چگونه بفهمیم امام زمان(عج) از ما راضی است

محسن الله‌وردی، دانش‌پژوه دکتری مهدویت و پژوهشگر مؤسسه کلامی احیا همدان در گفت‌وگو با ایکنا از استان، اظهار کرد: برای اینکه بفهمیم امام زمان(عج) از ما راضی هستند یا خیر توجه به دو نکته ضروری به‌نظر می‌رسد؛ اینکه ثابت شود امام مهدی(عج) از اعمال ما اطلاع دارند و حضرت نظاره‌گر هستند و دیگر اینکه امام مهدی(عج) از چه کارهایی رضایت دارند.

وی افزود: اگر این دو نکته به دست آمد می‌توانیم کارهایی که مورد رضایت حضرت هستند را انجام دهیم و به ازای آن خشنودی ایشان را کسب کنیم.

الله‌وردی یادآور شد: خداوند متعال در آیه 105 سوره توبه خطاب به مردم می‌فرماید «وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلى‌ عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ و بگو (هر گونه كه مى‌خواهيد و مى‌توانيد) عمل كنيد، كه به‌زودى خداوند و پيامبرش و مؤمنان كار شما را مى‌نگرند و به‌زودى به سوى داناى غيب و آشكار بازگردانده مى‌شويد، پس شما را به آنچه انجام مى‌داديد، آگاه خواهد كرد.» علامه طباطبایی در تفسیر این آیه می‌نویسد «خطاب آیه به عموم انسان‌ها است و خداوند می‌فرماید: هر طور که می‌خواهید انجام دهید. عمل خیر یا شرّ ولی بدانید که حقیقت عمل شما در منظر خداوند متعال، رسول خدا و مومنون است.»

وی ادامه داد: آیه شریفه برای مراقبت از اعمال نازل شده است به این صورت که مواظب اعمالمان باشیم و هر کاری را انجام ندهیم. بدانیم که حقیقت عمل ما بر خدا، رسول خدا(ص) و مومنان پوشیده نیست و آنها شاهد اعمال ما هستند.

الله‌وردی اظهار کرد: امام باقر(ع) در ذیل همین آیه شریفه(105 سوره توبه) و توضیح لفظ «مومنون» می‌فرمایند «هر کافر و مومنی که در قبر می‌گذارند اعمالش (علاوه بر خدا) بر رسول خدا(ص)، امام علی(ع) و امامان بعد از ایشان تا آخر که خداوند اطاعت از آنها را واجب کرده است، عرضه می‌شود.»

 شاهد بر اعمال

وی در ادامه با اشاره به آیه «وَ يَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ»، یادآور شد: خداوند در این آیه می‌فرمایند «و (ياد كن) روزى را كه در هر امّتى، شاهدى بر آنان از خودشان برانگيزيم»، از این آیه شریفه استفاده می‌شود در میان هر امتی در دنیا یک شاهد بر اعمال وجود دارد. با توجه به قید «من انفسهم» کسی که شاهد بر اعمال است باید زندگی دنیوی داشته باشد.

دانش‌پژوه دکتری مهدویت و پژوهشگر مؤسسه کلامی احیا همدان تصریح کرد: طبق آیه 105 سوره توبه علاوه بر خدا و رسول خدا(ص)، امامان نیز شاهد اعمال انسان‌ها هستند. بنا بر محتوای آیه 89 از سوره نحل، شاهد اعمال باید حیات دنیوی داشته باشد و در بین مردم حضور داشته باشد. با ضمیمه کردن این دو آیه به روایتی که از امام باقر(ع) نقل شد، به این نکته می‌رسیم امام مهدی(عج) که در زمان حاضر حجت الهی بر مردم است و اطاعتش بر مردم واجب شمرده می‌شود، شاهد و ناظر بر اعمال ماست.

وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: برای اینکه بفهمیم امام زمان(عج) از ما راضی هستند باید بدانیم که معصومین و امام زمان(عج) از ما چه انتظارات و خواسته‌هایی دارند؟ با بررسی روایات ائمه معصومین و توصیه‌هایی که امام مهدی(ع) بر شیعیان دارند، می‌توان گفت که خواسته‌های حضرت از ما در محورهای ذیل است.

رعایت تقوای الهی

الله‌وردی یادآور شد: امام مهدی(عج) در نامه‌ای به شیخ مفید می‌فرمایند «فَاتَّقُوا اللَّهَ جَلَّ جَلَالُهُ» تقوای الهی پیشه کنید، برای انجام این توصیه حضرت لازم است که معنای «تقوا» مشخص شود این واژه به معنای حفظ و صیانت و نگهداری آمده است. خود نگه‌داری از آنچه که به گناه می‌انجامد و به ترک مانع نیز تعبیر می‌شود که با ترک کردن حتی برخی از مباحات کامل می‌شود.

