درخواست اساتید همدانی از وزارت علوم برای ساماندهی واحدهای کمبازده آموزش عالی
بیانیهای از سوی جمعی از اساتید دانشگاههای استان همدان منتشر شده که در آن بر ضرورت اجرای طرح آمایش آموزش عالی و ساماندهی واحدهای کمبازده آموزشی تأکید شده است.
به گزارش ایکنا از همدان، بیانیهای از سوی جمعی از اساتید دانشگاههای استان همدان منتشر شده که در آن بر ضرورت اجرای طرح آمایش آموزش عالی و ساماندهی واحدهای کمبازده آموزشی تأکید شده است. آنان با استناد به قوانین بالادستی و سیاستهای کلان علمی کشور، خواستار توجه جدی وزارت علوم و مسئولان ارشد استان به چالشهای موجود در ساختار آموزش عالی استان و رفع موانع اجرای این طرح ملی شدهاند. این بیانیه خطاب به وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و نماینده ولی فقیه در استان و استاندار همدان است، متن کامل بیانیه را در زیر میخوانیم:
«آموزش عالی بهعنوان موتور محرک توسعه پایدار در کشور، نیازمند برنامهریزی دوراندیشانه و بهدور از ملاحظات سطحی و کوتهنگرانه است. عطف به تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری بر لزوم همگرایی نهادهای علمی، کاهش موازیکاریها و تقویت دانشگاههای مادر برای رسیدن به مرجعیت علمی و پس از سخنرانی ریاست محترم جمهور و ریاست محترم قوه قضائیه در پاییز امسال مبنی بر ادغام واحدهای دانشگاهی کوچک و کمبازده و تجمیع آنها، مجدداً توجهات به موضوع مهم آمایش آموزش عالی معطوف شده است. براساس ماده ۳ مصوبه جلسه ۷۷۶ مورخ ۱۸/۱۲/۱۳۹۴ شورای انقلاب فرهنگی در رابطه با سیاستها و ضوابط اجرایی آمایش آموزش عالی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مکلف است بهمنظور ساماندهی واحدهای آموزش عالی، مؤسسات آموزش عالی را ادغام کند بهنحوی که پاسخگوی نیازهای منطقهای باشد و منجر به کاهش هزینههای سربار و ارتقای کیفی خدمات شود.
علاوه بر آن، مواد ۹۵، ۹۶ و ۱۰۵ قانون برنامه هفتم توسعه کشور، وزارت علوم را مکلف به ساماندهی رشتهها مبتنی بر ملاحظات آمایش آموزش عالی و آمایش سرزمین، رفع همپوشانی رشتهها و گرایشهای فعال براساس سیاستهای شورای عالی انقلاب فرهنگی، حذف رشتههای غیرضرور، افزایش جذابیت تحصیل در رشتههای دارای اولویت کشور و ارتقای بهرهوری نظام اداری از طریق کاهش هزینههای جاری، چابکسازی، هوشمندسازی، منطقیسازی و متناسبسازی اندازه وزارتخانه کرده است.
با این حال، متأسفانه اجرای این طرح ملی در استان همدان با مانع جدیِ بخشنگری و مخالفتهای غیرکارشناسی برخی شخصیتهای ذینفوذ محلی مواجه شده است که نیازمند ورود جدی دلسوزان جهت ساماندهی به این بخش است. دانشکدههای اقماری دانشگاه بوعلی سینا عمدتاً با انگیزه بسط عدالت آموزشی در شهرستانهای کوچک تأسیس شدهاند ولی آمارها نشان میدهد که بهطور متوسط در 10 سال اخیر کمتر از 10 درصد دانشجویان این دانشکدهها بومی هستند. حتی اغلب دانشآموزان مستعد این شهرستانها نیز تحصیل در این دانشکدهها را نمیپسندند و دانشگاههای بزرگ مرکز استان را جهت تحصیل برمیگزینند. دانشکدههای اقماری بیشترین نرخ ریزش دانشجو را در سالهای ۱۴۰۲، ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ ثبت کردند که طبق آمار جدید، اخیراً نرخ ریزش تعداد دانشجو در برخی موارد به بیش از ۸۰ درصد نیز میرسد. نبود امکانات آموزشی و نیروی انسانی متخصص جهت تأمین اساتید حقالتدریس که دارای مدرک تحصیلی دکتری تخصصی در رشتههای مورد نیاز دانشکده باشند، سبب شده است که اغلب اساتید حقالتدریس از مرکز استان و با تحمیل هزینههایی همچون ایابوذهاب تأمین شوند و آنچنان که پیشتر گفته شد، این حجم بالا از هزینه حملونقل استاد و دانشجو هیچ تأثیر قابلذکری نیز بر رشد جامعه بومی نداشته است.
