تربیت دینی همواره یکی از ارکان مهم در شکلگیری شخصیت انسان بوده است. در این میان، تربیت مهدوی به عنوان بخشی از تربیت اسلامی، جایگاهی ویژه دارد؛ چراکه ارتباط مستقیمی با آینده بشریت، تحقق عدالت جهانی و ظهور منجی موعود دارد. خبرنگار ایکنا از همدان، به منظور بررسی چگونگی تربیت مهدوی و ویژگیهایی که این نوع تربیت دارد، با حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمد حسینی، متخصص حوزه مهدویت در همدان، گفتوگویی کرده است که مشروح آن را در زیر میخوانیم:
هدف اصلی تربیت مهدوی، پرورش انسانهایی آگاه، بصیر، اخلاقمدار و متعهد است که بتوانند در مسیر زمینهسازی برای ظهور حضرت مهدی(عج) نقشآفرین باشند. این تربیت، جنبهای عمیق از تربیت اسلامی است که به شکلگیری انسان کامل نزدیک میشود و ظرفیتهای معنوی، اجتماعی و سیاسی فرد را به فعلیت میرساند.
اولین و بنیادیترین ویژگی تربیت مهدوی، ایمان قلبی و معرفت عمیق نسبت به اصل مهدویت است. این ایمان تنها در حد پذیرش نظری وجود امام زمان(عج) باقی نمیماند، بلکه باید در تمام شئون زندگی فردی و اجتماعی ظهور یابد. انسان مهدوی، کسی است که حضور امام غایب را در زندگی خود احساس میکند، اعمال و تصمیمهایش را با در نظر گرفتن رضایت ولیالله الاعظم تنظیم میکند و همواره در پی رشد معرفت نسبت به امام زمان(عج) خویش است. تربیت مهدوی تلاش میکند، این معرفت را از سطح اعتقاد خشک، به مرحله عشق و دلدادگی برساند.
عدالتطلبی و ظلمستیزی دومین ویژگی تربیت مهدوی است. عدالت، جوهره اصلی حکومت حضرت مهدی(عج) است. بنابراین، انسانی که تربیت مهدوی یافته است، باید عدالتطلب باشد و در برابر هر نوع ظلم، فساد و تبعیض، احساس مسئولیت کند. چنین فردی از بیعدالتی در خانواده، مدرسه، جامعه یا حکومت رنج میبرد و تلاش میکند به اندازه توان خود در اصلاح امور سهیم باشد. یکی از اهداف اصلی تربیت مهدوی، پرورش افرادی است که در راه گسترش عدالت، استقامت داشته و حتی در شرایط دشوار نیز از اصول خود کوتاه نیایند.
انتظار پویا و امید به آیندهای روشن نیز از دیگر ویژگیهای تربیت مهدوی است، تربیت مهدوی، با تربیت انتظار فعال، به افراد میآموزد که منتظر واقعی کسی نیست که صرفاً برای ظهور دعا کند، بلکه منتظر واقعی باید در عرصههای گوناگون فرهنگی، علمی، اخلاقی و اجتماعی حضور فعال داشته باشد. چنین فردی، اصلاحگر است؛ یعنی از خود آغاز میکند و سپس برای اصلاح محیط اطراف خود نیز تلاش میورزد. او امیدوار به آیندهای روشن، پر از صلح، عدالت و ایمان است و این امید، بزرگترین انگیزه او برای حرکت، پایداری در مشکلات و حفظ روحیه در تنگناهای زندگی است.
مسئولیتپذیری اجتماعی و اصلاحگری نیز چهارمین ویژگی تربیت مهدوی است. فرد تربیتیافته در مکتب مهدوی، در برابر جامعه بیتفاوت نیست. او خود را عضو فعال اجتماع میداند و در مسائل سیاسی، فرهنگی، تربیتی و اقتصادی مشارکت دارد. این مسئولیتپذیری تنها به حضور فیزیکی در جامعه محدود نمیشود، بلکه شامل احساس مسئولیت اخلاقی و معرفتی نیز هست. تربیت مهدوی افراد را به سمت کنشگری هوشمند، مسئولانه و مؤثر هدایت میکند. این افراد اهل سازندگیاند نه ویرانی، اهل فرهنگاند نه سطحینگری، اهل اتحادند نه تفرقه.
همچنین تقویت معنویت و بندگی خدا نیز دیگر ویژگی تربیت مهدوی است. تربیت مهدوی، در کنار فعالیتهای اجتماعی و سیاسی، توجه عمیقتری به رابطه با خداوند دارد. از آنجا که امام مهدی(عج) خلیفه و بنده خاص خداوند است، کسی که میخواهد سرباز آن حضرت باشد، باید ابتدا بنده واقعی خدا باشد. نماز، دعا، قرآن، تهجد، استغفار، مراقبه و محاسبه نفس، ابزارهای مهمی در تربیت مهدوی هستند که فرد را از درون آماده میکنند. فرد مهدوی از خدا طلب یاری میکند و با دلبستگی به دنیا مقابله مینماید تا روحیهای جهادی و اخلاصمحور به دست آورد.
از دیگر ویژگیهای مهم تربیت مهدوی، ایجاد بصیرت و قدرت تحلیل وقایع اجتماعی و سیاسی است. دشمنشناسی یکی از شاخصههای کلیدی در دوران غیبت است؛ زیرا فتنهها فراواناند و حق و باطل در هم آمیختهاند. تربیت مهدوی افراد را به گونهای پرورش میدهد که بتوانند با معیارهای الهی و عقلانی، حق را از باطل تشخیص دهند و دچار انفعال، تحیر و سردرگمی نشوند. بصیرت، شرط اصلی همراهی با امام عصر در زمان ظهور خواهد بود.
تربیت مهدوی در نهایت هدفی روشن دارد: آمادگی برای حضور در رکاب حضرت مهدی(عج). این آمادگی، تنها به معنای آمادگی جسمانی نیست، بلکه شامل آمادگی علمی، اخلاقی، روانی، سیاسی، و اجتماعی میشود. فردی که در این مسیر تربیت یافته، باید از نظر علمی بتواند در تمدنسازی مهدوی نقش ایفا کند، از نظر اخلاقی الگویی برای دیگران باشد و از نظر اجتماعی دارای جایگاه و اثرگذاری باشد.
تربیت مهدوی، شیوهای جامع برای پرورش انسانهایی متعادل، متعهد، بصیر و منتظر است که بتوانند در مسیر تحقق وعده الهی، نقشآفرین باشند. چنین تربیتی نهتنها باعث رشد فردی و معنوی افراد میشود، بلکه جامعهای توانمند و مقاوم در برابر فتنهها، فساد و بیعدالتی بنا مینهد. در شرایط کنونی جهان که بشر از نبود عدالت، اخلاق و معنویت رنج میبرد، تربیت مهدوی میتواند الگویی نجاتبخش و تمدنساز باشد.
انتهای پیام