دلیل سجده ملائکه بر حضرت آدم
رییس حوزه علمیه اصفهان در تفسیر «وَعَلَّمَ آدَمَ الأسْمَاءَ کُلَّهَا»، گفت: خداوند به سبب تجلی نور چهارده معصوم(ع) در وجود حضرت آدم، به ملائکه و ابلیس دستور داد به ایشان سجده کنند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، رسا نوشت: حضرت آیت الله حسین مظاهری گفت: اهل بیت(ع) اسماء حسنای پروردگار هستند.
وی در تفسیر آیه سی و یکم سوره بقره که می فرماید «وَعَلَّمَ آدَمَ الأسْمَاءَ کُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلائِکَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِی بِأَسْمَاءِ هَؤُلاءِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ» افزود: همانطور که عرض کردیم این آیات سی ام تا سی و ششم سوره بقره از آیات مهم قرآن است و مفسران و بزرگان سخنان متفاوت و زیادی راجع به این آیات بیان کرده اند.
حضرت آیت الله مظاهری ادامه داد: خداوند در مکالمه با ملائکه می فرماید من می خواهم انسان را به عنوان خلیفه روی زمین تعیین کنم و ملائکه به دلیل اینکه از بُعد روحانی انسان بی خبر بودند، خطاب به خداوند عرضه داشتند این انسان روی زمین فساد می کند، ما به عنوان تقدیس کنندگان و تسبیح کنندگان تو کافی هستیم، سپس خداوند روح خود را در انسان دمید و وقتی ملائکه عظمت معنوی این روح را ملاحظه کردند، عرضه داشتند این انسان توانایی خلیفة الله بودن را دارد و ما اشتباه کردیم.
رییس حوزه علمیه اصفهان در تفسیر این عبارت از آیه سی و یکم که می فرماید «وَعَلَّمَ آدَمَ الأسْمَاءَ کُلَّهَا»، اظهار کرد: این عبارت یعنی تجلی روح خداوند در وجود حضرت آدم(ع) آنقدر با عظمت و مقدس بود که باعث شد حضرت آدم(ع) مسجود ملائکه واقع شوند.
استاد اخلاق حوزه علمیه ادامه داد: اگر عبارت مذکور به عنوان علم تکوینی باشد یعنی خداوند روح خود را در حضرت آدم(ع) دمید و این روح آنقدر بالا بوده که انسان را بر همه ملائکه مقدم کرده است و همه ملائکه باید به انسان سجده می کردند.
در حال حاضر سجده بر قبور اهل بیت(ع) جایز نیست
وی توضیح داد: سجده به دو نوع سجده احترام و سجده عبودیت تقسیم می شود که سجده اول مخصوص بزرگان و اعاظم است و سجده دوم تنها مخصوص ذات اقدس الهی است، پس اگر کسی با نیت عبودیت بر کسی حتی اهل بیت(ع) سجده کند، همانند بت پرستان برای خداوند شریک قائل شده است.
حضرت آیت الله مظاهری با توجه به داستان سجده ملائکه به حضرت آدم(ع) و سجده برادران حضرت یوسف(ع) به خودِ حضرت یوسف(ع)، اظهار کرد: سجده احترام همان سجده ملائکه به حضرت آدم(ع) است که خداوند به سبب تقدم روحی حضرت آدم(ع) نسبت به ملائکه، از ملائکه و ابلیس می خواهد که به آن جامه عمل بپوشانند.
رییس حوزه علمیه اصفهان افزود: از لحاظ شرعی اشکالی ندارد که بر مزار مطهر اهل بیت(ع) احتراماً سجده کنیم ولی در حال حاضر به سبب اینکه سبب وهن شیعه از سوی دشمنان می شود، چنین سجده ای جایز نیست.
اهل بیت(ع) اسماء حسنای پروردگار هستند
استاد اخلاق حوزه علمیه به تفسیر دوم عبارت «وَعَلَّمَ آدَمَ الأسْمَاءَ کُلَّهَا» اشاره کرد و ابراز داشت: با توجه به آیه معروف «وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُوا الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي أَسْمَائِهِ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ» و روایتی از امام صادق(ع) که می فرمایند، به خداوند قسم که ما اهل بیت(ع) اسماء حسنا هستیم، باید بگوییم مسجود واقع شدن حضرت آدم(ع) به سبب تجلی نور اهل بیت(ع) در وجود ایشان بوده است.
وی توضیح داد: نورانیت عجیبی که معرفت به امامان معصوم به حضرت آدم(ع) بخشید، وجودش را مطهر کرد به همین سبب خطاب به ملائکه گفته شد به آدم سجده کنید.
علم الهی در وجود حضرت آدم(ع) تجلی یافت
حضرت آیت الله مظاهری در تفسیر سوم عبارت «وَعَلَّمَ آدَمَ الأسْمَاءَ کُلَّهَا»، اذعان کرد: برخی مفسران می گویند مسجود واقع شدن حضرت آدم(ع) به سبب این است که خداوند ایشان را مظهر علم خودش قرار داد، پس به سبب اینکه حضرت آدم(ع) می دانست و ملائکه و ابلیس نمی دانستند، باید بر حضرت آدم(ع) سجده می کردند.
