حرص و طمع با انسان چه می‌کند؟
پژوهشگر فلسفه و کلام حوزه علمیه همدان گفت: براساس فرموده امام سجاد(ع) حرص نخستین گناهی است که انسان مرتکب شده، اگر آدم و حوا طمع خوردن میوه آن درخت را نمی‌کردند، مرتکب گناه نافرمانی الهی نمی‌شدند.
حرص و طمع، ویژگی که بارها و بارها آن را شنیده‌ایم و بدون واکاوی نفس خودمان شاید راحت از کنار آن عبور کرده‌ایم، خصلتی که همواره آن را متوجه دیگران دانسته‌ایم و شاید هم تصور کرده‌ایم چقدر این دو واژه مفهوم بدی دارند.
شاید اگر کنار آینه می‌ایستیم و تصمیم می‌گیریم تغییری در چهره خود با عمل جراحی ایجاد کنیم حتما ما هم دچار حرص و طمع هستیم.
یا اینکه آنقدر درگیر خرید و مادیات می‌شویم که گاهی حتی از یاد خداوند غافل هستیم، پس این ویژگی کم یا بیش در وجود ما هست اما بسته به اینکه آیا ما توانسته‌ایم آن را شناسایی کنیم یا خیر متفاوت است. در این گزارش قصد داریم ضمن تعریف ویژگی حرص و طمع، علائم آن را شناسایی و نسبت به درمان آن اقدام کنیم.
حجت‌الاسلام رضا احمدوند، پژوهشگر فلسفه و کلام حوزه علمیه همدان، در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، حرص و طمع را از مهم‌ترین ویژگی‌هایی دانست که موجب شقاوت و بدبختی انسان می‌شود و گفت: براساس فرموده امام سجاد(ع) حرص اولین گناهی است که انسان مرتکب شده، اگر آدم و حوا طمع نمی‌کردند و از آن درخت سیب نمی‌خوردند مرتکب گناه نمی‌شدند.
احمدوند اظهار کرد: امام علی(ع) نیز درباره این صفت اخلاقی می‌فرمایند «پست‌ترین پستی‌ها حرص است.»
وی یادآور شد: حرص به مفهوم میل شدید به چیزی و یا تلاش فراوان برای به دست آوردن چیزی است، باید توجه داشته باشیم حرص و طمع از نظر معنایی تفاوت اندکی با یکدیگر دارند، حرص به مفهوم این است که انسان علاقه‌مند به دست آوردن هر چیزی باشد اما طمع به مفهوم علاقه‌مندی انسان برای به دست آوردن چیزی باشد که در نزد دیگران است و از طریق کلاه‌برداری، دزدی و راه‌های دیگر آن را از دست دیگران دربیاورد اما انسان حریص اگر به دنبال چیزی هم باشد هزینه‌های آن را پرداخت می‌کند.
این استاد حوزه علمیه گفت: حرص و طمع از صفات اخلاقی هستند که به تنهایی ناظر به جنبه منفی نیستند و ممکن است انسان در کسب ویژگی‌های مثبت نیز حریص باشد.
پیامبر(ص)؛ حریص برای هدایت مردم
وی دراین باره اظهار کرد: خداوند در سوره توبه آیه 128 می‌فرمایند «ما پیامبری را برای امت فرستادیم که میل شدیدی به هدایت شما دارد» بنابراین انسان در ویژگی‌های مثبت هم می‌تواند حریص باشد.
احمدوند ادامه داد: خداوند در قرآن کریم آیه 96 سوره بقره یهودیان را حریص‌ترین مردم به زندگی و حیات دنیوی معرفی می‌کند چرا که آنها می‌دانستند اگر بمیرند عقوبتی سخت در انتظار آنهاست.
وی تأکید کرد: بنابراین انسان با هدایت این ویژگی می‌تواند ضامن نجات و خوشبختی خود باشد و یا با هدایت به سمت حرص و طمع برای مال اندوزی و... ضامن شقاوت خود را فراهم کند.
بیشتر بخوانید:
این پژوهشگر فلسفه و کلام حوزه علمیه یادآور شد: امام علی(ع) در حکمت 457 نهج‌البلاغه می‌فرمایند «دو گرسنه هیچ گاه سیر نمی‌شوند گرسنه‌ای که طالب علم باشد و گرسنه‌ای که طالب مال دنیا باشد»، همچنین آیات 19 تا 21 سوره معارج نیز انسان را به عنوان موجودی حریص معرفی می‌کند.
