چرا کشیدن چادر از سر یک زن غیرت مردان را تحریک نکرد؟

به گزارش ایکنا، فریبا علاسوند، استاد حوزه خواهران و عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده، 9 آبان در نشست علمی «بررسی اعتراضات اخیر از منظر تحلیل جنسیتی» گفت: حوادث اخیر خسارت مالی و جانی و حتی اعتباری زیادی را به کشور وارد کرد. افرادی در این ماجرا فریب خوردند و همنوا با جریانات خارج از مرزها دست به اقداماتی زدند و برخی هم اغتشاشگر و مزدور دشمن بودند، در حالی که با نگاهی منصفانه نباید این‌قدر هزینه می‌دادیم.

وی با بیان اینکه برخی از مردم هم نجیبانه اعتراضاتی دارند و وارد این حوادث هم نشدند و این حوادث می‌تواند نقطه عطفی برای حاکمیت کشور باشد تا از بروز  آن در آینده جلوگیری کنند، افزود: این موضوع از منظرهای مختلفی قابل بررسی است، ولی بنده قصد دارم از زاویه نگاه جنسیتی به آن بپردازم. مسائل زنان همواره در 200 ساله اخیر پرجنب و جوش و حادثه‌ساز در جهان بوده است. مسئله رنان در حاشیه اتفاقات لوکس مانند اسکار و گلدن گلوب، جشنواره کن و نخل طلایی وجود داشته و همیشه زنان با حضور در کشورهای میزبان سعی کرده‌اند اعتراض خود را نشان دهند و  منحصر به ایران هم نیست، ولی منحصر کردن آن به ایران یکی از بازی‌های رسانه‌ای است که در دوره ما با عبور از حقیقت صورت می‌گیرد. در کشور ما اینقدر بزرگنمایی می‌شود که نشان می‌دهد کاری حساب‌شده بوده است و با ابزار رسانه تلاش شده تا مطالب را گاهی حتی با دروغ، بزرگنمایی کنند و به نحوی غیرمنصفانه، خاص‌بودگی آن برای ایران را القا می‌کنند.

استاد حوزه علمیه خواهران با بیان اینکه بعد از انقلاب هم انرژی زیادی که در مسئله زنان وجود داشته همواره پایه‌ای برای اعتراضات مدنی بوده است، اظهار کرد: در حادثه اخیر چند اتفاق رخ داد و از روش‌هایی استفاده شده که ما هم باید از آن استفاده کنیم. اولین مسئله، متراکم‌سازی موضع دعوا برای دامن‌زدن به تراژدی کردن حادثه بود. دختر جوانی در پلیس گشت ارشاد می‌میرد که واقعا حادثه ناراحت‌کننده‌ای بود، ولی با دسته‌ای از مسائل مانند قومیت و مهاجرت(در رسانه‌ها به این موضوع دامن زده شد که امینی دختری اهل شهرستان بوده که غریبانه در تهران کشته شد)، مذهب  و یکسری واژه‌های زنانه، مانند اینکه هنرپیشه‌ای می‌گوید من مادر مهسا امینی هستم، پررنگ و متراکم می‌شود. برخی رسانه‌ها مطرح کردند که چرا غریب‌کشی شده است. یعنی هر موضوعی که توانایی متراکم‌سازی بُعد ناراحت‌کننده حادثه را داشت به آن افزودند. 

وی با بیان اینکه استفاده از احساسات و تحریک آنها از شگردهای رسانه‌ای اعمال شده بود، تصریح کرد: موضوع دیگر، نگه‌داشت موضع دعوا روی بحث حجاب بود و تا موضوع حجاب، انرژی داشت نگذاشتند کمرنگ شود. البته بعدا روی موضوعات دیگر هم تمرکز کردند. این مسئله به خاطر آن بود که موضوع اصلی، دعوای حاکمیت با آشوبگران نباشد زیرا وقتی دعوا بر سر حجاب باشد افراد زیادی پا پس خواهند کشید و می‌تواند چنددستگی هم ایجاد کند. به همین دلیل مقام معظم رهبری فرمودند که مسئله حجاب و بدحجابی نیست، ولی آنها تلاش کردند تا موضوع حجاب به عنوان نقطه منازعه باقی بماند.

علاسوند با بیان اینکه روش دیگر آنها تقابل‌سازی و ایجاد دوگانه‌ها بود، گفت: تقابل بین آزادی و حجاب را مطرح کردند که حرف جدیدی نیست و هر وقت در ایران و کشورهای عربی بحث از حجاب باشد مسئله آزادی را مقابل آن قرار می‌دهند و از این سیاست استفاده می‌کنند، یعنی فضایی را ایجاد می‌کنند که پر از معانی مختلفی است که آن را کنار هم می‌گذارند تا با باورهای مردم بجنگند. 

تقابل‌سازی از شگردهای دشمن است

وی با بیان اینکه مسائل زیادی درباره زنان داریم که باید حل کنیم و در این تردیدی نیست و بنده طرفدار این موضوع هستم، گفت: انقلاب اسلامی در بحث زنان و پیشرفت آنها در مباحثی مانند حفاظت از سلامت مادران و نوزادان، حضور در دانشگاه‌ها و امید به زندگی و اشتغال و... رکورددار است، ولی تقابل‌سازی‌هایی که دشمنان ایجاد کرده‌اند اجازه نداده‌ که مردم متوجه این تحولات شوند.

