انحصار؛ از موانع اقتصاد پویا

سال ۱۴۰۴ به‌عنوان «سرمایه‌گذاری برای تولید» از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، بیانگر یکی از حیاتی‌ترین نیازهای اقتصادی ایران در شرایط کنونی است، سرمایه‌گذاری در تولید، نه‌تنها موجب افزایش ظرفیت‌های اشتغال، کاهش وابستگی به واردات و تقویت تولید ملی خواهد شد، بلکه زمینه‌ساز افزایش بهره‌وری، توسعه فناوری و جهش صادراتی نیز خواهد بود.

کشور با چالش‌های متعددی همچون تحریم‌های اقتصادی، تورم فزاینده، بیکاری، ناترازی انرژی و کاهش بهره‌وری صنعتی مواجه است که توجه به سرمایه‌گذاری هدفمند در بخش تولید، می‌تواند به عنوان راهبردی برای رشد اقتصادی و توسعه پایدار مورد توجه قرار گیرد. با هدف بررسی راه‌های تحقق شعار سال، راه برون‌رفت از مشکلات، راه رسیدن به اقتصاد پویا و... خبرنگار ایکنا از همدان با احمد آریایی‌نژاد، نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی گفت‌وگویی کرده است که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم:

ایکنا _ چرا مقوله تولید برای یک کشور مهم تلقی می‌شود؟

سال‌های متمادی است که اقتصاد کشور ما با مشکل همراه است که علت اصلی و ریشه‌ای آن عدم توجه و اهمیت به بحث تولید و تولیدکننده در عمل است، شعار وقتی از سوی رهبری عنوان می‌شود باید در عمل محقق شود.

بیشتر بخوانید:

• آحاد جامعه خود را برای تحقق شعار سال وظیفه‌مند بدانند
• ثبات اقتصادی؛ مهم‌ترین مؤلفه تحقق شعار سال
• تولید با حمایت از بخش خصوصی و سرمایه‌گذار رونق می‌گیرد
• اعتمادسازی دولت برای مردم؛ لازمه تحقق شعار سال
• سرمایه‌گذاری در تولید به رفع فقر و نیازمندی کمک می‌کند

وقتی اقتصاد بیش از اینکه به تولید اهمیت دهد به غیر مولدها اهمیت می‌دهد، حاصل آن رشد واسطه‌ها و کسانی می‌شود که بدون زحمت و یا زحمت کمتری نسبت به تولیدکننده دارای ثروت‌های سرشار می‌شوند و حاصل آن بیکاری، عدم اشتغال، تورم و وابستگی می‌شود. ضرورت دارد کارشناسان، مسئولان، سیاسیون از جمله مجریان و قانون‌گذاران و… همه دست به دست هم دهیم تا تولید بیشتر و به تولیدکننده اهمیت واقعی داده شود، هرگاه تولیدکنندگان واقعی به ثروتی بیش از واسطه‌ها دست پیدا می‌کنند بدانیم که در مسیر درست افتادیم.

ایکنا _ در راستای تحقق شعار سال، بخش خصوصی و سرمایه‌گذار تا چه اندازه نیازمند حمایت است؟

برای رسیدن به اقتصادی پویا باید بخش خصوصی و بخش مردمی را فعال کرد، گاهی بخش خصوصی در تنگناها ممکن است کمک به نظام و دولت نکند که در این مواقع باید به سمت تعاونی‌های متشکل از دانش‌آموختگان، دانشگاه و مراکز آموزش عالی برویم که اگر فروش و ثروتی ایجاد می‌شود برای تولیدکنندگان باشد.

در این راستا می‌توان گفت به نوعی در مسیر، دست واسطه‌ها از تولید تا مصرف کوتاه می‌شود، به خصوص واسطه‌هایی که زحمتی نمی‌کشند و چون مبلغی پول دارند کالاها و خدمات را دست به دست می‌کنند و چند برابر بیشتر از تولیدکننده سود می‌برند. این آفت اقتصاد ماست و امیدواریم حل شود. در برخی موارد هم که نیاز نیست واقعاً دست واسطه‌ها کوتاه بشود.

