5 ویژگی متقین در جزء اول قرآن

حجت‌الاسلام محمدحسین فرخی، کارشناس علوم دینی در گفت‌وگو با ایکنا از همدان با بیان اینکه ماه رمضان، ماه قرآن است و خداوند در این ماه اهمیت و جایگاه خاصی را برای قرآن کریم در نظر می‌گیرد، چراکه این ماه، ماه نزول قرآن است، گفت: شایسته است مؤمنان در این ماه انس بیشتری را با این کتاب آسمانی برقرار کنند. در روایات نیز بهار قرآن، ماه رمضان عنوان شده است، به‌طوری که درباره ثواب تلاوت قرآن در این ماه داریم اگر کسی یک آیه در این ماه تلاوت کند مانند این است که در غیر از ماه رمضان تمام قرآن را تلاوت کرده باشد.

ابتدای جزء اول قرآن کریم با سوره حمد، با حمد و سپاس خداوند آغاز می‌شود، عظمت خدا آن‌گونه بیان می‌شود که مالک روز جزاست، در آیاتی از این سوره داریم که فقط او را ستایش می‌کنیم. بنابراین، خداوند هدف خلقت است و درباره آیه تنها از تو طلب یاری داریم می‌توان گفت این آیه است که به انسان قدرت توکل و استعانت می‌دهد.  پشتوانه‌ای برای انسان است که تمامی قدرت‌ها در برابر قدرت خداوند ناچیز است، کسانی که بخواهند در برابر این قدرت بایستند توانایی مقابله با این قدرت را ندارند.

در آیات بعدی سوره حمد از خداوند می‌خواهیم که ما را به راه راست هدایت کند، راه کسانی که به آنها نعمت داده‌ است. برای تفسیر این آیه به سوره نساء آیه ۶۹ «وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَٰئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ ۚ وَحَسُنَ أُولَٰئِكَ رَفِيقًا» رجوع می‌کنیم؛ در این آیه آمده است کسانی که می‌خواهیم راه آنها را برویم انبیا، صدیقین و شهدا هستند.

اهل تقوا ظرفیت وجودی پذیرش حق را دارند

در تفسیر آیاتی از سوره بقره نیز می‌توان به پنج ویژگی اهل تقوا(متقین) اشاره کرد؛ اهل تقوا ظرفیت وجودی پذیرش حق را دارند، در آیات ابتدایی سوره بقره می‌خوانیم این کتابی است که هیچ شک و تردیدی در آن نیست و کتاب هدایت است. بنابراین، در بین افراد بشر فقط کسانی که ظرفیت هدایت دارند مورد هدایت قرار می‌گیرند و کسانی که ظرفیت وجودی آنها کم است نمی‌توانند از این کتاب بهره ببرند. بر این اساس یکی از ویژگی‌های اهل تقوا این است که ظرفیت وجودی آنها کامل بوده و به تمام فرامین قرآن گوش می‌دهند. بنابراین، اینها مورد هدایت قرار می‌گیرند.

اما کسانی که قرآن را مایه اهداف مادی و دنیایی قرار داده‌اند و برای پیشبرد اهداف خود به آن توجه دارند و به ظاهر با قرآن انس می‌گیرند این افراد نمی‌توانند مورد هدایت کامل قرار بگیرند. دومین ویژگی اهل تقوا؛ به غیب ایمان دارند و اهل نماز هستند. براساس آیات سوره بقره اهل تقوا افرادی هستند که به عالم غیب و نادیدنی‌هایی که به‌واسطه وحی از آنها با خبر می‌شوند ایمان دارند. علاوه بر این، افراد باتقوا اهل نماز هستند.

سومین ویژگی اهل تقوا این است که اهل انفاق هستند؛ این افراد بدون اینکه چشم‌داشتی داشته باشند در راه خداوند انفاق می‌کنند. آنچه که امروزه جامعه ما نیازمند آن است انفاق است و ماه رمضان بهترین فرصت برای درک مشکلات نیازمندان توسط ثروتمندان است، امروزه جامعه ما دچار مشکلات اقتصادی شده و برخی خانواده‌ها با پرداخت اجاره مسکن، گاهی هزینه‌های درمان و... با مشکلات جدی مواجه هستند، براساس آیات سوره بقره یکی از ویژگی‌های اهل تقوا انفاق آنها در راه خداوند است.

چهارمین ویژگی، اهل تقوا هم پیامبر آخرالزمان را قبول دارد و هم پیامبران پیش از ایشان را، در آیه‌ چهارم سوره بقره داریم «وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ» اهل ایمان به ۱۲۴ هزار پیامبر معتقد هستند و برنامه ای که خداوند برای این پیامبران نازل کرده نیز قبول دارند.

متقین به جهان پس از مرگ معتقد هستند

پنجمین ویژگی اهل تقوا براساس آیات سوره بقره این است که این افراد به جهان پس از مرگ ایمان دارند. در سوره مدثر آمده است خداوند از جهنمیان سؤال می‌کند چرا اهل جهنم شدید یکی از دلایل آنها این است که روز قیامت را تکذیب کردند. اگر شخصی اختلاس می‌کند، در اداره رشوه می‌گیرد، از کار خود دزدی می‌کند، کم‌کاری می‌کند، استادی که سر کلاس درس از فرصتی که قرار است برای شاگردانش بگذارد دریغ می‌کند مهم‌ترین دلیل همه اینها این است که قیامت را فراموش کرده و ایمان قلبی به آخرت ندارد. اگر کسی به روز جزا ایمان داشته باشد هیچ‌گاه به بیت‌المال مردم دست اندازی نمی‌کند.

در ادامه سوره بقره خداوند به مؤمنان تأکید دارد که از دنیا دو چیز طلب کنند تا به واسطه آن آرامش بگیرند. در آیه ۴۵ سوره بقره خداوند تأکید می‌کند در مشکلات و سختی‌ها از دو چیز کمک بگیرید اولین مورد آن صبر است، در بررسی بسیاری از پرونده‌های دادگاه‌ها متوجه می‌شویم اگر شخصی کمی صبر و تأمل می‌کرد بسیاری از قتل‌ها، دعواها و طلاق‌ها اتفاق نمی‌افتاد‌.

دومین موردی که خداوند برای آرامش انسان به آن تاکید دارد نماز است. «وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ» (بقره/ 45) به واسطه نماز است که انسان با خداوند راز و نیاز می‌کند و به اوج آرامش می‌رسد.