قرآن بقای اصفهانی؛ نسخه‌ای کتابت شده برای ناصرالدین شاه قاجار
گروه ادب: نسخه خطی قرآنی که کاتب آن بقای اصفهانی است، در قرن سیزدهم برای ناصرالدین شاه قاجار کتابت شده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مجموعه خطی کتابخانه و موزه ملی ملک امروزه یکی از شش مجموعه بزرگ خطی در کشور است که نفایس خطی ارزشمندی را در خود جای داده و از میان آنها می‌توان به قرآن‌هایی اشاره کرد که خط خوشنویسی با وجود این آثار ارزش و جایگاه خود را یافته و امروز شاهد 19 هزار رساله خطی در این کتابخانه هستیم و این کتابخانه به یکی از بزرگترین گنجینههای نسخههای خطی ایران تبدیل شده است.
یکی از این قرآن‌ها، قرآن نفیس خطی به شماره ثبت 2 است که توسط میرزا محمدعلی اصفهانی ملقب کتابت شده است، وی از شاگردان بنام اشرف الکتّاب و از خوشنویسان مشهور اواخر صفویه بوده است. میرزا محمدعلی جد اعلای خانواده قدسی اصفهانی است و در خط نسخ و رقاع سمت استادی داشته است. قرآن مشهوری را که او به نام حسنعلی‌خان، منشی ظل‌السلطان به خط نسخ و رقاع نوشته از نفیس‌ترین قرآن‌های زمان قاجاریه یعنی قرن سیزدهم است.
وی خطاط، ادیب و شاعر، متخلص به «بقاء» ملقب به شرف المعالى و اشرف الکتاب از بزرگان اصفهان بود و در تهران اقامت داشت. بقا خطوط گوناگون را خوش مىنوشت و در نسخ مهارت داشت. شعر نیز میسرود و صاحب طبع بود.
وى در تهران در سال 1331 قمری درگذشت. از آثار اومی‌توان به «آیات یا مراتب و مناقب خسروى» و «رساله هاشمیه» در حوزه شعر اشاره کرد. همچنین از خطوط وى جزوه «زیارت جامعه»، سرلوح مذهب، نسخ و رقاع کتابت خفى عالى، با رقم «به جهت... 1283 تحریر شد... انا العبد سید محمد الاصفهانى»؛ قرآن وزیرى جلد روغنى، نسخ کتابت نسخ کتابت خوش، با رقم «... سید محمد بقاء اصفهانى... 1299»؛ یک رقعه به خط نسخ کتابت خوش، با رقم «... کتبه العبد سید محمد المتخلص بالبقا، سنه 1314»؛ «صحیفه سجادیه»، یک سرلوح مذهب، به خط نسخ کتابت خوش و نستعلیق تحریر متوسط و در آخر رقاع خوش، با رقم «... حرره العبد سید محمد المتخلص بالبقاء الملقب به شرف المعالى سنه 1322» نیز وجود دارند. سیزده اثر دیگر وى نیز در «احوال و آثار خوشنویسان» ذکر شده است.
قرآن خطی موجود در موزه و کتابخانه ملی ملک با شماره ثبت «2» توسط محمدبن صادق بقای اصفهانی کتابت شده است. نوع خط آن نسخ بوده و17 سطر در هر صفحه جای گرفته است. همچنین تعداد اوراق این اثر نفیس 290 صفحه است.
درباره نوع آرایش صفحات باید گفت که صفحات اول و دوم قرآن مذهب و دو صفحه بعد دارای تذهیب در حاشیه، صفحات بعد تماماً طلااندازی بین‌السطور، مجدول با کمند با خواص سور رقاع، سرسوره‌ها و تفأل‌ها و جزوه‌ها مذهب و علائم وقف شنگرف وجود دارد.
نوع کاغذ آن ترمه اصفهانی بوده و برای ناصرالدین شاه قاجار کتابت شده است. جلد آن روغنی و همراه با گل و بوته ممتاز و پشت و روی جلد آن مذهب است.
در آخر این قرآن، ناصرالدین شاه نوشته، «این کلام‌الله را که برای من نوشته بودند به امین‌السلطان التفات فرمودیم، یونت ئیل سنه 1300 ق» دو صفحه اول دعای تلاوت قرآن با فهرست سور در کتیبه صفحات موجود است.
