میز «امید و نشاط اجتماعی» به چه مسائلی می‌پردازد

امید عبدالهی، معاون اجتماعی ستاد فرهنگی و اجتماعی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفت‌وگو با ایکنا در رابطه با راه‌اندازی میز «امید و نشاط اجتماعی» بیان کرد: رویکرد جدید این است تا جایگاه قرارگاهی شورا تقویت شود و ارتقا یابد. کارهای برجسته و خوبی در حوزه سندنویسی در شورای عالی انقلاب فرهنگی مانند نگارش اسناد نقشه مهندسی فرهنگی کشور، نقشه جامع علمی کشور و... رخ داده است که هر کدام پشتوانه علمی و پژوهشی خیلی خوب و قوی‌ دارند.

وی ادامه داد: نکته قابل توجه این است که عمده این اسناد نتوانسته انتظارات شورای عالی انقلاب فرهنگی را چندان در میدان عمل برآورده کند و نمی‌توان تأثیر آن را در جامعه مشاهده کرد به همین منظور تقویت قرارگاهی و راهبری اسناد، رویکرد جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

عبدالهی تصریح کرد: این رویکرد مسائل و اولویت‌های اصلی فرهنگ را بین اولویت‌های مختلف فرهنگی کشور براساس سندهای بالادستی و نگاه نخبگانی تقسیم‌بندی و اولویت‌ها را در قالب مصالح نوین و مسائل اولویت‌دار شورای عالی انقلاب فرهنگی در قالب میزهای تخصصی طرح‌ریزی کرده است.

وی اضافه کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی، موضوعات و مسائل را شناسایی کرده و در چهار ستاد مختلف پیگیری می‌کند. ستاد فرهنگی و اجتماعی با دبیری آقای حاجیلویی و رویکرد مناسب ایشان، میزهای تخصصی را تعریف کرده و براساس اولویت‌ها و مسائل مختلف فرهنگی و اجتماعی به آنها می‌پردازد. معاونت اجتماعی سه امور مختلف مسائل و آسیب‌های اجتماعی، تعاملات فرهنگی و اجتماعی و پیشرفت اجتماعی را پیگیری می‌کند که براساس آن امور، میزها چیده شده‌اند.

معاون اجتماعی ستاد فرهنگی و اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه میز «امید و نشاط اجتماعی» ذیل امور پیشرفت اجتماعی تعریف شده است شرح داد: پیشرفت اجتماعی براساس علوم جدید با عناوینی مانند نوآوری اجتماعی با پشتوانه علمی به آن پرداخته می‌شود. امور پیشرفت اجتماعی مطرح می‌کند که ظرفیت‌های جامعه سبب برآوردن نیازهای اساسی شهروندان می‌شود تا کیفیت زندگی ارتقا پیدا کند؛ بنابراین باید به تثبیتی بر وضعیت فرهنگی و اجتماعی دست یابد و به موقعیتی برسد که ظرفیت‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی و توانمندی افراد را افزایش دهد.

وی اضافه کرد: یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در بحث پیشرفت‌ اجتماعی بحث سرمایه اعتماد، امید و نشاط اجتماعی است که با این رویکرد، میز «امید و نشاط اجتماعی» را ذیل امور پیشرفت اجتماعی تشکیل دادیم. مسلم است که امید و نشاط اجتماعی رابطه بسیار معناداری با مسائلی مانند وفاق و همبستگی اجتماعی، تعلق و تعاملات اجتماعی، مشارکت و سلامت روانی جامعه دارد. مسئله امید اجتماعی به بسیاری از مسائل مانند کاهش مهاجرت نخبگان کمک می‌کند و سبب می‌شود تا شرایط انگیزشی در جامعه را افزایش دهد.

رابطه مستقیم نشاط اجتماعی با رضایتمندی

وی با اشاره به رضایت‌مندی و تأثیر آن در امید و نشاط اجتماعی گفت: امید و نشاط اجتماعی با رضایتمندی رابطه معنادار و مستقیمی دارد؛ باید بتوان با شرایط مختلف رضایتمندی فرهنگی و اجتماعی را در جامعه  تقویت کرد. برنامه‌ریزی این میز تا جایی که در حوزه مأموریت‌ها و اختیارات شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌شود بر این است تا بسته سیاستی‌ای را تهیه کند تا با در نظر گرفتن تمام مسائل، بحث امید و نشاط در جامعه افزایش یابد.

معاون اجتماعی ستاد فرهنگی و اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: شاید خیلی از مسائل در جامعه ما وجود داشته باشد که شادی و نشاط موقتی را در جامعه ایجاد کند که ما نافی اینگونه مسائل و برنامه‌هایی که می‌تواند این مدل نشاط‌ها را در جامعه ایجاد کند، نیستیم و از آن حمایت می‌کنیم اما این میز به دنبال ایجاد امید، نشاط و رضایتمندی پایدار در جامعه است.

وی تصریح کرد: آگاهی‌بخشی و آموزش یکی از اهداف و اصولی است که به دنبال آن خواهیم بود؛ جامعه هدف میز «امید و نشاط اجتماعی» نوجوانان و جوانان هستند تا آنها از ابتدا شاد بودن و نشاط اجتماعی را یاد بگیرند و بتوانند براساس داشته‌ها و ظرفیت‌های موجود در جامعه سطح مطلوبی از رضایتمندی را در خود ایجاد کنند و این رضایتمندی بتواند منجر به امید و نشاط در جامعه شود.

