جایگاه و فضیلت معلم قرآن در اسلام

مسعود رستنده، مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت مکتب نور هدایت همدان و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از همدان ضمن گرامیداشت هفته معلم‏ با بیان اینکه علم مهم‌ترین سرمایه بشر است و اسلام نیز برای تعلیم و آگاهی‌بخشی مردم اهمیت ویژه‌ای قائل است. اظهار کرد: خداوند در سوره الرحمن خود را به‌عنوان معلم قرآن معرفی می‌کند و می‌فرماید خدای رحمان کسی است که قرآن را تعلیم فرمود، پس از خداوند نیز حضرت محمد(ص) اولین معلم قرآن است.

آموزش و تعلیم قرآن به حدی عظمت دارد که حضرت رسول اکرم(ص) می‌فرماید برای معلم قرآن همه ذرات جهان دعا می‌کنند حتی ماهی‌ها در دریا. همچنین به استناد آیه ۱۶۴ سوره آل عمران یکی از مقامات معنوی پیامبر اسلام(ص) معلم قرآن بودن ایشان است، خداوند در این آیه می‌فرماید: «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ؛ خدا بر اهل ایمان منت گذاشت که رسولی از خودشان در میان آنان برانگیخت که بر آنها آیات او را تلاوت می‌کند و آنان را پاک می‌گرداند و به آنها علم کتاب (احکام شریعت) و حقایق حکمت می‌آموزد، و همانا پیش از آن در گمراهی آشکار بودند.» از این آیه برداشت می‌شود پیامبران الهی نیز مانند نعمت‌های خداوند برای ما هستند، پیامبران از جانب خداوند به‌سوی مردم می‌آیند، پیامبران مانند خود مردم بودند تا بهترین الگو آنها باشند و خداوند با فرستادن پیامبران به انسان‌ها لطف کرده است.

در عظمت معلم قرآن این آیات و احادیث شریف آمده است که معلم قرآن در ساحت تعلیم فرهنگ قرآن و تزریق فرهنگ قرآن به جامعه است، چراکه کتاب قرآن کتاب تغییر فرهنگ و اصلاح امور جامعه است. هدف از نزول قرآن آن است که فرهنگ جامعه را تغییر دهد حال معلمی که آیات قرآن را به جامعه تعلیم می‌دهد در حقیقت به فرهنگ جامعه خدمت می‌کند و در راه رشد و تعالی جامعه قدم برمی‌دارد از همین جهت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

نقل است امام حسین(ع) درباره معلم قرآنی که به کودکی قرآن آموزش می‌داد فرمودند به اندازه حجم دهان معلم باید به ایشان جواهر داد. این تعبیر حضرت نمادی از فضیلت و جایگاه معلم قرآن را نشان می‌دهد که باید از مقام شامخ معلم تقدیر و تجلیل کرد.

پیامبر؛ راهنمای معلم به بهشت

معلم قرآن به حدی عظمت دارد که پیامبر(ص) فرمودند هر کس آیه‌ای از کتاب خدا را به دیگری بیاموزد ثواب آن مادامی که قرآن تلاوت می‌شود عاید معلم نیز خواهد شد. همچنین حضرت فرمودند هر کس قرآن را بیاموزد، به دیگری یاد دهد و به محتوایش عمل کند من راهنمای این شخص به بهشت خواهم بود. امام صادق(ع) نیز فرمودند هر کس از قرآن یک حرف را آموزش دهد خداوند 10 حسنه را به او می‌بخشد و 10 گناه را از ایشان می‌زداید و 10 درجه ایشان را بالا می‌برد. گرفتاری‌هایی که مردم در جامعه دارند با آموزش قرآن حل می‌شود. بنابراین، وقتی کودکی یا نوجوانی پشت رحل قرآن می‌نشیند عاقبت به‌خیر خواهد شد.

عظمت تعلیم قرآن به جهت عظمت فرهنگ قرآن است. یک معلم وقتی در جایگاه تعلیم قرآن قرار می‌گیرد در حقیقت سفیر قرآن و اسلام است، چراکه سعی دارد چالش‌های فرهنگ جامعه را با آموزش حقایق ناب قرآن و حکمت‌های ناب قرآنی حل کند. در روایات داریم وقتی کسی در مجلس قرآن می‌نشیند یک چیز به او اضافه شده و چیزی از وی کاسته خواهد شد. آنچه که به ایشان اضافه می‌شود هدایت است و آنچه که از ایشان کاسته می‌شود گمراهی است.

معلم قرآن حلال مشکلات روانی جامعه

پیامبر اکرم(ص) در عظمت حاملان و آموزگاران قرآن می‌فرماید: «همان آموزگاران سخن خدا و دربرگیرنده‌ نور خدایند کسی که آنها را دوست بدارد خدا را دوست داشته و کسی که با معلمان قرآن دشمنی کند با خدا دشمنی کرده است‌. حدیث شریفی نیز هست که هر کس برای خدا قرآن را فرا بگیرد و برای خدا عمل کند و برای خدا نیز یاد بدهد در ملکوت آسمان‌ها شخصی باعظمت خوانده می‌شود.

در عظمت معلم قرآن همین بس که سعی می‌کند با آموزش فرهنگ قرآن بسیاری از گرفتاری‌های روحی و روانی مردم را حل و آرامش را به جامعه تزریق کند. معلم قرآن در ساحت تعلیم قرآن سکونت، آرامش و محبت را به جامعه تزریق و فضای جامعه را از التهاب بیرون می‌آورد. ایشان جوانان را که دل‌هایشان پاک است قبل از اینکه مورد هجوم شیاطین قرار بگیرند مشحون فرهنگ قرآنی قرار می‌دهد.

عاطفه ابرار پیراسته