سوغات مکه آب زمزم و مدینه خرما است/ سوغات؛ از مستحب دینی تا مکروه اقتصادی

حجت‌الاسلام محمد نقدی، کارشناس و نویسنده حوزه حج در گفت‌و‌گو با ایکنا؛ به تبیین این مسئله پرداخت که چرا طی سال‌های اخیر مسئله خرید سوغات توسط حجاج به عنوان امری منفی مطرح می‌شود، در حالی که خرید سوغات از توصیه‌های پیامبر(ص) در سفر است؛ وی گفت: زمانی می‌توانیم از دستور معصوم استفاده کنیم که همان رفتار معصوم عیناً الگوی ما باشد. 

وی تصریح کرد: در سیره و سنت پیامبر (ص) و ائمه اطهار(ع) خرید سوغات امری پسندیده مطرح شده است. در بین ما ایرانی‌ها هم معمول است که وقتی فردی به سفر می‌رود سوغات همان شهر را به عنوان هدیه برای نزدیکان خود می‌آورد. مثلا کسی که به قم می‌رود سوهان سوغات می‌خرد، سوغات اصفهان گز است و سوغات ارومیه نقل و سوغات مشهد زعفران و ... . اصل این امر خوب است منتهی زمانی منفی می‌شود که ما از مرز عمل بر اساس سیره پیامبر(ص) خارج می‌شویم. حضرت رسول(ص) به افرادی که به مکه می‌رفتند می‌فرمودند برای من آب زمزم بیاورید و خودشان نیز چنین می‌کردند. 

نویسنده کتاب «آشنایی با حرمین شریفین» ادامه داد: سوغات مکان‌های زیارتی مثل کربلا مهر و تسبیح است، سوغات مکه آب‌ زمزم و در مدینه خرما در حالی که اکنون زائران ایرانی در مکه و مدینه فرصت‌های خود برای زیارت و عبادت را برای سوغات از دست می‌دهند و برخلاف سنت رسول خدا رفتار و نیز ناهنجاری‌های دیگری هم ایجاد می‌کنند. 

برای تبرک آب زمرم سوغات بیاورید

وی با اشاره به اینکه زائران در حج بین یک تا پنج میلیون تومان جنس خارجی که در ایران هم عین آن وجود دارد را خریداری می‌کنند، گفت: اصل این است که زائران برای زیارت و عبادت بروند و برای تبرک آب زمزم سوغات بیاورند نه اینکه پولشان را به تجار سایر کشورها بدهند و اقتصاد داخل را خراب کرده به اقتصاد خودمان صدمه بزنند. همین است که اکنون خرید سوغات به یک امر منفی تبدیل شده است. 

آب زمزم بیشترین سوغات زائران حج سایر کشورها

حجت‌الاسلام نقدی در پاسخ به این سؤال که بیشترین سوغات زائران سایر کشورها چیست؟ گفت: آب زمزم. طی سال‌هایی که به عنوان روحانی کاروان‌های حج به مکه و مدینه مشرف شده‌ام شاهد بوده‌ام که زائران سایر کشورها مثل اندونزی، مالزی، ترکیه، مصر، پاکستان و ... همه آب زمزم سوغات می‌برند. البته میزان خرید سوغات ایرانی‌ها هم نسبت به قبل کاهش پیدا کرده است. 

وی با تأکید بر لزوم فرهنگ‌سازی در حوزه خرید سوغات، گفت: اگر تهیه سوغاتی به عنوان امری مقدس انجام می‌شود، باید منطبق با دستور پیامبر(ص) باشد از سوی دیگر حجاج باید وضعیت کشور و دستورات مقام معظم رهبری در خصوص حمایت از کالاهای ایرانی را نیز مد نظر قرار دهند.

این نویسنده حوزه حج ادامه داد: با حسابی سرانگشتی اگر در سال جاری به هر زائر ايرانی تنها مبلغ دویست دلار ارز تعلق گيرد كه آنرا با قيمت دولتی هر دلار چهار هزار و دويست تومان محاسبه كنيم، رقمی را كه هشتاد و پنج هزار زائر ايراني در بازارهای مكه و مدينه خرج می‌كنند رقم بالایی می‌شود كه با اين رقم می‌توان ده‌ها كارخانه احداث و هزاران نفر بيكار را به كار گمارد.

نویسنده کتاب «با یاران پیامبر(ص) در مدینه»  با اشاره به اینکه در ایران رسم است که مردم به زائران هدیه می‌دهند و زائران نیز در قبال هدیه‌ای که دریافت کرده‌اند سوغات برای اطرافیان خود می‌آورند، گفت: باید سوغات تهیه شده از عربستان با کالاهای داخلی جایگزین شود. اگر اصرار داریم حتماً هدیه خریداری شود می‌توانیم هدیه را از ایران تهیه کنیم. 

سفر حج می‌تواند بین 12 تا 20 روز باشد

وی به مسئله طولانی‌ بودن حضور زائران در عربستان که بین 30 تا 40 روز است نیز اشاره و اظهار کرد: این مسئله هم تا حدودی موجب بازارگردی می‌شود در حالی که برای اصلاح این مسئله باید دو اقدام صورت گیرد، اول یک کار حکومتی و دوم یک کار فرهنگی و تربیتی. دولت باید برای کاهش زمان سفر حج برنامه‌‌ریزی و تلاش کند. سفر حج می‌تواند بین 12 تا 20 روز باشد و برخی از کشورها همین مقدار طول سفر دارند البته این اقدام نیاز به زیرساخت‌هایی دارد. 

حجت‌الاسلام نقدی ادامه داد: در گام دوم وظیفه ما روحانیان است که ذائقه و سلیقه مردم را تغییر دهیم وقتی هر یک رکعت نماز در حرمین شریفین ثواب 100 هزار رکعت نماز را دارد چرا باید زائر وقت خود را برای خرید صرف کند، وقتی ختم قرآن در مکه موجب از بین رفتن وحشت قبر می‌شود و هزاران ثواب دیگر دارد بر ما است که این مسائل را برای مردم تبیین کنیم و آنان را تشویق به انجام اعمال عبادی کنیم.

وی در پایان یادآور شد: از سوی دیگر در عربستان و در شهرهای مکه و مدینه محل‌های تاریخی بسیار زیادی وجود دارد و تاریخ مجسم اسلام است و زائران می‌توانند به جای بازار‌گردی بسیاری از محل‌‌های تاریخی اسلام را آنجا مشاهده کنند.

 انتهای پیام