نماز جمعه و افزایش قدرت نرم سیاسی / وقتی صدای اسلام در جهان طنین‌انداز می‌شود

اقامه نماز جمعه در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب به دلیل ارتباط ائمه جمعه با حاکمیت از رونق چندانی برخوردار نبود، اما برخی از نماز جمعه‌ها چون از سوی برخی علما نظیر آیت‌الله اراکی که از سال 1336 تا پیروزی انقلاب در مسجد امام حسن عسکری(ع) که به حاکمیت وابسته نبودند اقامه می‌شد با اقبال عموم مواجه بود. پس از پیروزی انقلاب، امام خمینی(ره) در اقدامی هوشمندانه و مدبرانه در 5 مرداد 58 دستور اقامه اولین نماز جمعه از سوی آیت‌الله طالقانی را صادر فرمودند.

به همین مناسبت ایکنا استان مرکزی،‌ گفت‌و‌گویی با حجت‌الاسلام هادی میرزایی، رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه استان مرکزی، داشته است که در ادامه می‌خوانید:

ایکنا ـ نقش نماز جمعه در تعالی فرهنگ اسلامی جامعه چیست؟

اثرات مثبت اقامه نماز جمعه از صدر اسلام تاکنون بر کسی پوشیده نیست، اثرات تربیتی این فریضه نبوی دارای محورهای خاصی همچون تقویت عبادات گروهی است. عبادات گروهی دارای روح الهی بوده و از آرامش و معنویت ویژه‌ای برخوردار است و تمامی افرادی که در این فریضه شرکت دارند نسبت به این اصل واقف هستند. خداوند در آیه 9 سوره مبارکه «جمعه» می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ، اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد چون براى نماز جمعه ندا درداده شد به سوى ذكر خدا بشتابيد و داد و ستد را واگذاريد اگر بدانيد اين براى شما بهتر است».

نماز جمعه در دو بخش عبادی و سیاسی تعریف می‌شود که خطبه‌های دوم این فریضه الهی به بصیرت‌افزایی و روشنگری اختصاص دارد، خطیب جمعه در خطبه دوم سعی دارد بینش مردم را در حوزه سیاسی و آگاهی آنان را نسبت به مسائل روز جامعه ارتقا بخشد. اهمیت نماز جمعه به خلق وحدت‌آفرینی بین امت مسلمین می‌انجامد و این اتحاد مانع توطئه‌افکنی دشمن می‌شود. نماز جمعه آگاهی پیروان قرآن را ارتقا بخشیده و با افزایش روحیه برادری و اخوت بی‌تفاوتی عموم نسبت به یکدیگر را از بین می‌برد. این فریضه تشکیل نیروهای مؤمن و الهی و در تعالی فرهنگ اسلامی قرآنی بسیار مؤثر است. رشد سیاسی و فکری و رفع مشکلات اجتماعی مردم از دیگر برکات این گردهمایی الهی است. نماز جمعه صدای اسلام را در جهان طنین‌انداز می‌کند.

ایکنا ـ نماز جمعه چه تأثیری در قدرت نرم سیاسی مسلمانان دارد؟

تولید و بسط قدرت نرم اجتماع مسلمانان یکی از کارکردهای عبادی سیاسی نماز جمعه است که باید برای مردم تبیین شود. مشروعیت سیاسی، افزایش سرمایه‌های اجتماعی، دینداری و روشنگری در قدرت نرم اجتماعی سیاسی مسلمانان تعریف می‌شود. این سنت الهی در ایجاد وحدت و توسعه پایدار جامعه اسلامی بسیار تأثیرگذار است. پیروزی انقلاب اسلامی باعث شد که سنت‌های فراموش شده اسلامی همچون اعتکاف و نماز جمعه احیا شود. نماز جمعه در 5 مرداد از سوی آیت‌الله طالقانی که ابوذر زمان بودند اقامه شد و از آن پس هر هفته در تمامی شهرها اقامه می‌شود.

