صد و سیزدهمین شماره فصلنامه «پژوهش‌های قرآنی» منتشر شد
صد و سیزدهمین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی «پژوهش‌های قرآنی» به همت پژوهشکده اسلام تمدنی و اداره نشریات شعبه خراسان رضوی منتشر شد.
ابوسفیان چگونه «ابوسفیان» شد
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مسجدجامعی در نشست «معاویه آن‌گونه که بود» ضمن بررسی تاریخی جایگاه ابوسفیان، تصریح کرد: در مورد خاندان بنی‌امیه باید گفت، اکثر آنها مخالف پيامبر(ص) بودند، به جز چند مورد که تا اندازه‌ای با حضرتش همراهی داشتند که استثناء بود. موضوع سخن ما، بحث معاویه است اما ابوسفیان در اینجا حائز اهمیت است. این نکته جالب است که ابوسفیان تا قبل از هجرت پیامبر(ص)، شخصیت درجه اول قریش نبود، اما بعدتر به این جایگاه رسید و دلیلش این بود که رقبایش یکی پس از دیگری فوت شده بودند.
تاثیر تحولات سیاسی بر رشد عقل‌گرایی در تفسیر قرآن
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: گرچه در دوره سیدجمال به بعد عقل‌گرایی در تفاسیر قرآن رشد یافت ولی بعد از انقلاب برخی مفسران تلاش کردند تا بین عقل و اخبار در مباحث تفسیری تعادل و توازن ایجاد کنند.
«قرآن» چگونه به حاشیه رانده شد؟
استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در یادداشتی نوشت: با کمی دقت می‌توانیم متوجه شویم که تزریقِ ده‌ها هزار حدیثِ مجهول و نامعتبر به منبعِ دین‌داری و دین‌شناسیِ مسلمانان، و قرار دادنِ این احادیث در کنار شش هزار و دویست آیه قرآن، خودبه‌خود آیات قرآن را از دیدگانِ مسلمانان محو می‌کند.
خوانش‌های جدید اهل سنت از معاویه تحت تأثیر چه عواملی است
درباره عوامل تأثیرگذار بر خوانش‌های جدید از معاویه دو موضوع وجود دارد: عده‌ای همچنان معاویه را در چارچوب کلاسیک و دینی می‌بینند، به‌ویژه افراد متدین. از سوی دیگر، قومیت‌گرایان و برخی از روشنفکران مسلمان، معاویه را هم از منظر کلاسیک - به‌عنوان یک شخصیت دینی - و هم از منظر جدید می‌بینند و از این دو زاویه به او می‌پردازند. این نکات باید مورد توجه قرار گیرند. در مورد شام، این تأثیر همچنان باقی است. همچنین اندلس نقشی مهم در این نگرش داشته است. به‌هرحال تاریخ و فرهنگ منطقه شام با خاندان اموی درآمیخته شده است.
علل شکل‌گیری خوانش جدید از معاویه
در نگاه اهل سنت، صحابه به دلیل همراهی با پیامبر اسلام، قداست خاصی دارند و معاویه نیز از این قاعده مستثنی نیست. با این حال، بررسی تاریخی نشان می‌دهد که تلقی امروزی از معاویه در گذشته وجود نداشته و بیشتر تحت تأثیر تحولات تاریخی و سیاسی پس از قرن سوم هجری شکل گرفته است.
نقاط اشتراک و افتراق وحی در اسلام و مسیحیت
حمید شاه‌آبادی، نویسنده کتاب «سنت وحی در سنت مسیحی» در گفت‌وگویی با ایکنا تفاوت‌ها و شباهت‌های وحی در اسلام و مسیحیت را به طور مختصر بیان کرد.
پیوند میان عدالت اقتصادی و بصیرت اجتماعی در سیره امام علی(ع)
رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران گفت: حضرت علی(ع) می‌دانست که انسان فقیر کر است و حق را نمی‌شنود؛ کور است و واقعیت را نمی‌بیند و گنگ است و حقیقت را نمی‌فهمد پس اگر بخواهیم مردم نسبت به حقایق بینا، شنوا و فهیم باشند باید دغدغه‌های معیشتی آنها را از بین ببریم تا آنها بتوانند به این حقایق و معارف فکر کنند.
معاویه آن‌گونه که بود
تاریخ صدر اسلام برای اهل سنت بخشی از دین است و شخصیت‌های آن نیز در نوعی از قدسیت الهی قرار دارند و این در حالی است که از نگاه شیعه تاریخ صدر اسلام صرفا بخشی از تاریخ است و بنابراین قابل نقد و بررسی است. این موضوع به وضوح در خوانش اهل سنت از شخصیت معاویه نیز دیده می‌شود. برخی او را به دلیل صحابی بودن در هاله‌ای از احترام دیده و از اقداماتش دفاع می‌کنند.
انس با قرآن و اهل بیت(ع) تقویت کننده «نفس» است
چرا به زیارت می‌رویم؟ وقتی شما به گل فروشی می‌روید بوی گل را حس می‌کنید و بوی گل می‌گیرید؛ اگر به مکان آلوده هم بروید آلوده خواهید شد؛ یعنی نفس انسان تأثیرپذیر است.
