بايد با علم، بينش صحيح و يكپارچگی عملی در مقابل اين شبيخون ايستادگی‌كرد و حتی اتحاد اقتصادی و برخورداری از يك هويت واحد اقتصادی نيز بايد از مولفه‌های منشور وحدت اسلامی قرار داده‌شود.
نويسنده كتاب موفق «مدارس الفكر العربی الاسلامی المعاصر» با اشاره به نقش نخبگان امت اسلامی در تدوين منشور وحدت اسلامی گفت: لازم است نخبگان و شخصيت‌های برجسته جهان اسلام از كشورهای مختلف گردهم آيند و به تدوين اين منشور بپردازند. دانشگاهيان، نويسندگان، روشنفكران و حتی ورزشكاران می‌توانند در تدوين اين منشور سهيم باشند چراكه هنگامی كه قهرمانان مسلمان جامعه ورزشی در مسابقات جهانی شركت‌می‌كنند، خود را با هويتی واحد معرفی‌نمی‌كنند.
دكتر عبدالرزاق قسوم در پاسخ به اين سؤال كه نقش علمای مذاهب مختلف در جهت‌دهی جهان اسلام به سوی وحدت اسلامی چيست، اظهاركرد: برخلاف تصور بسياری مذاهب اسلامی، عامل قوت و وحدت مسلمانان هستند و نه عامل ضعف و تفرقه. اگر در امری اختلاف وجود داشته‌باشد همه بايد به قرآن و سيره نبوی(ص) رجوع‌كنند پس نبايد آنچه كه عامل وحدت است را به عامل تفرقه و جدايی تبديل كنيم. و باتوجه به اين‌كه مذاهب مختلف اسلامی با وجود اختلاف در روش، همه در راستای دستيابی به حقيقت گام‌برمی‌دارند، بر علما و پيشوايان اين مذاهب واجب است كه در جهت بيداری مسلمانان بكوشند و نبايد به دشمنان فرصت‌داد تا مذهب را وسيله تفرقه و جدايی معرفی‌كنند.
وی با اشاره به لزوم تشكيل مراكز فقهی جهت پرداختن به مسائل فقهی معاصر يادآورشد: لازم است، مراكز سازمان‌يافته فقهی با گسترش حوزه عمل و توسعه روش‌های كاری خود، بدون در نظر‌گرفتن نوع مذهب، به بررسی موضوعات و مسائل جديد فقهی بپردازند بنابراين بر علمای اسلام واجب است كه با وجود اختلاف مذهبی خويش گردهم آيند و به تعامل علمی پرداخته و مشتركات را تقويت‌كرده و برای رفع اختلافات، به دنبال راه حل علمی باشند.
مولف كتاب «تاملات فی‌المنطق» افزود: نهضت و خيزش علمی در ميان علما امری است كه با آگاهی نسبت به آينده امت اسلامی تحقق می‌يابد بنابراين مسئوليت علمای جهان اسلام بسيار سنگين و مهم است.
استاد دانشگاه الجزاير با اشاره به لزوم پرهيز از دخالت‌دادن داوری‌ها و علاقه‌های شخصی در تدوين منشور وحدت اسلامی گفت: لازم است كه برای تدوين منشور وحدت، كنفرانسی اسلامی و بين‌المللی برگزارشود و از اظهارنظرهای شخصی و فرقه‌ای در تدوين منشور پرهيز شود. در اين كنفرانس نيز بايد از همه علما و صاحب‌انديشان گروه‌های مختلف دعوت‌شود تا در فضايی آزاد همه به بيان ديدگاه‌های خود بپردازند و شرط اساسی برای حضور اين افراد در تدوين منشور وحدت همان ايمان قلبی راستين است.
دكتر عبدالرزاق قسوم افزود: تفرقه، تكفير، ترور، قتل و تهديد مردم در زندگی خانوادگی و زندگی سياسی آن‌ها هيچ جايگاهی در اسلام ندارد و از نظر اسلام غير مقبول است و همه اين مشكلات با رفع كج‌فهمی از دين و تعميق درك دينی از بين می‌روند. گسترش اين ناهنجاری‌ها در جامعه اسلامی نه از درون بلكه از خارج از جامعه مسلمانان انجام‌می‌‌شود كه متأسفانه از اين ادبيات در رسانه‌های گروهی مسلمانان نيز بدون آگاهی استفاده‌می‌شود.
