تدبر؛ ضرورتی برای انس بیشتر مردم با قرآن

حجت‌الاسلام محمدجواد ابراهیمی، مشاور عالی رئیس سازمان دارالقرآن‌الکریم، در جریان سفر به استان مرکزی، در گفت‌و‌گو با ایکنا از استان مرکزی، آشنایی با ظرفیت‌های قرآنی استان و آگاهی از انجام کارهای اجرایی در این حوزه را یکی از اهداف این سفر دانست و گفت: تدبر، یکی از برنامه‌های مهم سازمان دارالقرآن است و بنا داریم تا این طرح در استان مرکزی و سایر استان‌ها با جدیت پیگیری شود.

وی با تأکید بر انجام کارهای زیربنایی در حوزه تدبر و فعالیت‌های کوتاه‌مدت در این زمینه اضافه کرد: بخش مهمی از فعالیت‌های زیربنایی به تعامل با حوزه علمیه مرتبط است، چراکه حوزه‌های علمیه متکفل مباحث قرآنی در حیطه‌های معنایی، تدبری، تفسیری و مفهومی هستند و اگر این مراکز به این حوزه جدی‌تر پرداخته و تخصصی‌تر وارد شوند می‌تواند در حوزه تدبر بسیار راهگشا باشد.

ضرورت تربیت نیروی متخصص با محوریت «تدبر» 

ابراهیمی گفت: نهادینه شدن تدبر در ادارات دولتی و نهادهای حاکمیتی در قالب دوره‌های ضمن خدمت مستلزم تربیت نیروی متخصص است و برای آغاز کار حداقل بین 40 تا 50 نیروی متخصص نیاز داریم، اما متأسفانه این تعداد نیرو در دسترس ما وجود ندارد، چراکه «تدبر»، موضوع و مبحثی جدید است و کمتر به آن پرداخته شده است. البته در برخی استان‌ها همچون قم و مشهد مقدس اساتید مبرزی وجود دارند که سالیان طولانی است که در این زمینه فعالیت دارند، اما این گستردگی در سطح ملی نیست.

وی اضافه کرد: برای پرداختن به موضوع تدبر در سطح ملی، شایسته است اقدامات زیرساختی انجام شود و کارهای زیرساختی نیز با حوزه‌های علمیه است. تعامل با این مراکز مذهبی و آموزشی کمک می‌کند زودتر به اهداف خود برسیم. خوشبختانه مدیر حوزه علمیه استان مرکزی از اجرای طرح استقبال کرد. امید است با حضور طلاب حوزه علمیه بتوان دوره‌هایی را برای تابستان جهت سرمایه‌گذاری برگزار کرد تا در آینده‌ای نزدیک مربیان تدبر در قرآن داشته باشیم.

مشاور عالی رئیس سازمان دارالقرآن‌الکریم کشور با بیان اینکه تدبر در قرآن دانش جدیدی است که برای پیشرفت در آن باید آموزش‌های تخصصی برگزار کرد، گفت: بسیار امیدواریم تعامل با حوزه علمیه به نتایج بسیار مثبت منتج شود.

استقبال استان‌ها از اجرای طرح «تدبر»

وی از استقبال استان‌ها از اجرای طرح تدبر ابراز خرسندی کرد و گفت: تفسیر، مبحثی تخصصی و تدبر، موضوعی عمومی بوده و مخاطب ما عامه مردم هستند. خداوند نیز همه ما به تدبر امر فرمودند و این دعوت نیز دعوتی همگانی است. تدبر نسخه‌ای است که همه مردم از شهروندان عادی تا وزرا باید به آن اهتمام داشته و برای آن وقت بگذارند.

ابراهیمی با تأکید بر اینکه تدبر در تمام زمینه‌ها جذاب بوده و حرف برای گفتن دارد، اضافه کرد: شواهد حاکی از آن است که دانشجویان پای تدبر و قرآن هستند و برخی از آنان به‌دلیل داشتن نگاه عمیق به این مصحف شریف و آموزش‌های تخصصی دانشگاه را رها کرده و حوزه‌ای همچون حوزه علمیه «مشکات» که به‌صورت تخصصی به مباحث قرآنی می‌پردازد را برای تحصیل انتخاب کردند. تدبر در قرآن به‌حدی برای دانشجویان با گرایش‌های عمیق‌تر جذاب است که آنان را به سمت تولد جدید هدایت می‌کند.

