امت‌محوری راه حل مشکلات جهان اسلام است / کلام‌زده و فقه‌زده شده‌ایم
رئیس واحد سنندج دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان اینکه متأسفانه حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های دینی ما کلام و فقه زده شده‌اند، گفت: تقریب، راهبرد و برنامه مدون قرآنی و عقلانی که با نگاه تک‌بعدی فقه و کلام به دست نمی‌آید بلکه باید راهبرد امت‌محوری و برادری قرآنی دنبال شود.
به گزارش ایکنا، نشست مجازی «راه‌کارهای تقویت ارتباطات حوزه‌های علمیه شیعه و اهل سنت» شامگاه 27 آذرماه با حضور آیت‌الله مبلغی، استاد خارج حوزه، مولوی محمداسحاق مدنی، نایب رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و عثمان یوسفی، رئیس واحد سنندج دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار شد.
عثمان یوسفی در این نشست گفت: تقریب، راهبرد و برنامه مدون قرآنی و عقلانی است؛ ابزار و تاکتیک نیست ولی متاسفانه در طول تاریخ اسلام سیاست‌زدگی زیاد بوده و اخوت اسلامی را مخدوش کرده است.
وی با بیان اینکه آسیب‌شناسی، مقدمه ارائه راهکار برای تقریب است، افزود: تمدن نوین اسلامی مبتنی بر تمدن بشری تاریخ اسلام است و ما نمی‌خواهیم تافته جدابافته از هویت فرهنگی اسلامی باشیم لذا باید به تراث گذشته بازگردیم. در گذشته نهاد آموزشی ما در حوزه، شاکله و ساختار جامعی داشته و تک بعدی نبوده است؛ تمدن اسلامی هم فقه‌محور و تک‌بعدی نیست.
عثمان یوسفی با بیان اینکه متأسفانه دانشگاه مذاهب اسلامی و برخی حوزه‌ها هم فقه زده شده‌اند، افزود: این در حالی است که در تفکر قرآنی و نبوی، امت‌محوری و تمدن‌محوری ملاک و معیار است؛ شاکله مدارس و حوزه‌های علمیه چندکاربردی بودند و علوم مختلف اصیله و دخیله در ساختار نظام آموزشی وجود داشت.
اصالت را به امت‌محوری بدهیم
وی تاکید کرد: یکی از نقصان‌های دوره معاصر تک بعدی‌نگری است؛ ما کلام‌زده و فقه‌زده شده‌ایم و اختلافات تاریخی را به سمت خوانش‌های کلامی می‌بریم و در کلام هم یکسو حق و سوی دیگر باطل است ولی در نگاه امت‌محوری همه، زیر یک چتر واحد هستند.
رئیس واحد سنندج دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان اینکه ارکان حوزه‌ها، اساتید و طلاب، دانشجویان و کتب درسی هستند، اضافه کرد: در عرصه اساتید متاسفانه سیاست‌زدگی زیاد است؛ در گذشته اساتید با گرایش مختلف کلامی و نگاه‌های مختلف سیاسی تدریس می‌کردند ولی با هم رفاقت داشتند؛ شیخ طوسی و ابوبکر باقلانی با هم رفاقت داشتند و مزاح می‌کردند و در عین حال مذاهب خود را داشتند.
عثمان یوسفی با بیان اینکه اصول دین برای امت اسلامی تعیین تکلیف می‌کند و هر کس اصول را قبول دارد مسلمان است، تصریح کرد: لذا بر سر اختلافات نباید همدیگر را تخطئه کنیم؛ باید ساختار آموزش و پژوهش مدارس را هم تغییر دهیم و فرهنگ و هویت اسلامی را معیار به روزرسانی قرار دهیم نه اینکه مدل‌های غربی و اروپایی را ملاک بگذاریم.
مقبولیت اندیشه ولایت فقیه در نزد اهل تسنن
وی با بیان اینکه در ایران نظام ولایی به عنوان تداوم امامت مطرح است که در اندیشه اهل تسنن هم قابل توجیه است، اظهار کرد: امروز باید امت‌محوری قرآنی در همه ابعاد توسعه یابد و تفکر اقتصادی و سیاسی و فرهنگی ما در اندیشه امت‌محوری تبیین شود و یکی از مهمترین زمینه‌ها، معطوف به متولیان حوزه است. بیاییم مطالعات را براساس امت محوری و نه فقه شیعه و شافعی و حنبلی و ... تدوین کنیم و تدریس تطبیقی و دایرة المعارف‌نویسی فقهی مشترک داشته باشیم.
عثمان یوسفی بیان کرد: باید فقه فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی تعریف شود و منحصر به احکام نباشد؛ امروز که کرونا وجود دارد فقه اسلامی نباید ساکت و خاموش باشد زیرا فقه، علم پاسخگویی به نیازهای روز انسان مسلمان است و همه نیازمند سلامتی هستند. مطالعات تطبیقی و مشترک می‌تواند بسیاری از راهکارها را با نگاه فقهی به اقتصاد، پول، بانکداری اسلامی، فرهنگ و مدیریت اسلامی و ... برای ما تولید کند؛ نیروی محرکه‌ای که در گذشته تمدن اسلامی ایجاد کرد امروز هم می‌تواند تمدن‌ساز باشد.
لزوم اخلاق‌محوری در علم
وی با بیان اینکه یکی دیگر از وظایف علما بحث اخلاق علمی است، افزود: اگر علم‌آموزی بیرون از اخلاق باشد مشکل‌آفرین است، دادن نسبت‌های ناروا در فقه و کلام که از دیگر مشکلات ما هست ناشی از همین بی اخلاقی است؛ از طرفی ما نباید هر آنچه را در برخی منابع حدیثی شیعه و سنی آمده ملاک قرار دهیم؛ زیرا اخباری‌گری در آثاری مانند بحار و صحیحین وجود دارند ولی معیار اصالت‌بخشی به یک مذهب نیست. همچنین باید کار و دنبال کردن امور را به کسانی بدهیم که رویکرد امت‌محوری و نه دغدغه مذهب‌محوری دارند.
انتهای پیام