تأثیر مسائل اقتصادی بر رضایتمندی

عبدالهی با اشاره به تأثیر مسائل اقتصادی بر رضایتمندی گفت: منکر تأثیرگذاری مسائل اقتصادی جامعه در بحث رضایتمندی نیستیم. دسترسی افراد به امکانات و مسائل مالی می‌تواند در یک سطحی باعث رضایتمندی در افراد جامعه شود اما آنچه مسلم است مسائل اقتصادی و مالی هم تا جایی می‌تواند باعث رضایتمندی شود و آنچه در جامعه بیشتر از هر چیزی باید مورد توجه قرار بگیرد احساس رضایتمندی است.

وی ادامه داد: شاید برای خیلی از افراد مسئله این باشد که باید به امور اقتصادی و مالی توجه کنیم؛ ما مخالف این مسئله نیستیم زیرا باید سطحی از امکانات مالی برای افراد جامعه تأمین شود تا به سطحی از رضایت دست یابند اما تمرکز بر مسائل مالی و اقتصادی از حیطه شورای عالی انقلاب فرهنگی خارج است؛ ضمن اینکه مسائل مالی و اقتصادی نکته اصلی و اساسی رضایت‌مندی نیست؛ رضایتمندی یک مسئله و حس درونی است که تقویت آن بیشتر وابسته به مسائل فرهنگی و اجتماعی است.

عبدالهی تأکید کرد: اگر این مسئله از حیث فرهنگی و اجتماعی تقویت شود قاعدتاً فرد به سطحی از رضایتمندی خواهد رسید؛ بعد از جریان اغتشاشات سال گذشته طبق بررسی‌ای مشخص شد که عمده افرادی که در این جریان نارضایتی داشتند و به این مسئله ورود کردند از اقشار ضعیف جامعه از بُعد اقتصادی نبودند. بنابراین شاید نتوان رابطه معنادار صد درصدی رضایت و نشاط اجتماعی با مسائل اقتصادی پیدا کرد.

وظیفه دستگاه‌ها برای ایجاد نشاط اجتماعی

وی اضافه کرد: اتفاقاً شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه‌ای در بحث امور نشاط اجتماعی در سال گذشته صادر کرد که نگاشت نهادی داشت و تقسیم کار دستگاهی در این مسئله انجام شد و دستگاه‌ها موظف به ایجاد نشاط اجتماعی در جامعه شدند. در حال بررسی این مصوبه هستیم که چه میزان از این مصوبه پیشرفت داشته است. علیرغم همه مسائل موجود، مسئله فرهنگی و اجتماعی در میزان رضایتمندی در بخش امید و نشاط اجتماعی بسیار تأثیرگذار است.

عبدالهی با بیان اینکه نمی‌توان منکر تأثیر مسائل اقتصادی بر موضوع نشاط اجتماعی و رضایتمندی شد، ادامه داد: در پژوهشی علت رضایتمندی مردم در نقطه‌ای از کشورهای اسکاندیناوی بررسی و مشخص شد وضعیت اقتصادی جامعه آنچنان بالا نیست و حتی خیلی از امکانات فناورانه نیز وجود ندارد و منطقه‌ای کاملاً معمولی و به دور از امکانات و رفاهیات است اما با این حال مردم بیشترین میزان رضایتمندی را دارند.

نسبی بودن ارتقای سطح اقتصادی با افزایش رضایتمندی

وی ادامه داد: بعد از مدتی سطح امکانات این منطقه افزایش پیدا می‌کند و مشاهده می‌شود که با ورود تکنولوژی به این منطقه به شدت سطح رضایتمندی کاهش یافته است؛ یعنی رابطه معناداری بین ورود برخی از تکنولوژی‌ها و عدم رضایتمندی وجود داشته و اینگونه نیست که حتماً ارتقای سطح اقتصادی و مالی باعث افزایش رضایتمندی شود اما مشکلات مالی و اقتصادی جامعه را هم نمی‌توان در نظر نگرفت؛ ما با این مشکل درگیر هستیم و همین موضوع سبب سطحی از نارضایتی خواهد شد.

معاون اجتماعی ستاد فرهنگی و اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: میز «امید و نشاط اجتماعی» در حال بررسی افرادی است که می‌توانند در این عرصه کمک کنند. تعدادی از افراد شناسایی شدند که با این موضوع آشنا هستند و در جبهه‌های مردمی فرهنگی و در دستگاه‌های اجرایی فعالیت می‌کنند. فردی نیز به عنوان دبیر میز در نظر گرفته خواهد شد و ذیل دبیر میز «امید و نشاط اجتماعی» هیئت اندیشه‌ورز تشکیل خواهد شد که متشکل از افراد خبره دانشگاهی، نهادهای مردمی و ذینفعان این مسئله خواهند بود تا فرایند سیاست‌گذاری، بسته سیاستی و اجرایی این میز را طراحی کنند.

وی در پایان اظهار کرد: جلسات میز «امید و نشاط اجتماعی» عمدتاً با راهبری شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار می‌شود و نهایتاً منجر به بسته سیاستی و اجرایی می‌شود که تبدیل به مصوبه خواهد شد؛ نگاشت نهادی انجام خواهد گرفت و ابلاغ خواهد شد و بعد از ابلاغ، این مسئله را رها نخواهیم کرد و از طریق میز «امید و نشاط اجتماعی» راهبری و اجرای این موضوع و نظارت بر نحوه اجرا و میزان اجرای آن پیگیری خواهد شد.