تلاش برای اصلاح امور جامعه؛ تأثیر مهم اعتقاد به مهدویت
متخصص حوزه مهدویت با بیان اینکه اعتقاد به مهدویت آثار فردی و اجتماعی فراوانی دارد، گفت: این اعتقاد باعث ایجاد امید، عدالت‌خواهی، اصلاح فرد و جامعه و تقویت روحیه مقاومت در برابر ظلم و فساد می‌شود. اعتقاد به ظهور امام زمان(عج) باعث می‌شود که انسان به آینده بهتر و اصلاح جامعه امیدوار باشد و در نتیجه خود را به اخلاق نیکو و عمل صالح موظف بداند.
اعتقاد به وجود و ظهور حضرت مهدی(عج) همچون سایر اجزای اعتقادات دینی، آثار تربیتی معینی به‌دنبال دارد. ضرورت اعتقاد به مهدویت براساس قرآن کریم و روایت معصومین(ع)، برای انسان‌ها مجموعه‌ای از اصول و ضوابط را فراهم می‌کند که طی آن، زندگی خویش را بر محور تلاش برای نزدیک شدن ظهور تنظیم می‌کنند. در اینجاست که چهره آموزه‌های تربیتی مهدوی خود را آشکار می‌کند.
از همین‌رو خبرنگار ایکنا از همدان درباره اعتقاد به مهدویت و تأثیر آن بر اخلاق فردی و اجتماعی با حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا یوسفی‌راستگو، متخصص حوزه مهدویت گفت‌وگویی کرده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانیم:
ایکنا _ اعتقاد به مهدویت چه تأثیری در زندگی افراد دارد؟
اعتقاد به مهدویت، یعنی باور به ظهور منجی آخرالزمان حضرت مهدی(عج)، تأثیر عمیقی بر اخلاق فردی و اجتماعی مسلمانان دارد. این اعتقاد باعث ایجاد امید، عدالت‌خواهی، اصلاح فرد و جامعه و تقویت روحیه مقاومت در برابر ظلم و فساد می‌شود. اعتقاد به ظهور امام زمان(عج) باعث می‌شود که انسان به آینده بهتر و اصلاح جامعه امیدوار باشد و در نتیجه خود را به اخلاق نیکو و عمل صالح موظف بداند.
قرآن کریم در این‌باره در آیه 11 سوره مبارکه «رعد» می‌فرماید: «إِنَّ اللّهَ لا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ؛ خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه خود آنان آنچه در نفسشان است تغییر دهند»؛ این آیه نشان می‌دهد که اصلاح فردی پیش‌نیاز اصلاح اجتماعی است و اعتقاد به مهدویت انگیزه‌ای برای این اصلاح است.
یکی از اهداف ظهور امام زمان(عج) برقراری عدالت و نابودی ظلم است. این باور در فرد، روحیه عدالت‌خواهی و مبارزه با فساد را تقویت می‌کند.
در جلد 52 بحارالأنوار آمده است که رسول خدا(ص) فرمودند :«إنّ القائم من ولدي يملأ الأرض قسطاً وعدلاً كما ملئت جوراً وظلماً؛ هر آینه قائم از فرزندان من زمین را پر از عدالت و داد می‌کند، همان‌طور که پر از ظلم و جور شده است.» تقویت روحیه صبر و استقامت یکی دیگر از آثار اعتقاد مهدویت بر اخلاق است. انتظار ظهور امام زمان(عج) باعث می‌شود که افراد در برابر مشکلات و سختی‌های زندگی صبر کنند و از مسیر حق منحرف نشوند.
قرآن در این زمینه در آیه 127 سوره مبارکه «نحل» می‌فرماید: «وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ؛ صبور باش و صبر تو تنها به یاری خداست»؛ اعتقاد به مهدویت، صبر و امید به یاری الهی را در دل‌ها تقویت می‌کند. انتظار ظهور امام زمان(عج) همچنین باعث همبستگی بین مؤمنان می‌شود و افراد را به حفظ وحدت و پرهیز از اختلافات سفارش می‌کند.
در روایتی از امام صادق (ع) آمده است: «أحبّ الناس إلى الله أنفعهم للناس؛ دوستان خداوند کسانی هستند که بیشترین نفع را برای مردم دارند.» اعتقاد به مهدویت، انسان‌ها را به خدمت به اجتماع و کمک به دیگران ترغیب می‌کند.
امید به اصلاح کل جامعه نیز دیگر اثر اخلاقی این اعتقاد است. مهدویت به‌عنوان مبدأ عدالت جهانی، امید به اصلاح کل جامعه و برقراری صلح و آرامش را ایجاد می‌کند که این خود در رفتارهای فردی و اجتماعی تأثیرگذار است.