استاد انديشه اسلامی دانشگاه الجزاير با ابراز تأسف از وجود اختلافات سياسی در جهان اسلام گفت: تأكيد بر اختلافات سياسی منجر به تفرقه شديد در ميان صفوف مسلمانان شده‌است، به عنوان مثال در مسئله عراق همه بايد متفق شوند كه نيروهای اشغالگر و متجاوز بايد از اين كشور خارج شوند. اگر جامعه ضعيف شود در واقع از درون ضعيف شده است نه از خارج بنابراين مسلمانان بايد از ميزان وابستگی خود به غرب بكاهند.
وی ادامه داد: بر انديشمندان امت اسلامی واجب است كه از اين فرقه‌گرايی اجتناب‌كنند چرا كه فرقه‌گرايی فتنه است و «الفتنة اشد من القتل» سياست فرقه‌گرايی، سياست غرب است كه منجر به تشديد فتنه‌ها در جهان اسلام شده و مسلمانان را سرگردان و متحير ساخته و در سايه اين فرقه‌گرايی‌ها است كه شاهد كشتار در عراق، افغانستان و فلسطين هستيم.
قسوم با تشكر و قدردانی از رهبر معظم انقلاب برای طرح مسئله تدوين منشور وحدت اسلامی تصريح كرد: تدوين منشور وحدت اسلامی نياز مهم جهان امروز است و آنچه را كه بايد درباره اين موضوع بر آن تأكيد‌كنيم، اميدواری و عدم يأس است. پی‌گيری مستمر و جدی مسئله بيداری اسلامی، مهم‌ترين نياز جهان امروز اسلام است.
اين انديشمند مسلمان الجزايری در پايان با تشكر از خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) بخاطر پرداختن به اين موضوع، گفت: لازم است كه رسانه جهان اسلام، رسانه‌ای كاملا اسلامی و با اهدافی متعالی باشد تا بتواند در رويارويی با رسانه‌های غربی ايستادگی‌كند، و هدف آن نيز بايد خدمت به بشريت و ايجاد نهضت بيداری اسلامی باشد.
وی با اشاره به ضرورت تدوين منشور وحدت اسلامی افزود: تدوين چنين منشوری پيش از آن‌كه يك موضوع سياسی، فرهنگی يا اجتماعی باشد يك ضرورت اسلامی - دينی است كه منشا آن را بايد در آيات و احاديث نبوی(ص) جستجوكرد، البته دستيابی به چنين وحدتی آسان نيست و مستلزم دشواری‌ها و موانع متعددی است و در راستای رفع موانع وحدت نيز مسلمانان بايد ذهنيت خود را در مواجهه با برادران دينی خود و در برابر مسائل بين‌المللی تغييردهند.
عبدالرزاق قسوم صاحب مقاله «اسلام و غرب» گفت: رهبر فقيد جمهوری اسلامی ايران، حضرت امام خمينی(ره) از نخستين كسانی بودند كه با طرح مسئله حكومت اسلامی، امت مسلمان را به سوی وحدت و يكپارچگی فراخواندند و در مقابل همه مشكلات و موانع موجود در تحقق وحدت از خود ايستادگی نشان‌دادند.
استاد فلسفه و انديشه اسلامی دانشگاه الجزاير در پاسخ به اين سؤال كه چگونه می‌توان موانع موجود در راه تحقق وحدت را برطرف‌كرد، اظهاركرد: برای غلبه بر مشكلات موجود؛ اولا بايد امت اسلامی، حقيقت ايمان را در خود پرورش‌دهد و تا زمانی كه حقيقت ايمان در قلب مسلمانان رسوخ نكرده‌باشد، نمی‌توان ساختاری اسلامی ايجاد كرد كه در مقابل خطرات و تهديدات متزلزل نشود بنابراين نخستين اصل در تحقق وحدت اسلامی، جاری‌شدن نور ايمان حقيقی در قلب‌های مسلمانان بوده، اصل دوم نيز بيداری اسلامی است.