ایکنا _ راهکارهای سازنده در حمایت از تولید از نگاه شما چه می‌تواند باشد؟

راه‌های فراوانی وجود دارد که از این نعمت‌ها و ظرفیت‌های عظیمی که خداوند در کشورمان قرار داده است نهایت استفاده را داشته باشیم، باید ظرفیت‌های بالقوه را بالفعل کنیم تا کشوری داشته باشیم که در تولید آن در زمینه‌های مختلف زیاد شود و هم صرفه‌جویی کند. همچنین واسطه‌هایی که باعث افزایش هزینه در کشور می‌شوند باید دستشان کوتاه شود.

اگر واقعاً به دنبال اقتصاد پویا، شکوفا و مولد باشیم همین راه پیش‌روی ماست؛ متخصصان امر اقتصاد بیشتر از این به این مسائل باید بپردازند. برای رسیدن به اقتصادی پویا تفکر، تعقل و کار کارشناسی لازم است، اما فرصت کم است باید به این بحث مهم دقت کافی داشته باشیم و همه دست به دست هم دهیم و از کارهای حاشیه و سیاست‌زده پرهیز کنیم.

ایکنا _ موانع رسیدن به اقتصادی پویا از نظر شما چیست؟

یکی از موانع پویایی اقتصاد، انحصار است که باید شفاف عمل کنیم و از این انحصار بیرون بیاییم؛ باید سعی کنیم واردات کنترل‌شده داشته باشیم و به تولیدات داخلی باکیفیت، ارزش داده شود. مشکلات تولیدکنندگان را بررسی کنیم و تصمیمات خوبی برای آنان بگیریم، امروز کشور ما در خیلی از موارد در دنیا به سکوهای بالا دست پیدا کرده‌ است، اما در اقتصاد مشکلاتی داریم که با مدیریت و استفاده درست از منابع در دسترس می‌توان به رشد و پویایی اقتصادی دست یافت.

 ایکنا _ دیدگاه شما در مورد خلأهای قانونی و راهکارهای حمایت قانونی از سرمایه‌گذاری برای تولید چیست؟

به نظر بنده ما تمام تلاش‌های خود را باید انجام دهیم تا به چند مورد دست پیدا کنیم؛ اول تولید و دوم لازمه کار حمایت از تولیدکننده و سرمایه‌گذار است. سرمایه‌گذاری در تولید به تعاونی‌های متشکل از دانش‌آموختگان علمی مربوط به مراکز آموزش عالی باشد؛ اشخاص هم باید راهکاری پیدا کنند که صلاحیت‌سنجی شود، و دیگر اینکه ابزار مادی ممکن مثل زمین، تسهیلات مالی و تسریع روند تولید به نحوی باشد که سریع‌تر به هدف اصلی یعنی تولید برسیم.

اما در مقابل شخص یا اشخاص تولیدکننده هم باید تعهداتی در قبال جامعه هدف داشته باشند، چراکه کرامت انسانی باید حفظ شود، همین‌طور که فکر تولید و اشتغال هستیم، قوانین کار را طوری نظارت کنیم که از طریق غیراخلاقی و غیرقانونی افراد از کار بیکار نشوند.

بعضی از افراد مقدار قابل توجهی کار ایجاد می‌کنند، اما بعد به دلایل مختلف شاهد بهره‌وری نیستیم، بنابراین باید فکر کرد قوانین کار هم غنی باشد و هم ناظر روابط بدون کارگر و کارفرما باشد. به‌طوری که نه کارفرما و نه کارگر مورد ظلم واقع نشوند. گفتیم که هدف اصلی حفظ کرامت انسان‌هاست، بنابراین باید مراقب این مسئله باشیم و ناظر این رابطه اداره کار است. فراوان از این مسائل داریم که متأسفانه به دلایل مختلف این تعادل و عدالت حفظ نمی‌شود و یک طرف یا دو طرف ضرر می‌کند، بنابراین این‌ها لوازمی است که در این فرصت باید باید به آن دقت کرد. در این زمینه هم قوه مقننه و هم قوه مجریه باید حمایت کنند تا خلأهایی که وجود دارد یا اجرا نمی‌شود را برطرف کنیم.