سرزنش کردن؛ ریشه اختلافات از منظر سوره همزه

به گزارش ایکنا از همدان، سارا دادوند، مربی دوره دانشجو متدبر قرآن در همدان، روز گذشته، 17 تیرماه با اشاره به نکات تدبری سوره همزه اظهار کرد: «هُمَز» و «لُمَز» هر دو تقریبا یک معنی دارند؛ عیب‌جویی همراه با حس حقارت دادن به دیگران. این دو کلمه بر وزن فُعَل یعنی کسی که آنقدر کاری را انجام داده که جزئی از وجودش شده است.

وی با اشاره به آیه «يَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُ أَخْلَدَهُ» گفت: این آیه به کسی اشاره دارد که اموالش را جمع می‌کند و بر جاودانه کردن آن اصرار دارد؛ معیار چنین آدمی داشتن و جمع کردن است و در مورد هر چیزی که انسان نسبت به آن میل دارد و حس مالکیت نسبت به آن دارد مصداق پیدا می‌کند.

دادوند با اشاره به تفاوت انسان از نگاه قرآن و روانشناسی غرب بیان کرد: قرآن می‌گوید انسان دارای فطرت است، فقط باید آن را بروز دهد، چراکه فطرت ما از خدا گرفته شده است، اما روانشناسی غرب نظرش این است که انسان یک لوح سفید است و باید ویژگی‌های خوب را جذب کند. از این رو فلسفه وجود احکام اسلامی این است که نفسانیات در انسان کمتر شود و به ظرف وجودی انسان بپردازد.

بیشتر بخوانید:

• هدف از سوره حمد رسیدن به عبودیت محض است
• مصداق «شر» در سوره ناس چیست
• سه رابطه‌ای که برای انسان در سوره ماعون معرفی می‌شود

وی با بیان اینکه در سوره همزه راهکاری که ارائه می‌شود ندیدن عیب دیگران است، از طرفی هُمَز و لُمَز یعنی برچسب زدن به کسی در صورتی که ذات هر آدم خدایی است و نباید به او برچسب زد، گفت: همه اختلاف‌ها از سرزنش کردن شروع می‌شود، عمل افراد را باید از خود و ذات او جدا کرد و به خاطر یک رفتار اشتباه عیب او را برچسب نکنیم که به‌طور مثال این فرد همیشه و در کل عصبانی است یا همیشه خسیس است.

دادوند تصریح کرد: در این رابطه حدیثی از امام صادق(ع) داریم که می‌فرماید: «اگر عیبی را در دیگران دیدید آن را در خود رفع کنید» در این صورت به جای اینکه به عیب دیگران مشغول شویم به عیب خود مشغول می‌شویم.

وی با اشاره به پرداختن به عیوب خود نیز اظهار کرد: در این زمینه سرزنش‌های درونی ما نیز باید اینگونه باشد که من از جنس خدا هستم و یک صفت اشتباه در من نباید برجسته و برچسب شود؛ این برچسب نزدن باعث می‌شود راحت‌تر دیگران را به خاطر اشتباهاتشان ببخشیم.