وی تأکید کرد: از دیدگاه امام سجاد(ع) ریشه‌های کفر سه چیز است، کبر که شیطان با این ویژگی از رحمت خداوند طرد شد، حرص که آدم و حوا را مجبور کرد از درخت سیب ممنوعه تناول کنند و حسد که موجب شد قابیل برادرش هابیل را به قتل برساند.
حرص و طمع؛ عامل بسیاری از اختلاس‌ها
این پژوهشگر فلسفه و کلام حوزه علمیه با اشاره به اینکه در حال حاضر عامل بسیاری از پرونده‌های قضایی حرص و طمع است، افزود: این ویژگی برای برخی تبدیل به یک بیماری روانی می‌شود و حتی عامل اصلی بسیاری از فسادهای مالی و اختلاس‌هاست چرا که انسان به داشته‌های خود قانع نیست.
حجت‌الاسلام احمدوند از مهم‌ترین آثار و پیامدهای حرص و طمع را غفلت از یاد خداوند عنوان کرد و گفت: انسان حریص گرفتار پول و مادیات می‌شود، بنابراین این حرص و طمع به دنیا انسان را از یاد خداوند غافل می‌کند.
وی ادامه داد: انسان حریص از درگاه خداوند نیز ناامید می‌شود، چراکه به مال اندوزی مشغول است و هیچ گاه چیزی از خداوند طلب نمی‌کند.
نارضایتی از معیشت الهی
این پژوهشگر فلسفه و کلام حوزه علمیه یادآور شد: حرص برخی افراد موجب می‌شود حتی از قیافه و ظاهر خود نیز ناراضی باشند و خود را به تیغ جراحی بسپارند کم کم این افراد از خود عیب‌جویی می‌کنند و از خواست خداوند ناراضی می‌شوند و چقدر عجیب است افرادی که حتی جان خود را نیز در این راه از دست می‌دهند.
وی با اشاره به اینکه غفلت از یاد خداوند انسان را از فکر به قیامت هم دور می‌کند، افزود: امام علی(ع) در این باره می‌فرمایند «خداوند رحمت کند کسی را که می‌داند از کجاست، در کجاست و قرار هست به کجا برود، این مشغول شدن به امور است که باعث فراموشی از قیامت و یاد خداوند می‌شود.»
احمدوند با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین عوامل از بین رفتن مقدرات الهی حرص و طمع است، افزود: حرص خود عامل فقر است چراکه انسان همیشه به دنبال به دست آوردن چیزی فرای آنچه که خداوند مقدر کرده است خواهد بود و هیچگاه از آنچه که دارد راضی نیست.
راهکارهای درمان ویژگی حرص و طمع
این پژوهشگر فلسفه و کلام حوزه علمیه توجه انسان به آثار سوء حرص و طمع را مهم‌ترین راهکار درمان این ویژگی عنوان کرد و گفت: انسان حریص وقتی به چیزی که می‌خواهد می‌رسد گویی چنان چیز با ارزشی هم نبوده است.
احمدوند هدر رفتن وقت، عمر و آبروی انسان را مهم‌ترین ثمره حرص دانست و یادآور شد: انسان حریص گاهی عزت نفس خود را زیر پا می‌گذارد و در نهایت به چیزی که می‌رسد گویی چنان با ارزش نبوده که این همه برایش تلاش کرده بود. امام سجاد(ع) نیز در این باره می‌فرمایند «حرص و آزمندی مهم ترین عامل اسارت انسان است.»
وی ادامه داد: بر اساس کلامی از امیرالمؤمنین(ع) بزرگترین ثروت قناعت و راضی بودن از حق خود است اگر به این نکته توجه داشته باشیم هرگز به دنبال حرص و طمع نخواهیم رفت.
ویژگی‌هایی همچون طمع در وجود همه انسان‌ها کم و یا بیش بروز و ظهور پیدا می‌کند و این چقدر خوب است که انسان برای کسب فضائل اخلاقی از یکدیگر پیشی بگیرد و نسبت به کسب علم و دانش حریص باشد که خداوند در قرآن وعده فرموده روزی این افراد را تأمین خواهد کرد.
انتهای پیام
بسیار عالی 
