ترک معصیت؛ بالاترین ذکر عملی

به گزارش ایکنا از همدان، سجاد قره‌باغی، حافظ و قاری قرآن کریم در سخنانی به بیان نکات اخلاقی جزء سیزدهم قرآن کریم پرداخت که در ادامه با هم می‌خوانیم:

خداوند در آیه ۲۸ سوره مبارکه رعد می‌فرماید: «الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ ۗ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ بازگشتگان به‌سوی خدا کسانی هستند که ایمان آوردند و دل‌هایشان به یاد خدا آرام می‌گیرد، آگاه باشید دل‌ها فقط به یاد خدا آرام می‌گیرد.»

با تدبر در این آیه متوجه هستیم، ذکر فقط ذکر زبانی نیست و هر کاری که با یاد خداوند انجام شود ذکر است؛ خواه آن ذکر صدقه‌ای باشد و یا از کار انسانی گره‌گشایی کند که اگر با یاد خداوند انجام شود و یا انسان با یاد خداوند از حرامی دوری گزیند آرامش به زندگی انسان روانه خواهد شد.

آیت‌الله بهجت در این‌باره می‌گوید: هیچ ذکری بالاتر از ذکر عملی نیست و هیچ ذکر عملی بالاتر از ترک معصیت نیست. اگر انسان از حرام‌های الهی دوری کند، این مطلب زمینه‌ساز آرامش در زندگی او خواهد شد. 

آیه ۵۳ سوره یوسف از آیات مشهور در زمینه نفس اماره است، که خداوند در این آیه شدت خطر این نفس را با عبارت «إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ» بیان می‌کند. راه چاره برای رهایی از این نفس نیز این است که انسان به دنبال رحمت خداوند باشد. اگر انسان کارهایی که زمینه جلب رحمت خداوند را فراهم می‌کند باشد، از شر این نفس در امان خواهد ماند.

از دیگر آیات اخلاقی جزء سیزدهم آن است که انسان از رحمت خداوند نباید ناامید شود، در آیه ۸۷ سوره یوسف خداوند می‌فرماید: «يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ ۖ إِنَّهُ لَا يَيْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ؛ ای پسرانم، بروید آن‌گاه از یوسف و برادرش جستجو کنید و از رحمت خدا مأیوس نباشید؛ زیرا جز مردم کافر از رحمت خدا مأیوس نمی‌شوند.»

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های اخلاقی جزء سیزدهم قرآن کریم این است که مسلمانان از رحمت خداوند ناامید نمی‌شوند و برعکس قوم کافران از رحمت خداوند ناامید هستند. در آیه ۹۷ سوره یوسف نیز خداوند می‌فرماید: «قَالُوا يَا أَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا إِنَّا كُنَّا خَاطِئِينَ؛ گفتند: ای پدر، آمرزش گناهانمان را بخواه، بی‌تردید ما خطاکار بوده‌ایم.»

از این آیه برمی‌آید امام هر زمانی حکم پدری بر گردن امت دارد، به عبارتی در هر عصری امام و رهبر آن زمان پدر معنوی همه امت به‌شمار می‌رود، بنابراین براساس این آیه از قرآن کریم باید از امام عصر(عج) بخواهیم برای امت مسلمان دعا و طلب مغفرت داشته باشند.

در آیه ۱۰۱ یوسف که اشاره به دعای حضرت یوسف دارد، از خداوند می‌خواهد که ایشان را به مقام صالحان ملحق کند. در حقیقت حضرت یوسف پس از طی امتحانات سختی که پشت سر می‌گذارد از خداوند طلب مقام صالحان را دارد این مطلب نشان می‌دهد که مقام صالحان بسیار مقام والایی است.

در ادامه جزء سیزدهم آیات ۱۹ تا ۲۴ سوره رعد قرار دارند که خداوند ویژگی‌های اولی‌الالباب یا صاحبان خرد را در آن بیان می‌کند که یکی از ویژگی‌های این افراد این است که با خوبی بدی را دفع می‌کنند که در جای جای قرآن کریم به این مطلب اشاره می‌شود که اهل ایمان و تقوا افرادی هستند که به بهترین نحو با خوبی پاسخ بدی را به انسان‌ها می‌دهند نه اینکه بدی را با بدی پاسخ دهند‌. این مطلب را در سیره معصومین(ع) می‌بینیم آن هنگام که شخصی به امام حسن مجتبی(ع) توهین کرد و امام در قبال این حرکت از ایشان خواست که مهمان حضرت باشد و این مطلب تفسیر عملی این آیه از قرآن کریم است.