ایکنا ـ بی‌اعتنایی به نماز جمعه چه پیامدهایی دارد؟

بدون شک عدم توجه به اقامه نماز جمعه دارای پیامدها و بروز مشکلات در عرصه‌های مختلف است. نبی مکرم اسلام(ص) در این خصوص فرمودند: «مَن تَرَكَ ثلاثَ جُمَعٍ تَهاوُنا بها طَبَعَ اللّهُ على قَلبِ، هر کس سه نماز جمعه را به دلیل سبک شمردن و اهمیت ندادن به آن ترک کند، خداوند بر قلبش مُهر می‌زند». بی‌برکتی در زندگی محصول بی‌اعتنایی و سبک شمردن نماز جمعه است. در منابع روایی آمده است که ترک کنندگان نماز جمعه از منافقان و غافلان هستند. در جای دیگر نیز می‌فرمایند: «خداوند نماز جمعه را بر شما در همین سال و همین ماه و همین ساعت واجب کرد؛ فریضه‌ای که ثبت شده است: هر کس در حال حیات و پس از مرگ تا روز قیامت آن را، از روی انکار و سبک شمردن، ترک کند، خداوند هرگز کار اورا سامان نمی‌دهد و مبارک نمی‌کند. آگاه باشید چنین شخصی از نماز، حج، صدقه وبرکت بی‌بهره است، مگر آنکه توبه کند، اگر توبه کند، توبه‌اش را می‌پذیرد و با رحمت به او می‌نگرد». توصیه بر این است که بی‌دلیل نماز جمعه را ترک نکنید اگر توان رفتن به نمازجمعه را ندارید آن را کوچک نشمارید.

ایکنا ـ اقامه نماز جمعه تا چه حد در شکوفایی و نوآوری تأثیرگذار است؟

خطیب جمعه در خطبه‌ها مطالبات عموم را منعکس کرده و از زبان مردم با مسئولان صحبت می‌کند. خطیب قصد دارد با سخنرانی مشکلات را به گوش مسئولان برساند. نماز جمعه به عنوان نهاد حاکمیتی جایگاه نهادینه شدن مطالبات مردمی را داشته و تریبون معرفی دستاوردهای نظام است که می‌تواند از سوی مسئولان برای عموم بازگو شود. خطبا با بهره‌گیری از این ظرفیت می‌توانند در جامعه تحول ایجاد کرده و حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی که در بیانیه گام دوم به آن تأکید شده است را قوت بخشند.

ایکنا ـ برای تشویق جوانان به شرکت در نماز جمعه باید چه اقدامات نوآورانه‌ای انجام شود؟

یکی از سیاست‌های جدید شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه جذب جوانان جهت شرکت در نماز جمعه است. تحقق گام دوم انقلاب نیازمند ابزاری است که بی‌شک از سوی جوانان محقق می‌شود. به‌کارگیری جوانان مستعد، برقراری ارتباط با مدارس و دانشگاه‌ها از جمله مؤلفه‌هایی است که به حضور جوانان و نوجوانان در این فریضه الهی کمک می‌کند. خطبا مسائل را قابل فهم بیان کرده و دستور فضاسازی مناسب را صادر کنند. احداث مهد جمعه جهت آرامش مادران، حمایت دستگاه‌ها برای جذب از دیگر اقداماتی است که مشارکت حداکثری را به دنبال دارد.

ایکنا ـ‌ کلام آخر

با توجه به اینکه نماز جمعه دارای کارکردهای مختلف فرهنگی، قرآنی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است؛ بنابراین مورد غضب دشمنان قرار دارد. این سنت الهی تقویت باورهای دینی و ارزش‌های انقلابی را برعهده داشته و راه‌های چیره شدن به توطئه دشمنان را آموزش می‌دهد. تریبون نماز جمعه، کلاس درس اسلام‌شناسی است و مردم نباید سنگر نماز جمعه را خالی کنند.