امام خمینی(ره)؛ احیاگر اندیشه حکومت اسلامی و ولایت فقیه

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، جامعه انسانی اگر از یک نوع زندگی سیاسی ناراضی باشد، در پی ایجاد زندگی سیاسیِ جدیدی برمی‌آید؛ بنابراین پایگاه عمده و اصلی در تغییر و تحولات جوامع بشری یک «اندیشه سیاسی» است.
یک نظام سیاسی همراه مخالفانی دارد که تلاش می‌کنند اندیشه و فلسفه سیاسی جدیدی را ارائه کنند و اگر مورد قبول عامّه واقع شود، سر منشاء تغییر و تحولات شده و حتی پایه‌گذار انقلابی خواهد شد. طبیعی است که هر اندیشه سیاسی، اقتصاد، سیاست و فرهنگ متناسب و مرتبط با خویش را ارائه می‌کند.
بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی(ره)، قیام و نهضت اسلامی خویش را با احیای اندیشه سیاسی اسلام به ویژه احیای تئوری حکومتی اسلام یا همان «ولایت فقیه» آغاز کردند و این در واقع یکی از تفاوتهای اساسی نهضت بیدارگرانه و حیات بخش امام راحل(ره) نسبت به دیگر نهضت‌های اسلام خواهانه قرون اخیر در جهان است و همین تفاوت اساسی یکی از عوامل مهم پیروزی انقلاب اسلامی شد.

امام(ره) علاوه بر مبارزه برای نفي استعمار و استبداد به ارائه «فلسفه سیاسی اسلام» پرداخت و در واقع به این دو پرسش اساسی و مهم فلسفه سیاسی پاسخ داد که: «چه کسی باید حکومت کند؟» و «چگونه باید حکومت کند؟» و البته در عمل به این اندیشه نیز اهتمام ورزید.
در همین خصوص حجت الاسلام محمدجواد نیک بین، مدیر حوزه علمیه حاج شیخ کاشمر به ایکنا گفت: اگر نگاهی به تاریخ اندیشه سیاسی اسلام داشته باشیم به این نتیجه می‌رسیم که در میان متفکران و عالمان مسلمان که در جهت تبیین اندیشه و نظام سیاسی اسلام تلاش کرده‌اند به‌طور عمده چهار گرایش و طرز تفکر عمده قابل ملاحظه است.
وی با اشاره به اینکه مهمترین اقدام امام و بلکه یگانه اقدام ایشان در این حوزه طرح تئوری «ولایت فقیه» بود، به این اندیشه سیاسی ـ فقهی اشاره کرد و گفت: امام خمینی(ره) تجربه بیش از یک قرن شکست و ناکامی مسلمانان در مقابله با جهانخواران را به خوبی تحلیل و تبیین کرد.
وی اظهار کرد: امام خمینی(ره) اندیشه سیاسی اسلام را در وضعیتی دشوار، در خلال مباحث فقهی مطرح کردند، اما اینگونه نبود که از چارچوب فقه و اصول خارج نشوند بلکه ضرورت ایجاد حکومت اسلامی را به رهبری ولی فقیه در کلام ثابت نموده و فقه را با این اندیشه سیراب کردند.
نیک بین گفت: کاری که امام(ره) کرد این بود که بحث «ولایت فقیه مظلوم» را از قلمرو فقه بیرون آورد و بر جایگاه اصلی‌اش که مسئله‌ای کلامی بود، نشاند. آنگاه با براهین عقلی و کلامی این مسئله را شکوفا کرد و با دفاع تئوریک و نظری از مسئله ولایت فقیه، وظیفه فقها را تشکیل حکومت دانستند.
وی با اعلام اینکه امام خمینی(ره) در سال 1323 شمسی با نگارش کتاب «کشف‌الاسرار» ضمن پاسخگویی به اتهاماتی که نویسنده کتاب «اسرار هزار ساله» و دیگران به اسلام زده بودند حمله به رژیم پهلوی را به نحو بارزی آغاز کردند، افزود: به این ترتیب، اندیشه تأسیس حکومت اسلامی از آغاز مبارزات، مورد نظر امام(ره) بود ولی اولویت با ساختن و تربیت عناصر آگاه و یاران همدل بود. کاری که در جو آن روز هم شجاعت می‌خواست و هم نیاز به زمان داشت.
مدیر حوزه علمیه حاج شیخ کاشمر ادامه داد: بعد از حادثه فیضیه قم در سال 1342، امام به ارائه و لزوم تبیین این فلسفه سیاسی جدید در مقابل فلسفه سیاسی نظام حاکم پرداختند و در اثنای درس و بحث فقهی «مکاسب»، موضوع ولایت فقیه محور تدریس ایشان قرار گرفت.
وی اضافه کرد: انتشار این دروس در قالب کتاب ولایت فقیه و یا حکومت اسلامی، مبارزات امام را وارد مرحله جدیدی کرد و تحول عمیقی در حوزه اندیشه سیاسی اسلام به وجود آورد. ایجاد یک جنبش فراگیر اجتماعی به عنوان لازمه تأسیس حکومت اسلامی نیز در همین راستا بود.
وی افزود: امام(ره) درباره لزوم برپایی حکومت اسلامی می‌فرمایند: «احکام اسلامی ... تا روز قیامت باقی و لازم الاجرا است... این بقاء و دوام همیشگی احکام، نظامی را ایجاب می‌کند که اعتبار و سیاست این احکام را تضمین کرده، عهده‌دار اجرای آنها شود ...». ایشان درباره اهداف حکومت نیز می‌فرمایند: «لزوم حکومت به منظور بسط عدالت و تعلیم و تربیت و حفظ نظام جامعه و رفع ظلم و حراست از مرزهای کشور و جلوگیری از تجاوز بیگانگان از بدیهی‌ترین امور است، بی‌آنکه بین زمان حضور و غیبت امام و این کشور و آن کشور فرقی باشد». و نتیجه می‌گیرند: «پس اقامه حکومت و تشکیل دولت اسلامی بر فقیهان عادل، واجب کفایی است».
نیک‌بین ابراز کرد: در مقابل این اندیشه سیاسی امام(ره)، رژیم غیرقانونی پهلوی، درصدد حفظ سلطنت خویش با توسل به انواع و اقسام حیله‌ها شد. وابستگی بیشتر از همیشه به آمریکا، عوام فریبی و اتکا بر ناسیونالیسم افراطی از اهم این شیوه‌ها بود؛ اما در این نبرد نور و ظلمت، اندیشه اسلام در 22 بهمن ماه سال 1357 پیروزی شد.
تأثیرات اندیشه سیاسی امام(ره) بر جهان اسلام و نظام بین‌الملل
در ادامه حجت الاسلام علی احدی، امام جمعه موقت کاشمر به ایکنا گفت: با پیروزی انقلاب اسلامی چراغ امیدی در قلب امت اسلام روشن و اندیشه و فکر مسلمانان متحول شد. شاهد این مدعّا کاهش نفوذ اندیشه‌های مارکسیستی در میان مسلمانان بود و بدینگونه فریاد اسلام خواهی مردم لبنان، سودان، الجزایر، مصر و افغانستان متأثر از قیام امام خمینی(ره) بلند شد.
وی با اشاره به اینکه در همان روزها يک روزنامه آرژانتینی چنین نوشت: «اسلام تولد مجدد خود را از امام خمینی دارد و او بود که با احیاء ارزشهای فراموش شده میلیونها انسان، تعجب رهبران غرب و جهانیان را برانگیخت».

