دروغ، خیانت و مخالفت؛ سه عامل فروپاشی زندگی مشترک از دیدگاه حضرت زهرا(س)
عضو هسته علمی مؤسسه کلامی احیا به سه عامل مهم فروپاشی زندگی مشترک اشاره کرد و گفت: دروغ، خیانت و مخالفت نقطه مقابل صداقت، وفاداری و پیروی است و سه رکن مهم زندگی محسوب می‌شود. لذا یکی از مهمترین اوصاف فاطمه زهرا(س) که در روایات و زیارت‌ها به آن پرداخته شده و همه عالمان شیعه و سنی به آن تصریح کرده‌اند، صفت «صدّیقه» است.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسین رضوی، استاد حوزه و عضو هسته علمی مؤسسه کلامی احیا استان همدان، در گفت‌وگو با ایکنا از استان، با اشاره به اینکه حضرت فاطمه زهرا(س) زیباترین و کامل‌ترین الگوی انسان‌ها در صداقت و راستگویی در زندگی زناشویی است، اظهار کرد: یکی از مهمترین امور و کاربردی‌ترین نوع یادگیری در همه مسائل و دوران زندگی، برای رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی «الگوپذیری و همانندسازی» است. انسان با انتخاب الگو یا سرمشق، به تقلید رفتار از آن الگو می‌پردازد.
وی ادامه داد: علاوه بر الگوهای زنده که محیط تربیتی مساعد را ایجاد می‌کنند، اسوه‌های اخلاقی و انسانی، موجب حیات مجدد انسان شده و نقش عظیمی در سازندگی او ایفا می‌کند. ترسیم چهره دقیق و کاربردی و در عین حال، محبوب و دوست داشتنی اسوه‌ها برای همگان می‌تواند جای خالی الگوهای مورد نیاز را در محیط و ذهن و روحشان پر کند تا بتوانند به‌تدریج با آنان همانندسازی کنند.
عضو هسته علمی مؤسسه کلامی احیا با بیان اینکه خداوند متعال انسان را به زیباترین و کامل‌ترین وجه ممکن آفریده است، افزود: برای اینکه انسان‌ها به کمال حقیقی خود نائل شوند، خداوند همه مقدمات و امور لازم را در اختیار بشر قرار داده است و او را قادر ساخته تا بتواند خویش را به شایستگی بشناسد و شرایط مساعد و مناسب برای زندگی و بقای خود را شناسایی و فراهم کند، چنانچه در این کار تعلل ورزد و استعدادهای خود را کشف نکند، مسلماً نمی‌تواند به کمال حقیقی نائل آید و در نتیجه، زندگی پرمشقت و رنج آوری خواهد داشت.
وی با اشاره به معرفی الگو در قرآن تصریح کرد: در آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت(ع) نیز از این شیوه تربیتی استفاده شده است و الگوهای ارزشمندی را که در صفات برجسته انسانی ممتاز بودند، معرفی می‌کند؛ در واقع به‌جای تبیین اوصاف اخلاقی و تربیتی، صاحب صفت معرفی شده است، از جمله حضرت یوسف؛ قهرمان مقاومت در مقابل شهوت، اصحاب کهف؛ اسوه‌های مهاجرت در راه خدا برای رسیدن به کمال، حضرت اسماعیل؛ نماد تسلیم در مقابل فرمان خداوند متعال، حضرت نوح؛ الگوی استقامت و پایداری، حضرت ایوب؛ قهرمان صبر و تحمل سختی، حضرت داود؛ نماد شهامت و شجاعت در مبارزه با طاغوت.
رضوی یادآور شد: قرآن کریم در بین زنان، همسر فرعون و حضرت مریم را به‌عنوان الگوهایی جامع و کامل ذکر می‌کند که آنان با وجود محیط ناسالم و شدائد فراوان، راه صلاح و رستگاری را برگزیدند؛ حتی قرآن کریم حضرت مریم را نه تنها الگو برای دختران و زنان، بلکه الگویی جامع برای مردان در ابعاد متعدد، معرفی می‌کند.
حضرت فاطمه(س)؛ الگوی تمام عیار
این استاد حوزه افزود: کامل‌ترین اسوه و الگو برای انسان‌ها به‌ویژه دختران و زنان که در آیات و روایات فراوانی به آن اشاره شده حضرت فاطمه زهرا(س) است. ایشان از جمیع جهات فردی و اجتماعی، مادی و معنوی الگوی تمام عیار برای رسیدن به سعادت حقیقی هستند و طبق فرموده خداوند متعال خیر کثیر بوده و برای دست یافتن به هر خیری در این دنیا باید به سراغ این بانوی عظیم‌الشأن رفت.