نکته جالب توجه آنکه در تشکیل دانشکدههای اقماری، اساساً الزامات ساختاری و تشکیلاتی «آییننامه تشکیلات دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی» مصوب ۰۳/۱۲/۱۳۹۴ (برای مثال بند ۸ ماده ۱) رعایت نشده است و آنچه امروز دانشکده نامیده میشود، اغلب حتی شرایط یک گروه آموزشی قانونی و استاندارد را ندارد؛ بنابراین تأسیس و استمرار فعالیت این دانشکدهها مخالف آییننامه فوقالذکر و ستم در حق دانشجو و جامعه است.
در دهه 90 که تعداد دانشجو زیاد بود، این وضعیت قابل تحمل بود؛ ولی با کاهش شدید جمعیت دانشجو در سنوات اخیر، حتی صندلیهای پردیس مرکزی دانشگاه بوعلی سینا در برخی از رشتهها پر نمیشود و ضریب اشتغال این دانشکدههای اقماری زیر ثلث ظرفیت است. هماکنون در شهرستانهای کوچک استان همدان، شعباتی از دانشگاه آزاد، پیام نور و اقماری بوعلی سینا هر کدام با یکسوم ظرفیت مشغول بهکارند و همزمان اشتهای سیریناپذیر مسئولان محلی بهدنبال تأسیس دانشکدههای بیشتری در زمینههای پزشکی و... است. به نظر میرسد قوه عاقله استان در رسیدگی به این اوضاع، وظیفه مهم و بلادرنگی داشته باشد.
در سنوات اخیر رتبه دانشگاه بوعلی سینا در بین دانشگاههای کشور پیوسته در حال بدبود است و یکی از علتهای اصلی، اتلاف منابع و ظرفیتها در واحدهای کمبازده و عدم اجرای آمایش بوده است. مداخلههای غیرتخصصی اصحاب قدرت در بازآرایی سازمانی دانشگاه، آن را به ورطه خطرناکی کشانده است.
هماکنون به موجب قانون، شورای آمایش عالی استان همدان تشکیل شده است لیکن قدرت و نفوذ کافی جهت تصمیمگیری وجود ندارد. درخواست مجدانه اساتید بسیجی از نماینده محترم ولیفقیه در استان و استاندار محترم آن است که عملکرد این شورا را تحت حمایت و اشراف خود داشته باشند و زمینه اجرای مصوبات آن را فراهم آورند.
خوشبختانه در یک ماه اخیر، بسیج دانشجویی به موضوع ورود کرده است و از طریق برگزاری جلسات بحث و گفتگو و انتشار بیانیه، پرتو نوری بر این مسئله مهم افکنده است. اساتید بسیجی حمایت خود را از این حرکت خردمندانه اعلام میکنند و از مقام محترم وزارت درخواست میشود ضمن حمایت از حرکت مطالبهگران، زمینه بسط آگاهی جامعه نسبت به مهمترین مسائل نظام عتف را مهیا سازند.
و العاقبة لاهل التقوی و الیقین
بسیج اساتید استان همدان»
