حجتالاسلام سعید مرتضوی، استاد حوزه علمیه اصفهان در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از اصفهان با اشاره به معنای برکت در متون دینی، اظهار کرد: در اصطلاح قرآنی، سیری که ثابت و مستقر باشد، تبارک نامیده میشود و منظور از واژههایی چون تبارک، مبارک و برکت در قرآن، اموری هستند که سرچشمه خیر قرار میگیرد و نعمتهای الهی در آنها نهفته است.
وی تصریح کرد: در دین اسلام، حرکت و تلاش مورد تأکید قرار گرفته است و اگر نباشد، چیزهایی که باعث برکت میشود، اثر نمیکند. قرآن میفرماید:«وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى: و اينكه براى انسان جز حاصل تلاش او نيست». سعی و تلاش حرف اول را میزند که اگر در مسیر رضای الهی قرار گیرد، خیر کثیر که همان برکت است، شامل آن میشود.
حجتالاسلام مرتضوی افزود: انسان برای به دست آوردن روزی باید از راه حلال تلاش کند و زحمت بکشد، اگر آنچه به دست میآورد، حلال باشد، خداوند به آن برکت میدهد، ولی اگر آمیخته به حرام مثل ربا باشد، خداوند میفرماید:«يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ يُرْبِي الصَّدَقاتِ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ کُلَّ کَفَّارٍ أَثيمٍ: خداوند، ربا را نابود میکند و صدقات را افزایش میدهد! و خداوند هیچ انسانِ ناسپاسِ گنهکاری را دوست نمیدارد». معمولا کسانی که اهل حرام هستند، مال و ثروت آنها صرف امور بیهوده میشود.
وی با اشاره به عوامل برکتزا در قرآن، گفت: قرآن میفرماید:«و یقوم استغفروا ربّکم ثمّ توبوا الیه یرسل السّماء علیکم مدراراً...: ای قوم من، از پروردگارتان، آمرزش گناهان را بخواهید، سپس با انجام کارهای شایسته، به سوی او بازگردید که در این صورت، ابرهای پر باران به سوی شما خواهد فرستاد؛ تا بارانهای سودمندی بر شما فرو ریزد...»؛ طبق این آیه، استغفار زیاد در کنار تلاش و زندگی حلالوار باعث رحمت الهی میشود.
این استاد حوزه علمیه ادامه داد: همچنین بنابر آیه 96 سوره اعراف:«وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُري آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لکِنْ کَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما کانُوا يَکْسِبُونَ: و اگر مردم آن شهرها که به عذاب گرفتار شدند، ایمان آورده و تقوا پیشه کرده بودند، به یقین از آسمان و زمین برکت هایى بر آنان مى گشودیم، ولى پیامبران و آیات ما را دروغ انگاشتند، ما نیز آنان را به عذابى که نمود گناهانشان بود گرفتار ساختیم»؛ ایمان و تقوا نیز برکت را جاری میکند.
وی اضافه کرد: یکی از مهمترین چیزهایی که باعث برکت میشود، سحرخیزی است. شخصی به آیتالله کوهستانی گفت وضع مالیام خوب نیست، ایشان فرمودند نماز شب بخوان. آن شخص گفت میخوانم، اما آیتالله کوهستانی گفتند دروغ میگویی. ممکن نیست کسی اهل سحرخیزی باشد، ولی برکت وارد زندگیاش نشود. عدهای معتقدند سحرخیزی و بیدار بودن در بینالطلوعین بیشتر از تجارت به انسان سود و برکت میرساند. حتی اگر کسی نتواند نماز شب هم بخواند، صرف بیدار بودن فوقالعاده مؤثر است. معامله حلال، صدقه، اخلاق خوش در خانواده، اهل خیر و دلسوز دیگران بودن و کمک به رفع مشکلات آنها نیز از دیگر عوامل افزایش برکت است.
حجتالاسلام مرتضوی خاطر نشان کرد: زیاد قسم خوردن ولو قسم راست باشد، اسراف کردن، شرب خمر و روابط نامشروع، عوامل و رفتارهایی هستند که به طرز عجیبی برکت را از بین میبرند.
وی با اشاره به اینکه برکت هم از نوع مادی است و هم از نوع معنوی، افزود: اگر کسی عوامل برکتزا مثل ایمان، تقوا و اخلاق را رعایت کند، هم برکات مادی و هم برکات معنوی مثل عاقبت به خیری و حضور قلب بر او جاری میشود. عمده برکت نیز از نوع معنوی است که رحمت خاص الهی را باعث میشود و به انسان توفیق انجام واجبات و ترک محرمات و چشیدن طعم شیرین عبادت را میدهد.