وجه‌تمایز سند ۲۵ ساله ایران و چین با برجام / شعار «نه شرقی نه غربی» همچنان پابرجاست

حسن رحیمی‌روشن، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینا، در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، با اشاره به قراردادی که بین ایران و چین قرار است بسته شود، اظهار کرد: در قانون اساسی و در بیانات حضرت امام(ره) و رهبر معظم انقلاب هیچ ممنوعیتی برای ارتباط و انعقاد قرارداد با کشورها وجود ندارد مگر با رژیم صهیونیستی اسرائیل و نظام آپارتاید آفاریقای جنوبی که البته این نظام فروپاشیده است. حتی در مورد مذاکره و ارتباط با امریکا نیز در قانون اساسی منع اصولی یا اساسی وجود ندارد.

وی تأکید کرد: در برجام به دنبال اثبات عدم داشتن سلاح‌های هسته‌ای بودیم، اما آنچه که مورد انتقاد قرار داشت عدم توازن در مفاد سند برجام و نبود همزمانی برای اجرای تعهدات بود، داده‌ها و بستان‌ها باهم یکی نبود امتیازات زیادی داده شد، اما امتیازی گرفته نشد و ایران در ابتدا به تمام تعهدات خود عمل کرد، اما طرف‌های غربی زیر بار تعهدات خود نرفتند.

رحیمی‌روشن در پاسخ به اینکه بیگانه بیگانه است و آیا این قرارداد شعار «نه شرقی نه غربی» که جزء اشعار اولیه انقلاب اسلامی بوده است را نقض نمی‌کند، توضیح داد: شعار «نه شرقی نه غربی» که جمهوری اسلامی به آن معتقد است همچنان پابرجاست، چراکه این شعار ناظر به مرزهای جغرافیایی نبوده بلکه نفی در ایدئولوژی بوده است که نظام کمونیستی شرق و تسلط ایدئولوژیکی لنینی را نفی می‌کرد و امروز این نظام با عنوان قدرت برتر و بلوک شرق دیگر وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه قرارداد چین و ایران فعلاً به صورت پیش‌نویس تهیه شده که متن فارسی آن برای همگان در دسترس است، ابراز کرد: مفاد این قرارداد در زمینه‌های انرژی، راه‌آهن، بنادر، و حوزه‌های دفاعی و نظامی است. در قراردادهای بین‌المللی بازه زمانی طولانی را برای انجام پروژه‌ها و تعهدات در نظر می‌گیرند چراکه معمولاً انجام آن‌ها زمان‌بر است و در بازه 3 یا 4 ساله قابل اجرا نیست و تأسیساتی که باید ایجاد شود تا کشور سرمایه‌گذار هم از آن سود ببرد نیاز به بازه طولانی دارد، حتی در برخی از قراردادهای بین‌المللی زمانی برای آن مشخص نشده و الی الابد هستند، همچون قرارداد شوروی و هند که همچنان ادامه دارد. از این رو منطق اقتصادی حکم می‌کند که بازه زمانی قراردادها بلندمدت باشد تا توازن برای داده‌ها و ستانده‌ها ایجاد شود.

رحیمی‌روشن با اشاره به فضای ایجاد شده در این باره اظهار کرد: متأسفانه یک سیاست‌زدگی در این باره ایجاد شده است. کشوری که 8 سال با نیروهای متجاوز بعثی که به بهانه گرفتن نیمی از اروندرود به کشور ما حمله کردند و حاضر نشدیم یک سانتی‌متر از خاک خود را به آنها بدهیم چطور می‌تواند جزیره خود را به آنها واگذار کند. عده‌ای با دروغ‌پراکنی اظهار می‌کنند جزیره کیش به چین واگذار خواهد شد که این کذب محض است.

وی یادآور شد: شرکت توتال در پارس جنوبی طبق قراردادی مشغول به فعالیت شد آیا این دلیل بر این است که ایران این منطقه را به آنها واگذار کرده بود؟ تنها سؤالی که در این قرارداد مورد اهمیت است این است که ببینیم چین می‌تواند در مقابل فشارهای امریکا درباره این سند مقاومت کند؟ قاعدتاً در سند این موضوع مطرح می‌شود که تحریم‌های فراسازمان مللی و یک جانبه آمریکا را نپذیرد و پیش‌بینی‌ها در این‌باره حتماً باید مورد بررسی قرار گیرد.

رحیمی‌روشن با اشاره به مزیت‌های این طرح تصریح کرد: اگر این قرارداد نهایی شود دلار از چرخه معاملات حذف شده و قراردادها با ارز ملی دو کشور انجام می‌شود و وابستگی به دلار را برای هر دو کشور کم می‌کند.

وی هم‌چنین با اشاره به مطرح شدن حضور 5 هزار نیروی نظامی چینی در ایران پس از انعقاد قرارداد، ابراز کرد: این سخن نیز کذب است که در فضای مجازی پراکنده شده و حضور این نظامیان در خاک ایران به هیچ‌وجه واقعیت نخواهد داشت، این رویه برای آمریکا که در بسیاری از کشورهای دنیا از خاورمیانه تا خاور دور دارای پایگاه فرماندهی است مصداق دارد، اما برای کشور چین خیر.

رحیمی‌روشن با بیان اینکه این قرارداد از سوی مقامات آمریکایی ترکمنچای دوم خوانده شده است، تصریح کرد: کشوری که با اعمال انواع تحریم‌ها از جمله تحریم‌های دارویی منجر به از دست رفتن بسیاری از بیماران در کشور ما شد مضحک است که دم از دغدغه‌مندی برای منافع ایران بزند، شائبه‌ها به این سند از سوی رقبای چین و وابستگان به امریکا شکل می‌گیرد.

وی در پایان به اشاره به اینکه نیازمند ارتقای سواد رسانه‌ای خود هستیم، یادآور شد: ارتقای سواد رسانه‌ای در فضای مجازی یک نیاز است که این مهم مسئولیت مسئولان را دوچندان می‌کند.