اصول خودسازی از منظر قرآن کریم

به گزارش از ایکنا، محمدجواد صدیق، مدرس علوم قرآنی و مدیر بنیاد قرآن همدان، با بیان نکات اخلاقی در آیاتی از جزء بیست و نهم قرآن کریم، اظهار کرد: خداوند در آیاتی از جزء بیست‌و‌نهم قرآن کریم راه‌های خودسازی را به انسان نشان می‌دهد، در این آیات خداوند به پیامبر(ص) می‌فرماید «يَا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ ای جامه بر خود پیچیده! قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا شب را جز اندکی [که ویژه استراحت است، برای عبادت] برخیز.»

نماز شب قدمی استوار در جهت خودسازی است، خواندن نماز شب در آیات دیگری از سوره اسراء نیز آمده است. برای رسیدن به درجات بلند، نماز شب امری ضروری است چراکه در دل شب انسان خالصانه با خداوند سخن می‌گوید و از همه تعلقات مادی به دور است. نماز خواندن راز و نیاز و سخن گفتن انسان با خداوند است و قرآن خواندن هم سخن خداوند با انسان است.

در آیه هشتم سوره مزمل نیز می‌خوانیم «واذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلًا نام پروردگارت را [به زبان حال و قال] یاد کن [و از غیر او قطع امید نما] و فقط دل بر او بند.»

در این آیه راه دیگری از خودسازی بیان می‌شود، آن هم توجه خاص به خداوند و قطع تعلق از وابستگی‌های دنیاست. امام علی(ع) در مناجات شعبانیه می‌فرماید: خدایا منتهای بریدن از غیر را به ما عطا کن.

در آیه نهم سوره مزمل می‌خوانیم «رَبُّ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَاتَّخِذْهُ وَكِيلًا [همان که] پروردگار مشرق و مغرب [است]، هیچ معبودی جز او نیست، پس او را وکیل و کارساز خود انتخاب کن.»

همچنین یکی دیگر از راه‌های خودسازی این است که فقط به خداوند تکیه کنیم و از غیر خداوند دوری کنیم و فقط خدای خود را کارگزار امور قرار دهیم. قدم دیگر در خودسازی صبر است، در آیه دهم این سوره می‌خوانیم «وَاصْبِرْ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَاهْجُرْهُمْ هَجْرًا جَمِيلًا و بر گفتار [و آزار] مشرکان شکیبا باش و از آنان به شیوه‌ای پسندیده دوری کن».

صبر سه گونه است. صبر و استقامت در برابر معصیت و گناه که حضرت یوسف در این نوع صبر به عنوان الگو معرفی شده است. صبر و استقامت در برابر مصیبت‌ها که حضرت ایوب در این زمینه به عنوان قهرمان صبر معرفی شده است و نوع دیگری از صبر نیز استقامت در برابر طاعات الهی است که در این آیه منظور همین نوع صبر است.

امام علی(ع) درباره صبر می‌فرماید صبر برای ایمان مانند سر است بر بدن، به طوری که صبر در ایمان اهمیت بسزایی دارد که از این لفظ به کار برده است.