این پژوهشگر مؤسسه کلامی احیا بیان کرد: با تأمل در روایات به دست می‌آید که دوری از گناه و انجام واجبات خواسته امامان معصوم است، امام موسی بن جعفر(ع) خطاب به برخی از فرزندان خود می‌فرمایند «يَا بُنَيَّ إِيَّاكَ‏ أَنْ‏ يَرَاكَ‏ اللَّهُ‏ عَزَّ وَ جَلَّ فِي مَعْصِيَةٍ نَهَاكَ عَنْهَا وَ إِيَّاكَ أَنْ يَفْقِدَكَ اللَّهُ تَعَالَى عِنْدَ طَاعَةٍ أَمَرَكَ بِهَا ای فرزندم بپرهیز از اینکه خداوند تو را در معصیتی ببیند که از آن نهی کرده است و بپرهیز از اینکه عملی را خدا واجب کرده و امر فرموده تو آن را انجام ندهی».

رضایت مردم از ما

وی ادامه داد: با توجه به اینکه انجام اوامر الهی و ترک نواهی الهی(گناه) یکی از خواسته‌های امام زمان(عج) است؛ اگر می‌خواهیم بفهمیم که حضرت از ما راضی هستند باید ببینیم چه میزان از اوامر الهی را انجام می‌دهیم و چه مقدار از نواهی الهی دوری می‌کنیم به همین میزان رضایت امام مهدی(عج) را جلب می‌کنیم.

الله‌وردی داشتن اخلاق نیکو را یکی از الزامات رضایت امام زمان(عج) از ما دانست و گفت: علاوه بر رعایت تقوای الهی که محتوای برخی احادیث معصومین و امام زمان(عج) است موضوع بعدی که در روایات به عنوان وظیفه شخص منتظر بیان شده است؛ داشتن اخلاق نیکو است، امام صادق(ع) در این زمینه می‌فرمایند «هر کسی که دوست دارد از اصحاب امام زمان(عج) باشد باید پرهیزکار و باتقوا باشد و با اخلاق نیکو رفتار کند، در حالی که منتظر آن حضرت باشد. اگر در چنین حالتی بمیرد و پس از مردنش امام زمان(عج) قیام کنند. پاداش او مانند کسی است که آن حضرت را درک کرده است.» در این حدیث شریف علاوه بر بحث تقوا بر خوش اخلاقی تأکید شده است. افراد یک جامعه اگر دارای اخلاق اسلامی باشند، جامعه‌ای می‌سازند که مظهر اخلاق رسول خدا(ص) باشند.

دانش‌پژوه دکتری مهدویت تصریح کرد: اگر ما می‌خواهیم بفهمیم که امام زمان(عج) از ما راضی هستند باید تأمل کنیم که چقدر با دیگران اخلاق نیکو داریم به همین میزان ما رضایت امام زمان را کسب می‌کنیم.

وی به انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر اشاره کرد و گفت: امام باقر(ع) در حدیثی ضمن نکوهش افرادی که در آخرالزمان امر به معروف و نهی از منکر نمی‌کنند، می‌فرمایند «دون شک امر به معروف و نهی از منکر را انبیاء(ع) و طریقه افراد صالح است. امر به معروف و نهی از منکر وظیفه‌ای بزرگ و مهم است که به وسیله آن سایر واجبات نیز انجام می‌گیرد، راه‌ها امنیت پیدا می‌کنند، درآمدها حلال و مشروع می‌شود، مظالم باز گردانده می‌شود، زمین آباد می‌شود، از دشمنان انتقام گرفته می‌شود و امور سامان می‌یابد.»

الله‌وردی ادامه داد: در این حدیث انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر طریقه صالحان معرفی شد و از آنجایی که اصحاب و یاران امام مهدی(عج) از صالحان هستند طبیعی است که یکی از مهم‌ترین خواسته‌های امام زمان(عج)؛ انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر است. بنابراین ما هر چه در انجام این فریضه الهی تلاش کنیم به همان میزان رضایت امام مهدی(عج) را کسب می‌کنیم.

گفتنی است، با توجه به آیات قرآن کریم به ضمیمه روایات اهل بیت(ع) امام زمان شاهد اعمال ما است. رضایت‌مندی امام زمان(عج) از ما بستگی دارد که چقدر میزان از خواسته‌های آن حضرت را (که در واقع وظیفه شخص منتظر هستند) انجام می‌دهیم؟ با توجه به روایات بر روی یک‌سری عناوین تأکید شده است از جمله رعایت تقوای الهی، داشتن اخلاق پسندیده و انجام امر به معروف و نهی از منکر. طبیعی است به اندازه‌ای که در انجام این وظایف تلاش کنیم به همان میزان پی می‌بریم که امام زمان(عج) از ما راضی هستند.