رضوی گفت: امام صادق(ع) درباره تفسیر سوره مبارکه قدر می‌فرمایند: «شب فاطمه است و قدر خدا؛ پس کسی که فاطمه را آن‌طور که باید و شاید بشناسد شب قدر را درک کرده است» و در ادامه می‌فرمایند: «إِنَّمَا سُمِّيَتْ فَاطِمَةَ لِأَنَّ الْخَلْقَ فُطِمُوا عَنْ مَعْرِفَتِهَا فاطمه بدین لحاظ فاطمه نامیده شد که خلق نتوانستند او را کاملاً بشناسند.» از سوی دیگر همسر این بانو، نیز در قله‌های رفیع فضیلت و کمال قرار دارد، به نحوی که مفضّل از امام صادق(ع) روایت کرده که فرمودند: «لَوْ لَا أَنَّ اللَّهَ تَعَالَى خَلَقَ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ لَمْ يَكُنْ لِفَاطِمَةَ كُفْوٌ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ آدَمُ فَمَنْ دُونَهُ اگر خداوند تعالى على(ع) را خلق نکرده بود کسى شایستگى همسرى فاطمه(س) را نداشت.»
همسرداری؛ یکی از جنبه‌های زیبای اسوه بودن حضرت زهرا(س)
وی با اشاره به یکی از جنبه‌های زیبای اسوه بودن حضرت زهرا(س) در مسئله مهم همسرداری، توضیح داد: برای یک زن بزرگترین موفقیت و ارزش این است که در شئون گوناگون زندگی مشترک، به نحوی رفتار کند که خشنودی همسرش را به‌دست آورد و از هر گونه عملی که موجب ناراحتی شوهر می‌شود پرهیز کند. بنا بر فرموده امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه «جهاد زن، خوب شوهرداری است». زن برای اینکه بتواند در این جهاد پیروز باشد باید تمام سعی و تلاش خود را به‌کار گیرد تا خانه را محل آرامش مرد قرار دهد. شوهرش نیز متقابلاً به وظایف خود عمل کند تا با کمک یکدیگر به کمال نهایی دست یابند؛ طبق فرموده خداوند متعال زن و مرد تکمیل کننده یکدیگر هستند.
رضوی با اشاره به صفت صداقت و راستگویی حضرت زهرا(س) گفت: در زندگی مشترک اصول و ارکان متعددی حاکم است و در صورت نبود آنها زندگی مشترک امکان‌پذیر نخواهد بود. یکی از آن ارکان، صداقت و راستگویی است که صدیقه طاهره(س)، به این رکن تأکید فرموده و عملاً در زندگی خود چنین بودند؛ حضرت در آخرین اوقات عمر شریف خود که در بستر بیماری به سر می‌بردند، روزی امیرالمؤمنین(ع) را صدا زدند و حضرت کنار بستر ایشان نشسته و با یکدیگر صحبت کردند. یکی از جملاتی که حضرت زهرا(س) به ایشان فرمودند: اینکه «يَا ابْنَ عَمِّ مَا عَهِدْتَنِي كَاذِبَةً وَ لَا خَائِنَةً وَ لَا خَالَفْتُكَ مُنْذُ عَاشَرْتَنِي پسر عمو، در طول مدت 9 سال زندگی مشترک، از اولین روز تا این لحظه نه به تو دروغی گفته‌ام، نه خیانتی مرتکب شده‌ام و نه مخالفتی با تو داشته‌ام.»
وی ادامه داد: در پاسخ امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «پناه بر خدا كه تو به احكام خدا داناتر و پرهيزكارتر و بهتر از آنى و بيشتر از آن از خدا مىترسى كه من فرداى قيامت بتوانم بگويم كه مخالفتى با من روا داشتهاى و مفارقت و از دست دادن تو بر من سخت گران است، ولى افسوس كه از اين جدايى چاره نيست و به خدا سوگند با مرگ تو مصيبت از دست دادن پيامبر(ص) بر من تازه مىشود و از دست دادن تو مصيبتى بسيار بزرگ و سنگین است، ولى همگان از خداييم و همگان به سوى او باز گردندهايم و اين مصيبت چه سخت و درد انگيز و دشوار و اندوه افزاست.»