در آیه 55 سوره مبارکه «نور» آمده است: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الْأَرْضِ؛ خداوند کسانی از شما که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند، به‌زودی در زمین جانشین آنها خواهد کرد.»
بر این اساس اعتقاد به مهدویت، اخلاق فردی را به‌سوی تقوا، صبر و اصلاح سوق می‌دهد و اخلاق اجتماعی را در راستای عدالت، همبستگی و خدمت به دیگران تقویت می‌کند. این باور الهام‌بخش امید به آینده‌ای بهتر و جامعه‌ای عادلانه است که در آن ظلم و فساد ریشه‌کن می‌شود.
ایکنا _ تأثیر اعتقاد به مهدویت در اخلاق فردی و اجتماعی را با استناد به روایات اسلامی و آیات قرآنی تبیین کنید.
تقویت اخلاق فردی از آثار این اعتقاد است. اعتقاد به مهدویت، ایمان به وجود امامی عادل و نجات‌بخش در آخرالزمان را در دل انسان‌ها زنده می‌کند و باعث می‌شود فرد خود را مسئول در حفظ اخلاق و رفتار نیک بداند. این باور به انسان انگیزه می‌دهد که از گناهان دوری کند و به فضایل اخلاقی مانند صداقت، عدالت، بخشش و تواضع پایبند باشد.
قرآن کریم در آیه 43 سوره مبارکه «عنکبوت» می‌فرماید: «وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَمَا یَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ؛ اين مثَل‌ها را براى مردم مى‌زنيم و آنها را جز دانايان درنمى‌يابند» یعنی انسان‌های آگاه و بابصیرت، معانی عمیق را درک می‌کنند و اعتقاد به مهدویت از جمله این معانی است که بصیرت را افزایش می‌دهد. بعد دیگر این اعتقاد تأثیر در زندگی خانوادگی است که موجب تقویت صبر و گذشت در خانواده خواهد شد.
انتظار ظهور حضرت مهدی(عج) به افراد یادآوری می‌کند که دنیا محل امتحان است و باید با مشکلات زندگی صبورانه برخورد کنند. این صبر و تحمل در روابط خانوادگی باعث کاهش تنش‌ها و حفظ آرامش می‌شود.
پرورش محبت و رحمت از دیگر آثار آن است. امام زمان(عج) مظهر رحمت و مهربانی است. اعتقاد به او باعث می‌شود که اعضای خانواده نیز به مهربانی، محبت و گذشت نسبت به همدیگر اهمیت دهند و فضایی گرم و صمیمی فراهم کنند.
باور به اینکه روزی باید پاسخگوی رفتار خود در پیشگاه خدا و امام زمان(عج) بود، افراد را در خانواده مسئول‌تر می‌کند و به رعایت حقوق همسر، فرزندان و والدین توجه می‌شود.
پرهیز از اختلاف و حفظ وحدت نیز از تأثیرات دیگر است. یکی از سفارش‌های مهم در مهدویت، حفظ وحدت و پرهیز از نزاع و تفرقه است. این امر در خانواده به معنای حل اختلاف‌ها با مدارا و اخلاق نیک است که به حفظ بنیان خانواده کمک می‌کند.
باور به اینکه امام عادل ظهور و جامعه را پر از عدالت خواهد کرد، افراد را به تلاش برای تحقق عدالت و مبارزه با ظلم و فساد در جامعه ترغیب می‌کند. تقویت همدلی و همکاری و ایجاد انگیزه برای خدمت به مردم از دیگر تأثیرات است.
انتظار حضرت مهدی(عج) باعث می‌شود که افراد به همکاری و همدلی بیشتر روی آورند و از خودخواهی و غرور دوری کنند. روایات متعددی از پیامبر(ص) و ائمه نقل شده است که خدمت به مردم و نفع رساندن به دیگران از بهترین اعمال است؛ اعتقاد به مهدویت این رفتار را در جامعه تقویت می‌کند.
پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «أفْضَلُ النّاسِ أنْفَعُهُم لِلنّاسِ؛ بهترین مردم، کسانی هستند که بیشترین نفع را برای مردم دارند.» این روایت نشان‌دهنده اهمیت اخلاق اجتماعی در پرتو اعتقاد به مهدویت است. تأثیر معنوی و روانی و همچنین کاهش ترس و اضطراب نیز از عوامل دیگر است.
باور به اینکه در نهایت عدالت و صلح برقرار خواهد شد، اضطراب‌ها و ترس‌های ناشی از بی‌عدالتی و ظلم کاهش می‌یابد و آرامش روحی افزایش می‌یابد. همچنین انتظار ظهور امام زمان(عج) امید به آینده را زنده نگه می‌دارد و انسان را به اصلاح خود و جامعه تشویق می‌کند.
انتهای پیام
