چه موانعی برای تربیت نسل حسینی وجود دارد
عضو هسته علمی مؤسسه کلامی احیا همدان با اشاره به موانع موجود بر سر راه تربیت نسل حسینی گفت: ضعف در نهاد خانواده و راهنمایی والدین یکی از عوامل مهم در عدم تربیت یک نسل حسینی است؛ اگر خانواده‌ها در انتقال این ارزش‌ها نقش فعال نداشته باشند یا راهنمایی‌های لازم را ارائه نکنند، خلأ تربیتی ایجاد می‌شود.
مسئله تعلیم و تربیت از نیازهای ضروری و مهم هر جامعه انسانی محسوب می‌شود. با توجه به اعتقاد ما مسلمان به معاد و سرانجام هستی، آشنایی با شاخص‌ها و ویژگی‌های تعلیم و تربیت اسلامی از ضرورت‌های غیرقابل انکار برای هدایت صحیح افراد جامعه به‌سوی مسیر سعادت است. بدون شناخت کافی از اهداف و روش‌های تعلیم و تربیت اسلامی، امکان عبور افراد از مسیر پرپیچ‌وخم زندگی دنیوی برای رسیدن به آخرت وجود ندارد. در این میان تربیت کودک وظیفه خطیری است که برعهده مجریان تعلیم و تربیت و به‌ویژه خانواده‌ها و مدارس است و کیفیت تحقق آن می‌تواند برای فرد، خانواده و جامعه سرنوشت‌ساز باشد.
یکی از مسائل مورد توجه در بحث تعلیم و تربیت، تربیت دینی فرزندان است و در این میان واقعه کربلا نه یک حادثه بلکه یک دانشگاه بزرگ تربیتی است؛ واقعه‌ای که بسیاری از آموزه‌های دینی را دربر دارد و ما می‌توانیم با الگو قرار دادن نهضت عظیم عاشورا، گام‌های مؤثری در امر تربیت دینی نسل آینده برداریم. خبرنگار ایکنا از همدان در سلسله گفت‌وگوهایی به بررسی چگونگی تربیت نسل حسینی پرداخته است، که در این بخش مباحث مطرح شده در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین علی الوندی، عضو هسته علمی مؤسسه کلامی احیا همدان را با هم می‌خوانیم:
ایکنا - از دیدگاه شما چه موانعی برای تربیت نسل حسینی وجود دارد؟
موانعی که ممکن است در مسیر تربیت نسل حسینی وجود داشته باشد، متعدد و چندوجهی هستند. درک این موانع به ما کمک می‌کند تا راهکارهای مؤثرتری برای غلبه بر آن‌ها بیابیم.
سطحی‌نگری در فهم مفاهیم و غلبه ظواهر بر باطن یکی از این موانع است. گاهی اوقات، توجه بیش از حد به اشکال ظاهری عزاداری مانند نوع پوشش، مراسم خاص، سینه‌زنی بدون درک عمیق پیام‌های اصلی قیام عاشورا که همان عدالت‌خواهی، مبارزه با ظلم، ایثار، شجاعت است، می‌تواند مانع شود.
بیشتر بخوانید:
گاهی عدم درک عمیق تاریخی و کلامی غالب می‌شود که اگر ریشه‌ها و پیام‌های قیام کربلا به‌درستی و عمیق برای نسل جوان تبیین نشود، ارتباط آن‌ها با این سیره سطحی باقی می‌ماند.
غالب بودن فرهنگ مادی‌گرایی و مصرف‌گرایی در جامعه امروزی با تأکید بر منافع مادی، لذت‌های آنی و تجمل‌گرایی، می‌تواند در تضاد با ارزش‌هایی چون ایثار، قناعت و فداکاری باشد که از شاخص‌های تربیت حسینی است.
همرنگ شدن با جماعت، پیروی از مُدها و گرایش‌های رایج در جامعه، به‌ویژه در میان جوانان، می‌تواند آن‌ها را از پایبندی به ارزش‌های حسینی دور کند. برداشت‌های نادرست یا سوء‌استفاده از مفاهیم حسینی نیز مانعی بر تربیت نسل حسینی است. گاهی مفاهیمی مانند ظلم‌ستیزی یا قیام ممکن است به اشتباه تفسیر شده یا برای اهداف غیرارزشی مورد سوء‌استفاده قرار گیرند.
کمبود محتوای آموزشی جذاب و عمیق نیز عاملی مؤثر در این راستاست. کتب درسی یا روش‌های آموزشی که نتوانند به شکلی مؤثر و جذاب، سیره اهل بیت(ع) و پیام‌های عاشورا را منتقل کنند خود مانعی برای تربیت یک نسل حسینی است.
گستردگی اطلاعات در فضای مجازی و وجود روایت‌های تحریف شده یا سطحی از تاریخ عاشورا، می‌تواند باعث سردرگمی و گمراهی جوانان شود. استفاده از روش‌های سنتی و غیرتعاملی که با روحیه نسل امروز همخوانی ندارد نیز مانعی برای تربیت یک نسل ارزشی است.
