چرا او را عالم واقف می‌نامیدند؟
موقوفات آیت‌الله هادوی در بیرجند و تلاش او برای اینکه بزرگان بیرجندی را به انجام وقف تشویق کند، به اندازه‌ای بود که او را عالم واقف می‌نامیدند. او گویی با تمام علمای زمان خود تفاوت داشت و تمایزش همین وقف براساس نیازهای زمان بود.
آیت‌الله هادوی، متولد 1239 ه. ش معروف به قائنی و هادوی از علما و شاعران برجسته شیعه در قرن ۱۳ و ۱۴ در بیرجند می‌زیست. اصلیت او از اصفهان بود و خانواده‌اش در هنگام فتنه افاغنه به بیرجند آمدند و او در بیرجند به دنیا آمد.
وی برای تحصیلات به کربلا و نجف عزیمت کرد و در سال ۱۳۱۹ به دعوت امیرمحمد اسماعیل‌خان شوکت‌الملک؛ حاکم وقت قائنات، سیداسماعیل صدر او را برای تصدی امور شرعی به بیرجند اعزام کرد و محمدهادی هادوی با احترام و استقبال شایان مردم به بیرجند وارد شد.
پس از وفات شوکت‌الملک در سال ۱۳۲۲ و حکومت امیرمحمد ابراهیم‌خان، معروف به شوکت‌الملک ثانی، در قائنات و مقارن با اوایل نهضت مشروطیت، هادوی مقالاتی در خصوص مشروطه و مجلس شورای ملی در روزنامه حبل‌المتین نوشت و نیز از آن‌جا که از شاگردان آخوند خراسانی، مجتهد پیشگام در نهضت مشروطیت و مورد توجه و اعتماد او بود به تأیید وی، به‌عنوان عالمی طراز اول به مجلس شورای ملی معرفی شد.
بیشتر بخوانید:
حجت‌الاسلام پرویز بخشی‌پور، مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی در این خصوص اظهار کرد: آیت‌الله هادوی درخواست ممتازالدوله، رئیس مجلس وقت در سال ۱۳۲۹ را مبنی بر عزیمت به تهران و حضور در مجلس رد کرد و نمایندگی مجلس را به شیخ اسماعیل دهکی واگذار و خود عهده‌دار ریاست انجمن ولایتی شد تا از این راه به مردم خدمت کند.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان‌جنوبی بیان کرد: وی، در گسترش فرهنگ وقف در منطقه، نقش بسزایی داشت؛ به‌طوری که وقتی این عالم برجسته برای تصدی امور شرعی به بیرجند آمد با استقبال بسیار مردم مواجه شد و ایشان با قبول تولیت امور مربوط به اوقاف، نه تنها خودش اقدام به انجام موقوفاتی کرد، بلکه باعث شد تا حاکمان وقت نیز بخشی از اموال خود را وقف کنند.
وی ادامه داد: موقوفات او در بیرجند و تلاش او برای اینکه بزرگان بیرجندی را به انجام وقف تشویق کند، به اندازه‌ای بود که او را عالم واقف می‌نامیدند. او گویی با تمام علمای زمان خود تفاوت داشت و تمایزش همین وقف براساس نیازهای زمان بود. خانه او که اکنون یکی از خانه‌های تاریخی بیرجند است، زمانی وقف برگزاری مراسم عزاداری و حل و فصل اختلافات مردم بوده و امروز نیز جایگاهی برای بازدید گردشگران است.
بخشی‌پور ادامه داد: برای بزرگداشت این عالم برگزاری برنامه‌های فرهنگی و هنری و تلاش برای شناخت بیشتر او و فرزندانش که در واقع ادامه‌دهنده راه او هستند بسیار ضروری به نظر می‌رسد.
وی یادآور شد: مردم باید واقفان خود را در زمان گذشته بشناسند تا بدانند آنچه باعث شده این وقف به این‌گونه در خراسان‌جنوبی گسترده شود چه بوده؟ دلیلش حضور عالمان و بزرگانی بوده که به‌عنوان پیشروان مردم وقف‌هایی را انجام دادند که باعث گسترش فرهنگ وقف در خراسان‌جنوبی شد.
بخشی‌پور بیان کرد: امروزه نیز باید براساس نیازهای زمان وقف صورت گیرد و بستر مشاوره وقف نیز به همین علت گشوده شده است؛ در زمان این عالم واقف رسیدگی به امور آموزشی و شرعی مردم نیاز به وقف داشت و اکنون به‌طور مثال رسیدگی به امور اقتصادی و راحت کردن شرایط مردم در شرایط کرونا.
وی گفت: سازمان اوقاف در این سال‌ها ظرفیت‌‌های بسیاری را چون وقف مشارکتی باب کرده است تا مردم در تنگنای اقتصادی نیز بتوانند وقف انجام داده و این فرهنگ متوقف نشود؛ مهم این است که هر فردی هرچه در توان دارد برای وقف بگذارد و سازمان اوقاف نیز کمک‌کننده به این نوع وقف است.
یادآور می‌شود، آیت‌الله هادوی در سال ۱۳۲۶ ه.ش در بیرجند درگذشت و آرامگاه ایشان در داخل قبرستان پائین شهر بیرجند واقع شده و در سال ۱۳۵۵ ه.ش انجمن آثار ملی، مقبره وی را بازسازی و مرمت کرد. خانه ایشان اکنون در کنار مدرسه موقوفه شوکتیه که برای پیشرفت آن تلاش بسیار کرد، قرار دارد و وقف گردشگری شده است.
انتهای پیام