وی افزود: بر ما پوشيده نيست كه امت اسلامی، نقاط ضعفی دارد كه مانع وحدت هستند. از جمله آن پايين‌بودن سطح بنيش عمومی مسلمانان است كه با تهاجم فرهنگی غرب منجر به از دست‌رفتن هويت اسلامی مسلمانان شده و اين امر مسئوليتی سنگين بر دوش علما، روشنفكران، اساتيد، دانشجويان و همه اقشار جامعه اسلامی نهاده‌است تا با تلاش و كوشش خود، بيداری اسلامی را در همه طبقات جامعه اسلامی به جريان‌درآورند.
صاحب مقاله «چالش‌های نظام جمهوری الجزاير» با تمجيد از پيشنهاد رهبر معظم انقلاب درباره تدوين منشور وحدت اسلامی، تصريح كرد: با بيداری عمومی مسلمانان می‌توان منشوری را تدوين‌كرد كه با تكيه بر ايمان حقيقی و بينش صحيح اسلامی، چارچوبی برای وحدت اسلامی باشد تا در سايه آن يكپارچگی، تفاهم، همكاری و هم‌انديشی علما، روشنفكران، دانشگاهيان و ساير اقشار امت اسلامی، ايجاد‌شود و اگر امت اسلامی بيدار و هوشيار باشد، مسئولان سياسی و حكومتی جهان اسلام نيز تسليم خواست عمومی مسلمانان می‌شوند.
قسوم با ابراز تأسف از شرايط بحرانی جهان اسلام گفت: با وجود اين‌كه مسلمانان از ميراث غنی در زمينه‌های اقتصادی، سياسی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار هستند و در حال حاضر جمعيت زيادی از مردم جهان را تشكيل می‌دهند اما هنوز نتوانسته‌اند نقش عظيم خود را در جهان كنونی ايفا‌كنند.
وی در ادامه با تأكيد بر لزوم محوريت فكر و انديشه امام خمينی(ره) در تدوين منشور وحدت اسلامی افزود: علمای اسلام بايد با توجه به وضعيت كنونی جهان و مولفه‌های نوين زندگی بشر از جمله جهانی‌شدن به تدوين اين منشور بپردازند. امروز مسئله جهانی شدن، نه تنها اعتقاد و فرهنگ ما را بلكه زندگی خانوادگی و هويت ما را نيز تهديد‌می‌كند و بايد با علم، بينش صحيح و يكپارچگی عملی در مقابل اين شبيخون ايستادگی‌كرد و حتی اتحاد اقتصادی و برخورداری از يك هويت واحد اقتصادی نيز بايد از مولفه‌های منشور وحدت اسلامی قرار داده‌شود.
نويسنده كتاب موفق «مدارس الفكر العربی الاسلامی المعاصر» با اشاره به نقش نخبگان امت اسلامی در تدوين منشور وحدت اسلامی گفت: لازم است نخبگان و شخصيت‌های برجسته جهان اسلام از كشورهای مختلف گردهم آيند و به تدوين اين منشور بپردازند. دانشگاهيان، نويسندگان، روشنفكران و حتی ورزشكاران می‌توانند در تدوين اين منشور سهيم باشند چراكه هنگامی كه قهرمانان مسلمان جامعه ورزشی در مسابقات جهانی شركت‌می‌كنند، خود را با هويتی واحد معرفی‌نمی‌كنند.
دكتر عبدالرزاق قسوم در پاسخ به اين سؤال كه نقش علمای مذاهب مختلف در جهت‌دهی جهان اسلام به سوی وحدت اسلامی چيست، اظهاركرد: برخلاف تصور بسياری مذاهب اسلامی، عامل قوت و وحدت مسلمانان هستند و نه عامل ضعف و تفرقه. اگر در امری اختلاف وجود داشته‌باشد همه بايد به قرآن و سيره نبوی(ص) رجوع‌كنند پس نبايد آنچه كه عامل وحدت است را به عامل تفرقه و جدايی تبديل كنيم. و باتوجه به اين‌كه مذاهب مختلف اسلامی با وجود اختلاف در روش، همه در راستای دستيابی به حقيقت گام‌برمی‌دارند، بر علما و پيشوايان اين مذاهب واجب است كه در جهت بيداری مسلمانان بكوشند و نبايد به دشمنان فرصت‌داد تا مذهب را وسيله تفرقه و جدايی معرفی‌كنند.
