انقلاب اسلامی از جنس بعثت و برانگیختگی است

به گزارش خبرنگار ایکنا، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در هفتمین جلسه از سلسله نشست‌های حکمرانی قرآنی با موضوع «حکمرانی قرآنی در حوزه فرهنگ و هنر» که عصر امروز، چهارشنبه 13 دی، در سالن جلسات غدیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، با اشاره به تحول آفرینی شگرف انقلاب اسلامی گفت: انقلاب اسلامی، خلاف جریان‌های موجود جهان بود که شکل گرفت. در تمام جریان‌های چپ و راست عبور از دین محتوم بود؛ هم در نگاه لیبرالیستی و هم در نگاه سوسیالیستی که اساسا دین را به عنوان افیون معرفی می‌کرد در بطن فلسفی هر کدام از نگرش های حاکم در نظام جهانی این مفروض بود. 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: اینکه انقلاب اسلامی را با نگاه پست مدرنیسم، انقلابی شالوده شکن می‌خوانیم، همین است، چراکه انقلاب اسلامی در نقطه‌ای ایستاده که اساسا تصوری از بازگشت دین به عرصه اجتماع و مدیریت نبود. جنس کار امام(ره) از جنس کار انبیا است. ما انقلاب را مسامحتا درباره نهضت امام(ره) به کار می‌بریم چون انقلاب تعبیر جدیدی برای دوران رنسانس است.

وی اضافه کرد: انقلاب اسلامی از جنس بعثت و برانگیختگی است و این کاملا ریشه قرآنی دارد. پیام سوم اسفند امام(ره) در سال ۶۷ به درستی منشور روحانیت نام گرفته است که بیانیه راهبردی انقلاب اسلامی است. امام(ره) در این منشور توصیفاتی دارد آنجا که به اوضاع حوزه های علمیه اشاره می‌کنند.

اسماعیلی با تاکید بر اینکه انقلاب اسلامی و مسیر آن را باید از مجرای اصلی آن بازخوانی کنیم، اظهار کرد: اندیشه‌های امام(ره) مجرای اصلی است. چنانکه مقام معظم رهبری فرمودند «این انقلاب بی‌نام امام در هیچ کجای جهان شناخته شده نیست.» آیا مسیر امام(ره) در پدید آمدن انقلاب اسلامی  جبر تاریخی بود؟ قطعا چنین چیزی نبود. اگر بنا بر انحطاط و ضعف حکومت، قرار بود در منطقه اتفاقی بی‌افتد قطعا دولت محمدرضا پهلوی، داوطلب آن نبود چراکه دولت‌هایی به مراتب بدتر از آن بود‌ند. شخصیت امام(ره)، عنصر محوری انقلاب است و با نگاه جبر تاریخی نمی‌توان به انقلاب رسید. 

 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: تکلیف گرایی، قیام در راه خدا و لو با عده‌ای قلیل، آغاز حرکت امام(ره) است‌. این حرکت کاملا بر مبنای ایجاد آگاهی است. امام(ره) یک نظام سیاسی امت و امامت است. امت و امامت نظام سیاسی ویژه انقلاب اسلامی و مکتب فکری پیروان اهل بیت(ع)است. امام هنگانی به پیش می‌رود که مامومین را نیز به حرکت درآورد، این همان معیت است.

اسماعیلی افزود: بنابر فرمایش رهبری در مکتب امام(ره) جمهوریت جزو ذات اندیشه سیاسی مکتب ایشان و جزو ذات دین است. این معنای مهمی از جمهوریت است و این جمهوریت به معنای دموکراسی‌های مردم فریب غربی نیست؛ این یعنی همراه‌سازی مردمی. انقلاب اسلامی معجزه است. این همان عناصر معنوی و غیب دخیل در انقلاب است، چنانکه در آیات ابتدایی سوره بقره می‌خوانیم. غیب کلیدواژه فهم انقلاب دینی امام(ره) است و در اینجا مردم کنار حاکمیت هستند. مأمومین و امت باید با آگاهی همراه حکومت باشند. 

