تألیفاتی که ما را با واقعه عاشورا بیشتر آشنا می‌کند
عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهدگفت: شهادت امام حسین(ع) نسبت به شهادت ائمه ویژگی‌های خاصی دارد، بنابراین کتاب‌هایی که جزئیات شهادت ایشان را بیان کرده‌اند، «مقتل» نامیده شده که گویای قتل امام است که با دشمنی به شهادت رسیدند.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام علی الهی خراسانی، عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، در برنامه حسینیه مجازی با موضوع «واگویه‌های عاشورا» که شامگاه گذشته، 23 مردادماه، به‌صورت برخط توسط سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، برگزار شد، درخصوص تألیفات واقعه عاشورا، اظهار کرد: شهادت امام حسین(ع) نسبت به شهادت ائمه ویژگی‌های خاصی دارد، بنابراین کتاب‌هایی که جزئیات شهادت ایشان را بیان کرده‌اند، «مقتل» نامیده شده که به نحوی در واقع می‌گوید امام به قتل رسیده و نشان‌دهنده این است که حضرت را با دشمنی شهید کردند.
وی ادامه داد: نخستین عنوان کتاب در خصوص شهادت حضرت مقتل‌الحسین است که توسط روح بن یحیی نوشته شده، از مورخان زمان خود بوده است، حدود 40 کتاب داشته، در این کتاب جزئیات شهادت حضرت نگاشته شده و تا قرن چهارم این کتاب موجود بوده و بعد دیگر نبوده است.
الهی خراسانی با اشاره به برخی از کتب تاریخی در این خصوص عنوان کرد: منابع معتبر دیگری همچون «لهوف ابن طاووس» و... هست که البته بسیاری از افراد به این کتب دسترسی ندارند و از طرفی اعتماد به هر کتابی نمی‌توان داشت، اما کارهای پژوهشی معتبری در این زمینه صورت گرفته است. در تاریخ طبری نقل‌قول‌هایی از مقاتل مختلف آمده است، اما کتاب مقاتل در دسترس نیست.
عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، ابراز کرد: عزیزالله عطاردی از مفاخر خراسان هستند که کتاب‌های متعددی دارند، کتابی با عنوان «مسند امام شهید» با سه جلد و با زبان عربی دارد که با تکیه بر منابع معتبر است که هر سه جلد آن با موضوع امام حسین(ع) بوده و تمام زندگی امام را جمع‌آوری کرده است.
وی اضافه کرد: دانشنامه امام حسین(ع) زیر نظر آیت‌الله ری شهری جمع‌آوری شده که دارای 14 جلد است و در دو جلد با عنوان «شهادت‌نامه امام حسین(ع)» به فارسی گردآوری شده که با تکیه بر روایات تاریخی است.
الهی خراسانی بیان کرد: اگر بخواهیم به منابع فارسی رجوع کنیم، «حماسه حسینی» از شهید مطهری کتاب معتبر و خوبی است که توصیه می‌کنم، این کتاب حتما مطالعه شود، چرا که بسیار روان است.
عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: کتاب «جریان‌های سیاسی-مذهبی در ایران» بسیار عالمانه قصه اختلاف قیام عاشورا در بیان صالحی نجف‌آبادی و شهید مطهری را بیان کرده است و دیدگاه آنان را به‌خوبی مقایسه می‌کند که هدف امام از قیام چه بوده و در این راستا پاسخ داده شده است.
وی گفت: کتاب «قیام امام حسین(ع)» از سید جعفر شهیدی با 200 صفحه بسیار عالی و دارای تحلیل‌های منطقی است و توصیه دارم مخاطبان این کتاب را نیز مطالعه کنند که این جزء چند کتاب برتر در این حوزه محسوب می‌شود و خصوصیت بارز در این کتاب آن است که فرضیه‌های نویسنده به تاریخ تحمیل نشده است.
الهی خراسانی ادامه داد: کتاب «امام حسین(ع)، شهید فرهنگ پیشرو انسانیت» از علامه جعفری است که از منابع معتبر تاریخی استفاده شده و زندگی حضرت را به زندکی انسان و انسانیت پیوند زده و دارای نگاه عرفانی و با تبعیت از همان منطق است.
عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: «تأملی در نهضت عاشورا» از رسول جعفریان نیز از دیگر کتاب‌ها در زمینه عاشورا و قیام امام حسین(ع) است که حکمت شهادت حضرت و سایر ابعاد قیام امام حسین(ع) بیان و نگاه‌های انتقادی نویسنده تبیین شده است.
وی گفت: «امام حسین(ع) و پگاه پیروزی» نیز کتابی مشتمل بر بررسی‌های تاریخی قبل و بعد از واقعه عاشورا و بررسی جنبه‌های اخلاقی و صفات حضرت است. همچنین کتاب «تدوین جامعه‌شناختی واقعه کربلا» از شمس‌الله مریجی کلیاتی را بیان کرده و به زمینه اجتماعی حرکت امام حسین(ع) پرداخته است.
الهی خراسانی ابراز کرد: «افسون گل‌سرخ» از ابوالقاسم فنایی با محوریت کندوکاوی در تدوین اخلاقی واقعه کربلا نیز نگاه‌های بسیار خوبی در باب اخلاق دینی و فرادینی دارد.
عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، افزود: برای سایر ائمه مقتل نداریم، اما گزارش‌های تاریخی در خصوص شهادت آن بزرگواران و اشعاری در تعزیه ایشان داریم. شهادت امام حسین(ع) بیانگر یک تنش در جامعه اسلامی آن زمان است. از یک سو حضرت، نوه پیامبر(ص) بوده و آغازگر یک حرکت اصلاحی در جامعه آن زمان است که از بیعت با خلیفه سر باز می‌زند.
وی بیان کرد: نحوه شهادت حضرت، اسارت خاندان، تأثیر شوک‌آور این قیام به جامعه اسلامی و از آنجا که ایشان تا لحظه آخر دنبال هدایت لشگریان دشمن بود، این حرکت را برجسته کرده و به همین دلایل است که واقعه عاشورا خاص و برجسته است و جز برای حضرت مراسم سوگواری به این کم و کیف برگزار نمی‌شود.
الهی خراسانی خاطرنشان کرد: از شاخصه‌های اصلی فرهنگ شیعه در طول قرون مختلف، قیام عاشورا و مناسک مرتبط با قیام عاشورا است و این موارد از دلایلی است که منحصرا این حجم از عزاداری برای حضرت نسبت به سایر ائمه برگزار می‌شود.
انتهای پیام