وی با اشاره به لزوم تشكيل مراكز فقهی جهت پرداختن به مسائل فقهی معاصر يادآورشد: لازم است، مراكز سازمان‌يافته فقهی با گسترش حوزه عمل و توسعه روش‌های كاری خود، بدون در نظر‌گرفتن نوع مذهب، به بررسی موضوعات و مسائل جديد فقهی بپردازند بنابراين بر علمای اسلام واجب است كه با وجود اختلاف مذهبی خويش گردهم آيند و به تعامل علمی پرداخته و مشتركات را تقويت‌كرده و برای رفع اختلافات، به دنبال راه حل علمی باشند.
مولف كتاب «تاملات فی‌المنطق» افزود: نهضت و خيزش علمی در ميان علما امری است كه با آگاهی نسبت به آينده امت اسلامی تحقق می‌يابد بنابراين مسئوليت علمای جهان اسلام بسيار سنگين و مهم است.
استاد دانشگاه الجزاير با اشاره به لزوم پرهيز از دخالت‌دادن داوری‌ها و علاقه‌های شخصی در تدوين منشور وحدت اسلامی گفت: لازم است كه برای تدوين منشور وحدت، كنفرانسی اسلامی و بين‌المللی برگزارشود و از اظهارنظرهای شخصی و فرقه‌ای در تدوين منشور پرهيز شود. در اين كنفرانس نيز بايد از همه علما و صاحب‌انديشان گروه‌های مختلف دعوت‌شود تا در فضايی آزاد همه به بيان ديدگاه‌های خود بپردازند و شرط اساسی برای حضور اين افراد در تدوين منشور وحدت همان ايمان قلبی راستين است.
دكتر عبدالرزاق قسوم افزود: تفرقه، تكفير، ترور، قتل و تهديد مردم در زندگی خانوادگی و زندگی سياسی آن‌ها هيچ جايگاهی در اسلام ندارد و از نظر اسلام غير مقبول است و همه اين مشكلات با رفع كج‌فهمی از دين و تعميق درك دينی از بين می‌روند. گسترش اين ناهنجاری‌ها در جامعه اسلامی نه از درون بلكه از خارج از جامعه مسلمانان انجام‌می‌‌شود كه متأسفانه از اين ادبيات در رسانه‌های گروهی مسلمانان نيز بدون آگاهی استفاده‌می‌شود.
استاد انديشه اسلامی دانشگاه الجزاير با ابراز تأسف از وجود اختلافات سياسی در جهان اسلام گفت: تأكيد بر اختلافات سياسی منجر به تفرقه شديد در ميان صفوف مسلمانان شده‌است، به عنوان مثال در مسئله عراق همه بايد متفق شوند كه نيروهای اشغالگر و متجاوز بايد از اين كشور خارج شوند. اگر جامعه ضعيف شود در واقع از درون ضعيف شده است نه از خارج بنابراين مسلمانان بايد از ميزان وابستگی خود به غرب بكاهند.
وی ادامه داد: بر انديشمندان امت اسلامی واجب است كه از اين فرقه‌گرايی اجتناب‌كنند چرا كه فرقه‌گرايی فتنه است و «الفتنة اشد من القتل» سياست فرقه‌گرايی، سياست غرب است كه منجر به تشديد فتنه‌ها در جهان اسلام شده و مسلمانان را سرگردان و متحير ساخته و در سايه اين فرقه‌گرايی‌ها است كه شاهد كشتار در عراق، افغانستان و فلسطين هستيم.
قسوم با تشكر و قدردانی از رهبر معظم انقلاب برای طرح مسئله تدوين منشور وحدت اسلامی تصريح كرد: تدوين منشور وحدت اسلامی نياز مهم جهان امروز است و آنچه را كه بايد درباره اين موضوع بر آن تأكيد‌كنيم، اميدواری و عدم يأس است. پی‌گيری مستمر و جدی مسئله بيداری اسلامی، مهم‌ترين نياز جهان امروز اسلام است.
اين انديشمند مسلمان الجزايری در پايان با تشكر از خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) بخاطر پرداختن به اين موضوع، گفت: لازم است كه رسانه جهان اسلام، رسانه‌ای كاملا اسلامی و با اهدافی متعالی باشد تا بتواند در رويارويی با رسانه‌های غربی ايستادگی‌كند، و هدف آن نيز بايد خدمت به بشريت و ايجاد نهضت بيداری اسلامی باشد.
مطالب مرتبط
