نکاتی برای نوجوانان قرآنی درباره صداسازی

به گزارش ایکنا از همدان، مهدی ساعد، قاری بین‌المللی قرآن در یادداشتی که در صفحه شخصی خود در پیام‌رسان ایتا منتشر کرده است، با این پرسش که در دوره بلوغ چگونه باید صداسازی کرد؟ توضیحاتی ارائه می‌دهد که در دوره بلوغ به چند نکته مهم باید توجه کرد.

در دوره بلوغ اندام‌ها و عضلات بدن رشد کرده و با ترشح هورمون‌های گوناگون، فرم کلی بدن انسان و ماهیچه‌هایی مانند تارهای صوتی تغییر می‌کنند. در این دوره هورمون تستوسترون که بیشترین ترشح را برای اعمال تغییرات در بدن در دوره بلوغ دارد تأثیرات خود را بر روی حنجره نیز اعمال می‌کند. حنجره بالاتر از نای قرار دارد و به‌طور طبیعی 5 سانتی‌متر است و تارهای صوتی در امتداد آن قرار دارند.

هر چقدر که فرکانس یا بسامد یا طول موج تارهای صوتی کمتر باشد صدا به اصطلاح زیرتر است و هر چه طول موج تارهای صوتی بیشتر باشد صدا بم‌تر خواهد شد؛ برای تقریب به ذهن، سیم‌های یک ساز مثلاً گیتار را در نظرتان بیاورید که اگر یک سیم نازک از سیم‌های گیتار را به صدا در بیاوریم، صدایی که خواهیم شنید یک صدای به اصطلاح زیر خواهد بود و اگر در همین گیتار، به یک سیم ضخیم ضربه بزنیم صدای بم‌تری به گوش‌مان خواهد رسید. درباره حنجره نیز همین‌گونه است.

پیش از بلوغ، به علت اینکه حنجره کوچک‌تر و تارهای صوتی نیز نازک‌تر هستند، صدای پسران با صدای دختران تفاوت چندانی ندارد و تا حدود سن 10 سالگی، صدای غالب دختران و پسران از جهت ارتفاع و جنس صدا، شبیه به هم است. اما در دوره بلوغ، تارهای صوتی پسران تحت‌تأثیر هورمون تستوسترون بیش از 60 درصد، ضخیم‌تر و بزرگ‌تر می‌شوند و همین امر باعث طی روند مردانه شدن صدای پسران پس از مدتی خواهد شد؛ به‌طوری که هنگام صحبت کردن در دوره پس از بلوغ، تارهای صوتی در هر ثانیه 120 تا  200 مرتبه ارتعاش پیدا می‌کنند و ما صدای بم‌تری را نسبت به قبل از همان حنجره خواهیم شنید. این مسئله به‌دلیل بزرگ شدن حنجره، ضخیم شدن تارهای صوتی و رشد استخوان‌های صورت مانند حفره‌های درون سینوس‌ها، بینی و پشت گلو رخ می‌دهد و از این پس صدای دختران با صدای پسران تفاوت بسیاری پیدا می‌کند.

یکی دیگر از نشانه‌های بزرگ شدن حنجره این است که غالباً خرخره یا سیبک (برآمدگی زیر فک، جلوی گلو) در پسران و مردان بزرگ‌تر از دختران و زنان است. عضله حنجره در دوره بلوغ برای دختران نیز دچار تغییرات می‌شود، اما این تغییرات به گستردگی آنچه که برای پسران رخ می‌دهد نیست. هر چه سیبک گلو پایین‌تر باشد صدا بم‌تر است و هر چه بالاتر باشد صدا زیر خواهد بود.

اصرار به خواندن‌های مداوم و سنگین در دوره بلوغ که حنجره را خسته و تارهای صوتی را خشن کند به علت تغییرات گسترده‌ای که در حال رخ دادن است، باعث اختلال در تغییر تارهای صوتی خواهد شد و حتی ممکن است حنجره دچار خونریزی یا آسیب‌های جبران‌ناپذیر بشود. توجه کنید که بیماری‌های حنجره معمولاً یک‌باره خودشان را نشان نمی‌دهند و حتی ممکن است چند سال پس از پایان دوره بلوغ با یک اتفاق متوجه آسیب جدی که به حنجره و تارهای صوتی‌تان وارد آمده است، بشوید.

پس در دوره بلوغ از هر نوع خواندن سنگین و خسته‌کننده مثلاً خواندن به‌صورت اُپرایی به شدت دوری و اجتناب کنید. هرگز در دوره بلوغ به فکر اجراهای خارق‌العاده و بی‌نظیر نباشید. با یک بررسی کوتاه متوجه خواهید شد همه کسانی که در دوره بلوغ و حتی خردسالی با فشار بیش از اندازه به حنجره و تارهای صوتی‌شان، آثار کم‌نظیر تلاوت قرآن اساتید بزرگ مصری را تقلید کرده‌اند و لابد دیگران هم سرمست شده‌اند که مثلاً مصطفی اسماعیلی دیگر در عرصه تلاوت ظهور کرد، پس از طی دوره بلوغ فروغ چندانی در امر تلاوت قرآن نداشته‌اند. دلیلش هم یک چیز بیشتر نیست؛ توانایی و قابلیت حنجره با کارهای ملال‌آور و به شدت آسیب‌زا در دوره پیش از بلوغ و در هنگام بلوغ به شدت مورد تهدید و آسیب قرار گرفته است. تا برطرف شدن این تهدیدها و آسیب ها، سال‌ها باید صبر کرد.