حضرت فاطمه(س)؛ کامل‌ترین الگوی صداقت در زندگی زناشویی
عضو هسته علمی مؤسسه کلامی احیا یادآور شد: حضرت زهرا(س) در این گفت‌وگو به سه عامل مهم فروپاشی زندگی مشترک اشاره کرده‌اند؛ دروغ، خیانت و مخالفت که نقطه مقابل صداقت، وفاداری و پیروی است که سه رکن مهم زندگی محسوب می‌شود. نه تنها زندگی مشترک بلکه بنیان زندگی انسان باید براساس صداقت و راستگویی باشد. لذا یکی از مهمترین اوصاف فاطمه زهرا(س) که در روایات و زیارات متعدد، بدان اشاره شده و همه عالمان شیعه و سنی به آن تصریح کرده‌اند، صفت «صدّیقه» است، که با صیغه مبالغه به‌کار می‌رود و گفته نمی‌شود «صادقة» بلکه «صدّیقه» بدین معنی است که ظاهر و باطن، نیّت، فکر، اندیشه، گفتار و عمل ایشان همگی الهی و راست است و هیچ‌گونه تفاوتی دیده نمی‌شود.
وی گفت: این صفت چنان اهمیت دارد که وقتی خداوند متعال حضرت مریم را در آیه 75 سوره مائده به‌عنوان الگو معرفی می‌کند، اشاره به صداقت و راستگویی کرده و می‌فرماید: «مَا الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَأُمُّهُ صِدِّيقَةٌ ۖ كَانَا يَأْكُلَانِ الطَّعَامَ ۗ انْظُرْ كَيْفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ الْآيَاتِ ثُمَّ انْظُرْ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ مسيح پسر مريم جز پيامبرى نبود، كه پيامبرانى پيش از او بوده‌اند، و مادرش زنى راستگویی بود كه هر دو غذا مى‌خوردند. بنگر كه چگونه آيات را برايشان بيان مى‌كنيم. سپس بنگر كه چگونه از حق روى مى‌گردانند.»
رضوی ادامه داد: اگر در زندگی مشترک، زن و شوهر به یکدیگر دروغ بگویند، قطعاً آن زندگی با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهد شد و در نهایت ممکن است منجر به جدایی شود؛ چراکه دروغ گفتن آثار فردی از جمله محرومیت از رستگاری، روسیاهی در آخرت، از بین رفتن ایمان، سرچشمه گناهان، از بین رفتن شرم و حیا، فراموش کاری، پشیمانی و ... اثر و اجتماعی از جمله بی‌اعتباری در جامعه، پستی، بی‌آبرویی، رسوایی و ... فراوانی در پی دارد. بنابراین در زندگی مشترک اولین شرط صداقت و راستگویی است، که نتیجه آن خوشبختی و سعادتمندی است، اگر امروز در جوامع گوناگون شاهد اختلافات فراوان بین زوجین هستیم، عامل اصلی آن دروغ گفتن و نداشتن صداقت است که به تبع آن خیانت و امور دیگر رخ می‌دهد.
این استاد حوزه با اشاره به روایاتی از حضرت علی(ع) افزود: امیرالمؤمنین(ع) نیز نتیجه داشتن چنین همسر صادقی را ذکر کرده و می‌فرماید: «لَا أَغْضَبَتْنِی وَ لَا عَصَتْ لِی أَمْراً وَ لَقَدْ کُنْتُ أَنْظُرُ إِلَیْهَا فَتَنْکَشِفُ عَنِّی الْهُمُومُ وَ الْأَحْزَان به خداوند قسم همسرم هیچگاه مرا خشمگین نکرد و در هیچ کاری از من سرپیچی نکرد و من هرگاه به فاطمه(س) نگاه می‌کردم، غم و اندوه از من زدوده می‌شد.»
وی گفت: قطعاً داشتن همسری صادق و وفادار چنین است که شوهر با نگاه کردن به او تمام خستگی از تنش خارج شده و هم و غمش برطرف می‌شود. اگر کسی مدعی تبعیت از فاطمه زهرا(س) است، در صورتی در ادعای خود صادق است که بتواند حضرت را در صداقت و راستگویی الگوی خویش قرار دهد. اینکه پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «مَنْ أَحَبَّ فَاطِمَةَ ابْنَتِی فَهُوَ فِی الْجَنَّةِ مَعِی هر کس فاطمه(س) دخترم را دوست بدارد، در بهشت با من است؛ مهم در مقام محبت علمی است. نه اینکه فردی مدعی محبت شود، اما در مقام عمل الگوپذیری نداشته باشد.
رضوی در پایان گفت: از خداوند متعال می‌خواهیم که به ما توفیق الگوپذیری عملی از اهل بیت(ع) به ویژه صدیقه طاهر(س) را عنایت نماید، که حتی امام عصر عج می‌فرمایند: «فِی ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ(ص) لِی أُسْوَةٌ حَسَنَة ...؛ مادرم، دختر پیامبر خدا(ص) براى من الگوى نیکویى است.»
انتهای پیام