وی اظهار کرد: امام در بیانی، ایده حکومت جهانی را نیز چنین تبیین می‌کنند: «باید بسیجیان جهان اسلام در فکر ایجاد حکومت اسلامی باشند و این شدنی است. باید هسته‌های مقاومت را در تمامی جهان به وجود آورد».
وی عنوان کرد: ثمرات عمیق نفوذ اندیشه امام و تأثیر آن را می‌توان در حمایت همه جانبه مسلمانان جهان از فتوای اعدام سلمان رشدی مرتد مشاهده کرد. یکی از عواملی که به نفوذ اندیشه سیاسی اسلام در سطح نظام بین‌الملل قوت بخشید و قرآن را به صورت یک اندیشه جهانی که تمام جهان را به سوی خویش دعوت می‌کند درآورد، نامه امام(ره) به گرباچف بود. نامه‌هایی که یادآور نامه‌های پیامبر اسلام(ص) به پادشاهان جهان بود و در آن حضرت امام(ره) مشکل اصلی حکومت شوروی سابق را در عدم اعتقاد واقعی به خدا معرفی کرده بودند. به این ترتیب طرح اندیشه دینی و مذهبی در جهان امروز یکی از ثمرات مهم انقلاب اسلامی و اندیشه بنیانگذار آن است.
احدی با تاکید بر اینکه امروز تبیین این اندیشه اسلامی بر عهده حوزه‌های علمیه و نسل متعهد جامعه است، گفت: حوزه برای اینکه بتواند به چنین وظیفه‌ای عمل کند باید عالمانی آگاه به سیاست، فرهنگ و اقتصاد جهانی معرفی کند. عالمانی که با اشراف بر مکتب نجات بخش اسلام تداوم دهنده تفکر امام(ره) باشند. همان تفکری که توسط خلف صالح ایشان مقام معظم رهبری به درستی و شایستگی پاسداری می‌شود و امروز کمتر کسی یافت می‌شود که مدعی انحراف از آرمانهای انقلاب و حکومت اسلامی از مسیر اصلی خویش بعد از حیات امام(ره) باشد.
وی افزود: اگر تا به امروز شاهد قوام و استواری نظام اسلامی بر پایه اصل مترقی ولایت فقیه بوده‌ایم، وفاداری مردم و عمل به سفارش و توصیه بنیانگذار فقیه جمهوری اسلامی و احیاگر اسلام ناب محمدی در پشتیبانی از ولایت فقیه عامل مهم آن بوده است آنجا که پیر و مراد ما فرمود: «پشتیبان ولایت فقیه باشید تا آسیبی به مملکت شما آسیبی نرسد».
عده‌ای می‌خواهند شخصیت امام راحل را تحریف کنند
در ادامه حجت الاسلام سید کاظم طباطبایی، امام جمعه موقت کاشمر با اظهار تاسف از اینکه عده‌ای می‌خواهند شخصیت تحریف شده‌ای از امام راحل به جامعه و به خصوص نسل جوان معرفی کنند، بیان کرد: باید در برابر این گونه توطئه‌ها حواسمان جمع باشد و ایستادگی کنیم.
وی بازخوانی اندیشه‌های سیاسی و مکتب فکری امام راحل را ضروری دانست و گفت: بدون شک برگزاری مجلس سالگرد ارتحال حضرت امام که از مصادیق بارز تعظیم شعائر اسلامی است، فرصت مبارک و مغتنمی برای عرض ارادت به روح ملکوتی ایشان و تجلیل، تعظیم و بزرگداشت این انسان عارف، فقیه، شجاع و سیاستمدار است.
وی از امام راحل به عنوان انقلابی‌ترین مرد جهان در تاریخ معاصر، فیلسوف و حکیم زمان‌شناس و شجاع نام برد و افزود: در تاریخ اسلام و تشیع بعد از ائمه اطهار(ع) شخصیتی به عظمت و جامعیت امام راحل و معمار کبیر انقلاب اسلامی با این شهامت، اثرگذاری و نقش‌آفرینی در جامعه اسلامی و جهان بشریت یا ظهور پیدا نکرده و یا بسیار نادر و کمیاب بوده است.