وی در پایان گفت: هر سه تفسیری که بیان شد خوب است و جمع بین هر سه هم اشکالی ندارد یعنی می توانیم بگوییم به واسطه روح الهی و نور اهل بیت(ع) در وجود حضرت آدم(ع) و اینکه حضرت آدم(ع) تجلی علم خداوند بودند، مسجود ملائکه واقع شدند.
وی در تفسیر آیه سی و یکم سوره بقره که می فرماید «وَعَلَّمَ آدَمَ الأسْمَاءَ کُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلائِکَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِی بِأَسْمَاءِ هَؤُلاءِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ» افزود: همانطور که عرض کردیم این آیات سی ام تا سی و ششم سوره بقره از آیات مهم قرآن است و مفسران و بزرگان سخنان متفاوت و زیادی راجع به این آیات بیان کرده اند.
حضرت آیت الله مظاهری ادامه داد: خداوند در مکالمه با ملائکه می فرماید من می خواهم انسان را به عنوان خلیفه روی زمین تعیین کنم و ملائکه به دلیل اینکه از بُعد روحانی انسان بی خبر بودند، خطاب به خداوند عرضه داشتند این انسان روی زمین فساد می کند، ما به عنوان تقدیس کنندگان و تسبیح کنندگان تو کافی هستیم، سپس خداوند روح خود را در انسان دمید و وقتی ملائکه عظمت معنوی این روح را ملاحظه کردند، عرضه داشتند این انسان توانایی خلیفة الله بودن را دارد و ما اشتباه کردیم.
رییس حوزه علمیه اصفهان در تفسیر این عبارت از آیه سی و یکم که می فرماید «وَعَلَّمَ آدَمَ الأسْمَاءَ کُلَّهَا»، اظهار کرد: این عبارت یعنی تجلی روح خداوند در وجود حضرت آدم(ع) آنقدر با عظمت و مقدس بود که باعث شد حضرت آدم(ع) مسجود ملائکه واقع شوند.
استاد اخلاق حوزه علمیه ادامه داد: اگر عبارت مذکور به عنوان علم تکوینی باشد یعنی خداوند روح خود را در حضرت آدم(ع) دمید و این روح آنقدر بالا بوده که انسان را بر همه ملائکه مقدم کرده است و همه ملائکه باید به انسان سجده می کردند.
در حال حاضر سجده بر قبور اهل بیت(ع) جایز نیست
وی توضیح داد: سجده به دو نوع سجده احترام و سجده عبودیت تقسیم می شود که سجده اول مخصوص بزرگان و اعاظم است و سجده دوم تنها مخصوص ذات اقدس الهی است، پس اگر کسی با نیت عبودیت بر کسی حتی اهل بیت(ع) سجده کند، همانند بت پرستان برای خداوند شریک قائل شده است.
حضرت آیت الله مظاهری با توجه به داستان سجده ملائکه به حضرت آدم(ع) و سجده برادران حضرت یوسف(ع) به خودِ حضرت یوسف(ع)، اظهار کرد: سجده احترام همان سجده ملائکه به حضرت آدم(ع) است که خداوند به سبب تقدم روحی حضرت آدم(ع) نسبت به ملائکه، از ملائکه و ابلیس می خواهد که به آن جامه عمل بپوشانند.
رییس حوزه علمیه اصفهان افزود: از لحاظ شرعی اشکالی ندارد که بر مزار مطهر اهل بیت(ع) احتراماً سجده کنیم ولی در حال حاضر به سبب اینکه سبب وهن شیعه از سوی دشمنان می شود، چنین سجده ای جایز نیست.
اهل بیت(ع) اسماء حسنای پروردگار هستند
استاد اخلاق حوزه علمیه به تفسیر دوم عبارت «وَعَلَّمَ آدَمَ الأسْمَاءَ کُلَّهَا» اشاره کرد و ابراز داشت: با توجه به آیه معروف «وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُوا الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي أَسْمَائِهِ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ» و روایتی از امام صادق(ع) که می فرمایند، به خداوند قسم که ما اهل بیت(ع) اسماء حسنا هستیم، باید بگوییم مسجود واقع شدن حضرت آدم(ع) به سبب تجلی نور اهل بیت(ع) در وجود ایشان بوده است.
وی توضیح داد: نورانیت عجیبی که معرفت به امامان معصوم به حضرت آدم(ع) بخشید، وجودش را مطهر کرد به همین سبب خطاب به ملائکه گفته شد به آدم سجده کنید.
علم الهی در وجود حضرت آدم(ع) تجلی یافت
حضرت آیت الله مظاهری در تفسیر سوم عبارت «وَعَلَّمَ آدَمَ الأسْمَاءَ کُلَّهَا»، اذعان کرد: برخی مفسران می گویند مسجود واقع شدن حضرت آدم(ع) به سبب این است که خداوند ایشان را مظهر علم خودش قرار داد، پس به سبب اینکه حضرت آدم(ع) می دانست و ملائکه و ابلیس نمی دانستند، باید بر حضرت آدم(ع) سجده می کردند.
وی در پایان گفت: هر سه تفسیری که بیان شد خوب است و جمع بین هر سه هم اشکالی ندارد یعنی می توانیم بگوییم به واسطه روح الهی و نور اهل بیت(ع) در وجود حضرت آدم(ع) و اینکه حضرت آدم(ع) تجلی علم خداوند بودند، مسجود ملائکه واقع شدند.