وی با تأکید بر اینکه حکمرانی، اصطلاح دقیقی است، گفت: امروزه این اصطلاح در ادبیات سیاسی جمهوری اسلامی پذیرفته شده است. حکمرانی یعنی اشراف حاکمیت در بدنه. اشراف مسئله مهمی است. همین تعبیر دیگری است که در بحث حکومت و دولت مرمی بیان می‌کنیم. یعنی مردم متصدی کار هستند. ما در جمهوری اسلامی چند مرحله را گذراندیم؛ زمانی همه چیز باید دولتی می‌شد، زمانی نیز همه چیز باید در اختیار بخش خصوصی قرار می‌گرفت. در حکمرانی باید تنظیم‌گری، نظارت و حمایت در اختیار دولت باشد.

اسماعیلی با تاکید براینکه در فعالیت‌های فرهنگی، امور باید به دست حلقه‌های میانی انجام شود، افزود: حلقه‌های میانی متصدی اجرا و تولید محتوا هستند. در حمکرانی نوین فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران بعد از  بیانیه گام دوم که کلیدواژه‌اش، تحول است. ما در مرحله‌ای که به سمت ایجاد افق تمدن اسلامی می‌رویم باید بتوانیم از مرحله دولت اسلامی وارد جامعه اسلامی شویم. این زمانی است که تولید محتوا شود و مسائل عمومی جامعه حل شود. در این دولت باید برای رسیدن به آن افق تمدن اسلامی حرکت کنیم و جامعه اسلامی یعنی شکل‌گیری حکمرانی قرآنی‌. به همین دلیل  شعار دولت سیزدهم را عنوان دولت مردمی قرار دادیم که ناظر به عبور از دولت اسلامی به جامعه اسلامی است و جامعه اسلامی یعنی بدنه عمومی. 

وی بیان کرد: در این دوره در وزارت فرهنگ با همین مبنا و شیوه کار می‌شود. باید فضای کشور را متحول کنیم. شعائر دینی را بر آن حاکم کنیم و مناسک در آن دیده شود‌، فضای کنشگری را برای مردم فراهم کنیم. باید در ورودمان هم نظارت کنیم، هم تولید کنیم و باید به تولیدات فرهنگی دامن بزنیم. چنانکه برای نخستین بار در تاریخ هنر جمهوری اسلامی ایران برای یک شخصیت انقلابی چون حاج قاسم، سمفونی ساخته شد‌. عناصر شخصیت‌های الگو را به جامعه در قالب هنر، فیلم و .‌.. معرفی کنیم. امسال برای شش شخصیت مهم معاصر چون شهید همت و شهید زین الدین کار ساخته شده است. برای اربعین کار ساخته شده است و برای امام راحل(ره) فیلم ساخته شده است، این یعنی تمام عناصر فرهنگی را برای تغییر جو عمومی، بکار بگیریم و این کار نیاز به جهاد همه جانبه دارد.

 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد:  هنوز بدنه مؤمن انقلابی در حوزه فرهنگ و هنر به اندازه کافی، رشد بالنده نداشته است. ما در وزارت فرهنگ و ارشاد و مدیریت فرهنگی در مرز قانون می‌ایستیم. وزارت فرهنگ خانه همه هنرمندان ایران است. ما در حوزه حمایت باید از جریان‌هایی حمایت کنیم که به سرعت فراگیری نظام ارزشی و هنجاری منبعث از نهضت امام(ره) کمک کند. لازمه تمدن سازی، فضای باز اندیشه و آزادی بیان است و محدودیت ایجاد نمی‌کنیم چراکه انحصار مقابل تمدن‌سازی است. 

اسماعیلی با تاکید بر حمایت از جریان‌هایی که به توسعه فراگیری گفتمان منبعث از نهضت امام(ره) منجر می‌شود، گفت: نظام‌های برخاسته از مکتب اهل‌بیت(ع) هر موقع حاکم بودند، حوزه عقلانیت، آزادی بیان و اندیشه در آن رشد داشته است. لازمه پدید آمدن جامعه اسلامی، پذیرش سلایق و اشاعه گفتمانی است که مردم ایران آن را در نهضت امام(ره) انتخاب کردند. چنانکه رهبر انقلاب از بزرگترین اندیشمندان هستند.