طباطبایی با بیان اینکه نهیب و فریاد امام از حسینیه جماران پشت مستکبران را می‌لرزاند، بیان کرد: ایشان اندیشه سیاست‎گران، سیاست ورزان و بازیگران میدان سیاست را به ستوه آورده و تسلیم بینش و اندیشه سیاسی خودش کرده بودند.
وی با بیان اینکه نسل سوم و چهارم هرچند تا حدودی اندیشه‌های سیاسی و مکتب فکری ایشان را درک کردند اما هنوز کافی نیست، افزود: در این محافل مکتب سیاسی و فقهی امام را باید مرور کرد.

امام راحل به خدا، خودش، مردم و اسلام بسیار ایمان داشت و بر همین اساس توانست انقلاب را به پیروزی برساند. بنیان‌گذار انقلاب اسلامی شش عنصر اساسی را در خودباور داشت که خدا محوری، عدالت محوری، ایمان داشتن به مردم، ساده زیستی و قانون‌گرایی از آن جمله بود.

ضرورت به‌کارگیری سیره عملی و سیاسی امام(ره) در زندگی
در همین خصوص حجت الاسلام سید محمد موسوی، یکی از اساتید جهاددانشگاهی کاشمر به سوابق مبارزاتی امام راحل اشاره کرد و گفت: امروز انقلاب امام خمینی(ره) در جهان می‌درخشد و نایب برحقش به خوبی این انقلاب را هدایت می‌کند.
وی با اشاره به اینکه هرساله سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره)، فرصت دوباره‌ای به ما می‌دهد تا سیره زندگانی و درس‌هایی که از زندگی و مبارزات ایشان گرفته‌ایم را مرور کنیم، گفت: امام خمینی(ره) با مبارزه با استکبار و ظلم، دشمن را نابود کرد و به احیای دین اسلام پرداخت که باید قدردان این نعمت باشیم.
وی نقش امام روح الله را در ایجاد تمدن نوین اسلامی و استقلال طلبی ملل مسلمان بی بدیل دانست و عنوان کرد: تاریخ به عینه ثابت کرده است که سقوط تمدن‌ها بدان جهت بوده که گاهی ملت‌ها دچار غفلت‌هایی شده‌اند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه نقش امام روح الله در ایجاد تمدن نوین اسلامی و استقلال طلبی ملل مسلمان بی بدیل است، گفت: ملت ایران باید قدر معمار کبیر انقلاب خود را با عملکردهای معقول و برنامه ریزی های حکیمانه و به زبان شعر، ادبیات، هنر و برگزاری مراسم های باشکوه دیگر بداند.
وی با بیان اینکه باید به دشمنان نشان دهیم که ملت بزرگ ایران نقش حیرت آور امام را در این انقلاب فراموش نخواهد کرد، گفت: در تاریخ ایران نه تنها آمدن امام به کشور در اوج حاکمیت دیکتاتوری که حتی احتمال خطر شهادت امام بود، حیرت آور بود، بلکه وقتی بنا به سنت الهی امام به ملکوت اعلی پیوست باز بدرقه تاریخی این ملت ستودنی است.
موسوی در پایان به کارگیری سیره عملی و سیاسی حضرت امام خمینی(ره) در زندگی را ضروری دانست.
جواد افتخاری

انتهای پیام