«تدبر»؛ حلقه واسط بین قرآن و مردم

وی افزود: قرآن می‌تواند عده‌ای دانشجو که قصد مهاجرت به کشورهای اروپایی و آمریکایی دارند را از رفتن بازداشته و به حوزه هدایت کند. بدون شک قرآن همان چیزی است که می‌تواند با دنیای مدرنیته و جذاب امروز مقابله کند. قرآن باید در میدان باشد و در بطن زندگی مردم وارد شود. تدبر در قرآن حلقه واسطه‌ای است که می‌تواند مردم را با این مصحف شریف آشتی دهد.

مدرس دوره‌های تدبر در قرآن به فعالان فرهنگی توصیه کرد که انگیزه خود را برای انجام کارهای فرهنگی و معنوی ارتقا دهند. برخی از فعالان فرهنگی برای حضور در میادین مختلف فقط به مادیات فکر می‌کنند و این امر نشان‌دهنده دور بودن از مبانی قرآنی است.

این مقام مسئول به بازدید برخی از مؤسسات قرآنی اراک و خمین اشاره و سطح فعالیتی مؤسسات قرآنی استان را مطلوب ارزیابی کرد و گفت: مراکز قرآنی با حضور مردم رونق پیدا می‌کند. اگر قرارست کار برای عموم انجام شود باید ایجاد جذابیت جدی گرفته شود و حلاوت جذابیت را با تدبر در قرآن می‌توان به ذائقه آنان چشاند. پیشنهاد ما به این مراکز برگزاری کلاس‌های تدبرست؛ چراکه با توسعه این امر مهم مشکلات مالی نیز برطرف خواهد شد.

مراکز قرآنی وابسته به دستگاه حاکمیتی نباشند

ابراهیمی مؤسسات قرآنی را به پرهیز از وابسته بودن به دستگاه‌های حاکمیتی توصیه کرد و گفت: باید از ظرفیت مردم برای رونق مراکز قرآنی استفاده کرد. هنر ما این است که باید مردم را همچون روضه سیدالشهدا(ع) پای کار قرآن بیاوریم. امام حسین(ع) مردمی شده و اقشار مختلف برای مراسم سوگواری ایشان هرآنچه دارند در طبق اخلاص می‌گذارند، اما قرآنی مردمی نشده و حاکمیتی است. با استفاده از اعجاز کلام وحی باید معانی را به قشر نوجوان و جوان آموزش داد.

وی به اجرای طرح «30 آیه منتخب قرآن» ویژه ماه مبارک رمضان که براساس طرح کلی مقام معظم رهبری انتخاب شده است، اشاره کرد و افزود: ایشان کتابی تحت عنوان «طرح کلی از اندیشه‌های اسلامی» دارند که با استفاده از این کتاب 30 آیه انتخاب شده است که هر جزء یک آیه مدنظر است.

ابراهیمی با اشاره به آسیب‌های وارده کرونا به مؤسسات قرآنی بیان کرد: مراکزی که کلاس‌های تدبری برگزار کنند از طرف ستاد و سازمان دارالقرآن حمایت‌های مالی خواهند شد. این مؤسسات با استفاده از این روش می‌توانند بخشی از مشکلات مالی خود را برطرف کنند. به تعداد نفراتی که جذب کنند مشمول حمایت خواهند شد. خانه‌های قرآنی روستایی نیز می‌توانند در حوزه تدبر وارد شوند و از طرح حمایتی برخوردار باشند.

وی کمبود نیروی متخصص تربیت شده را مهم‌ترین کمبود موجود در حوزه تدبر دانست و اضافه کرد: برای انجام طرحی همچون تدبر همه ابزار فراهم است، اما نیروی تربیت شده نداریم و این امر یکی از فقرهای جدی ماست که با استفاده از ظرفیت حوزه‌های علمیه باید برطرف شود. حفظ و قرائت مقدمه‌ای برای تدبر، تدبر مقدمه‌ای برای تفسیر و تفسیر نیز مقدمه‌ای برای تمدن‌سازی است.

مشاور رئیس دارالقرآن‌الکریم کشور در پایان تدبر را یکی از راه‌های رسیدن به تربیت 10 میلیون حافظ قرآن دانست و گفت: روش‌های حفظ تدبری یکی از موضوعات مورد توجه محققان قرآنی است و در این رابطه کتابی نیز تألیف شده است. دانستن و درک معانی کلام وحی زمینه حفظ را نیز بیش از پیش فراهم می‌کند.