استاد حوزه خواهران با بیان اینکه شأن ایرانیان بیشتر از وضع کنونی است، اظهار کرد: دختری که در دهه 60 به دنیا آمد و رشد کرد، امکانات زیادی داشت، ولی معتقد است اینها وظیفه حاکمیت است که منتی نیست و درست هم می‌گوید، ولی همین فرد غافل از آن است که این اتفاقات در طول 4 دهه رخ داده است، در حالی که در برخی کشورها به دست آوردن همین حقوق ده‌ها سال طول کشیده است و برای آن مبارزه کرده‌اند. آنقدر این تقابل‌سازی انجام شده است که برخی نبود استخر مختلط و سلف غذای مختلط در دانشگاه و رقص در فضای عمومی را مخالف آزادی تلقی می‌کنند و این موضوع که حجاب و آزادی در تنافی با هم هستند آنقدر به دختربچه‌ها القا می‌شود که احساس می‌کنند در فضای بسته و دشواری تنفس می‌کنند.

علاسوند افزود: شعار بعدی که از آن استفاده شده «بدن من، انتخاب من» بود که در دنیا هم رواج دارد؛ در کشورهای اروپایی و آمریکایی آنقدر رابطه دختر و پسر از 15 سالگی به بعد فرهنگسازی شده است که اگر کسی نتواند این رابطه را برقرار کند، به عنوان فردی دارای مشکل روحی و روانی شمرده می‌شود و حتی برخی خانواده‌ها به فرزندانشان فشار وارد می‌کنند که باید چنین رابطه‌هایی را تا حد کامل داشته باشند. حتی یک دختر 15 ساله مسلمان به بنده می‌گفت که من به علت اینکه وارد این رابطه نشده‌ام مورد آزار زبانی قرار گرفتم؛ یعنی رابطه آزادانه جزء الفبای ذهنی آنهاست. لذا معتقدند که سقط جنین باید قانونی باشد و امکانات کاملا رایگان و بهداشتی وجود داشته باشد تا افراد بتوانند بعد از رابطه از آن استفاده کنند.

استاد حوزه علمیه خواهران با اشاره به اینکه از برخی نمادها در این ماجرا استفاده شد مانند آتش زدن روسری، تصریح کرد: علت استفاده از این نمادها این بود که آنها جهانی هستند، زیرا وقتی یک روسری آتش زده می‌شود، نماد حجاب آتش زده شده است و می‌تواند در همه جا رواج یابد یا وقتی مو بریده شد، این کار در برخی اقوام نشانه عزاداری و ناراحتی است. لذا حتی در برخی کشورهای دیگر برای همدردی با دختران ایرانی چنین کاری صورت گرفت. این نمادها به اعتراضات انرژی داد و ما می‌توانیم از آنها درس بگیریم. 

دور کردن مردان از نوامیس سنتی

وی با بیان اینکه باید از این کارها که از قبل روی آنها مطالعه شده است الگو بگیریم، اضافه کرد: دور کردن مردان و زنان از نوامیس تاریخی و سنتی از دیگر شگردهای استفاده شده در اعتراضات بود. به صورت تاریخی ملت ایران نسبت به کتک خوردن یک زن حساس بوده است، ولی حمله به یک زن و کشیدن چادر از سر یک زن خیلی خلاف روند سنت تاریخی ما بود که در این حوادث رخ داد. متاسفانه ما در بُعد رسانه‌ای با وجود اینکه می‌توانستیم انرژی زیادی به این کار بدهیم و برای مقابله با دشمن از آن استفاده کنیم، ولی استفاده نکردیم، چون باید با این کار رگِ گردن خیلی از مردان بالا می‌زد، ولی ما به این حرکت معنا نبخشیدیم. لذا حساسیت سنتی و غیرت مردان آنقدر که باید، تحریک نشد. تهی کردن ناموس از معنای حقیقی و تاریخی با این سخن که «ما زنان ناموس کسی نیستیم» از شگردهای دیگر بود. در ماجرای مهسا امینی و برخی برخوردهای نامناسب گشت ارشاد، غیرت مردان را تحریک کردند، ولی وقتی چادر را از سر یک زن مسن باحجاب در مترو کشیدند، این جو به راه نیفتاد. چه می‌شود که جامعه در تناقض غیرت و حمیت قرار می‌گیرد و در برابر این اتفاق واکنش نشان نمی‌دهد.

علاسوند با بیان اینکه استفاده از الفاظ رکیک از دیگر شگردهای آنها بود، اظهار کرد: به زبان آوردن حرف رکیک برخلاف برخی باورهای تاریخی غلط در بین ایرانیان، هم برای مردان و هم برای زنان بد است و در شیوه رفتاری پیامبر(ص) بیان کلمات رکیک شایسته نیست، ولی در چند سال اخیر با هجمه‌های فکری و مجازی تلاش شده است که حیای دخترانه و زنانه  کمرنگ شود و  در این حادثه هم شاهد بودیم که حرف‌های رکیک از سوی دختران زده شد و با پسرها مسابقه گذاشتند و شعاری را انتخاب کردند که یک بخش از آن را دختران بگویند و بخشی را پسران.

وی تاکید کرد: نظام تربیتی و فرهنگی و آموزش و پرورش باید متوجه باشد که اتفاقات بزرگی در حال رخ دادن است و باید تلاش کنیم که پسران را هم طبق الگوی تربیت اسلامی، عفیف بار بیاوریم تا این اتفاقات دردناک تکرار نشود. سال‌هاست که ما از صدا و سیما می‌خواهیم تا در یک برنامه خوب و در شبکه‌ای پرمخاطب نه شبکه‌ای که افرادی مثل خودمان آن را می‌بینند برنامه‌ای با موضوعات زنان اجرا شود، ولی موفق نشده‌ایم. از این رو تبیین موضوعات عدالت جنسیتی و زنان نیاز جدی جامعه است.