ضعف در نهاد خانواده و راهنمایی والدین نیز یکی از عوامل مهم در عدم تربیت یک نسل حسینی است. اگر خانواده‌ها در انتقال این ارزش‌ها نقش فعال نداشته باشند یا راهنمایی‌های لازم را ارائه نکنند، خلأ تربیتی ایجاد می‌شود. مانند هر نسل دیگری، جوانان امروز نیز ممکن است با پرسش‌ها و تردیدهای معنوی روبرو شوند که بر پایبندی آن‌ها به ارزش‌ها تأثیر می‌گذارد.
در برخی موارد، ابراز آشکار برخی ارزش‌های مرتبط با امام حسین(ع) ممکن است با برداشت‌های منفی یا فشارهای اجتماعی روبرو شود که منجر به انزوا یا خودسانسوری می‌شود.
ایکنا - تربیت نسل حسینی تحت‌تأثیر چه عواملی در جامعه می‌تواند قرار بگیرد؟
تربیت یک نسل حسینی تحت‌تأثیر عوامل سیاسی و اجتماعی کلان نیز قرار دارد. گاهی اوقات، مسائل مربوط به عاشورا و شخصیت امام حسین(ع) ممکن است مورد سوء‌استفاده‌های سیاسی قرار گیرد که این امر می‌تواند از اصالت پیام بکاهد.
بی‌توجهی عمومی به مسائل اخلاقی، عدالت اجتماعی و مفاهیم ارزشی می‌تواند مانع از ایجاد و تقویت روحیه حسینی در جامعه شود. اگر فرصت‌های کافی برای جوانان جهت مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، خدمت‌رسانی و ابراز ارزش‌های حسینی در عمل وجود نداشته باشد، انگیزه آن‌ها کاهش می‌یابد.
برای غلبه بر این موانع، نیاز به رویکردی جامع، مستمر و عمیق است که لازم است فراتر از ظواهر رفته و بر درونی‌سازی و عملیاتی کردن ارزش‌های حسینی تمرکز شود.
ایکنا - در صورتی که نسلی با تربیت حسینی رشد کند چه آینده‌ای در انتظار آن‌ها خواهد بود؟
رشد نسلی با تربیت حسینی، نویدبخش آینده‌ای روشن و سرشار از برکات معنوی و مادی برای فرد و جامعه خواهد بود. چنین نسلی، با تکیه بر شاخص‌هایی که ذکر شد، می‌تواند موتور محرکه تحولات مثبت و الهی در ابعاد مختلف باشد. در صورتی که تربیت براساس شاخص‌های تربیت حسینی باشد در حوزه فردی، اجتماعی و حتی در ابعاد جهانی نیز تأثیرات مثبتی خواهد داشت.
همچنیندر حوزه فردی منجر به دستیابی به آرامش درونی، رضایت الهی و کمال روحی از طریق تقرب به خداوند و تبعیت از سیره اهل بیت(ع) خواهد شد. توانایی غلبه بر نفس اماره، تزکیه روح و شکوفایی استعدادها در مسیر حق، داشتن روحیه‌ای قوی و مقاوم در مواجهه با سختی‌ها و چالش‌های زندگی، زندگی باوقار و حفظ کرامت انسانی در تمامی شرایط، درک عمیق از هدف خلقت و تلاش برای تحقق آن در زندگی فردی و اجتماعی از آثار فردی تربیت نسل حسینی است.
در صورتی که چنین امری محقق شود در ابعاد اجتماعی نیز آثاری خواهد داشت از جمله گسترش ارزش‌هایی چون عدالت، صداقت، ایثار و احترام متقابل در تار و پود جامعه، مبارزه با ظلم و فساد، نسلی که در برابر بی‌عدالتی سکوت نمی‌کند و برای اصلاح جامعه تلاش می‌کند. رشد فرهنگی و تمدنی جامعه را در پی خواهد داشت، همچنین همبستگی و وحدت اجتماعی با افزایش روحیه همکاری، همدلی و برادری در جامعه پدید می‌آید.
همچنین با اتکا به علم، تعقل و کار جهادی می‌توانند در عرصه‌های علمی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی به پیشرفت‌های چشمگیری دست یابند. قطعاً چنین جامعه‌ای می‌تواند به الگویی الهام‌بخش برای سایر ملت‌ها و فرهنگ‌ها تبدیل شود.
تربیت یک نسل حسینی در ابعاد جهانی نیز تأثیراتی خواهد داشت؛ از جمله گسترش فرهنگ صلح و عدالت در جامعه؛ به‌طوری که ترویج پیام عاشورا که پیام صلح، عدالت و انسانیت است، می‌تواند در سطح جهانی تأثیرگذار باشد.
نسلی که از قیام حسینی درس گرفته، در برابر ظالمان و مستکبران در سطح جهانی نیز ایستادگی خواهد کرد و علاوه بر این تمدن نوین اسلامی شکل خواهد گرفت. مشارکت در شکل‌گیری تمدنی نوین که بر پایه ارزش‌های اسلامی و انسانی بنا شده و الگویی برای بشریت خواهد بود.
آینده‌ای که در انتظار نسلی با تربیت حسینی است، آینده‌ای سرشار از سعادت فردی، عدالت اجتماعی، پیشرفت مادی و معنوی و تأثیرگذاری مثبت در سطح جهانی خواهد بود. این نسل، با الهام از مکتب عاشورا، می‌تواند چراغ هدایت و امید برای بشریت باشد.
عاطفه ابرار پیراسته
انتهای پیام
