18 سال وقت‌کشی برای حل بحران آب همدان
امسال روز همدان مصادف شده با سختترین روزهایی که این مردمان می‌گذرانند، چند روزی است همدانی‌ها از کمبود آب رنج می‌برند، برخی از مناطق نزدیک به یک هفته است اصلا آب ندارند، مشکلی که زمان برای مدیریت آن بوده اما تا بروز آن روی زمین مانده است.
به گزارش ایکنا از همدان، امسال روز همدان مصادف شده با سختترین روزهایی که این مردمان می‌گذرانند؛ چند روزی است همدانی‌ها از کمبود آب رنج می‌برند، برخی از مناطق نزدیک به پنج یا شش روز است اصلا آب ندارند، مناطقی هم که آب به آنها می‌رسد ساعات بسیاری کمی از آن بهره‌مند هستند البته برخی مناطق هم اصلا قطعی نداشتند، در کل شرایط سختی است اما در همه جای همدان هم یکسان نیست، برخی رنج بیشتری می‌برند.
همدان شهری که همه آن را به زمستان‌های پر برف، سرما و یخبندانش می‌شناسند دیگر چند سالی است که آن‌گونه نیست، اگرچه دست بی‌مهری اقلیم همدان را چند سالی است که دستخوش تغییرات کرده، اما متأسفانه آنچه که شرایط بحرانی امروز را ایجاد کرده بی‌مسئولیتی و بی‌انگیزگی برخی از مدیران در سطح استان در طی سال‌های گذشته است، هشداری که نزدیک به 20 سال پیش مطرح شد و امروز به یک بحران زجرآور برای مردم تبدیل شد.
مرتفع بودن همدان یکی از دلایلی است که این کمبود آب را ایجاد کرده، از طرفی در سال‌های اخیر رشد با رویه یا بی‌رویه مزارع کشاورزی در همدان موجب محدود شدن این منابع آبی شده است. حفاری چاه‌های قانونی بی‌رویه و غیر قانونی در نقاط مختلف همدان نیز یکی دیگر از عوامل ایجاد این بحران است. از هدررفت آب از طریق فرسوده بودن تجهیزات و اتلاف زیادی که در بخش کشاورزی وجود دارد اگر بتوان گذشت از برخی بی‌تدبیری‌ها که نتیجه سطحی‌نگری به مشکلات این استان است نمی‌توان گذشت.
علیرضا قاسمی فرزاد، استاندار همدان در جریان سفر چند روز پیش وزیر نیرو به استان همدان، اظهار کرد: به تعبیر وزیر نیرو، ابر پروژه انتقال آب به همدان، از سال ۸۳ با سفر رهبر معظم انقلاب به همدان تصویب و قرار شد تا سال ۱۳۹۰ به بهره‌برداری برسد؛ این در حالی است که در سال ۱۴۰۰ با آغاز به کار دولت سیزدهم، این پروژه ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
وی یادآور شد: پیشرفت فیزیکی پروژه آبرسانی به شهر همدان، طی چهار ماه اخیر در دولت سیزدهم، بیش از ۱۷ سال در دولت‌های قبل بوده است و تقریبا در مراحل پایانی کار قرار دارد.
علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو در سفر خود در تاریخ 29 مردادماه به همدان نیز اظهار کرد: در سال گذشته با توجه به وضعیت تأمین آب همدان و خشکسالی‌های ممتد به‌ویژه در سال جاری که این استان داشت، تصمیم بر این شد این پروژه جزء پروژه‌های اولویت‌دار قرار گیرد و هر سریع‌تر اقدام به تکمیل آن شود.
وی اظهار کرد: براساس گزارش مهندسان و متخصصان پروژه شاهد افتتاح فاز یک این پروژه طی دو تا سه هفته آینده خواهیم بود و با افتتاح آن، آب همدان را به‌طور کامل تأمین می‌کنیم. در حال حاضر بخشی از آب همدان از محل سد اکباتان تأمین می‌شود که به علت کاهش بارش‌ها وضعیت سد نگران‌کننده بوده و دبی خروجی خیلی کم است.
وزیر نیرو همچنین با بیان اینکه در حال حاضر نیمی از خروجی آب سد اکباتان را از دست دادیم، اظهار کرد: با افتتاح فاز یک این پروژه آب مطمئن و پایدار را به کمک دیگر منابع آبی همدان می‌آوریم و مشکل موجود مرتفع می‌شود و در ماه‌های آینده شاهد افتتاح فازهای بعدی و تکمیل ظرفیت طرح خواهیم بود تا با افتتاح و تکمیل ظرفیت پروژه مسئله آب همدان برای همیشه مرتفع شود و در طول سنوات آینده مردم آب مطمئن و پایدار بتوانند استفاده کنند.
حمید عزیزی متواضع، مدیر روابط عمومی آبفای استان همدان در گفت‌وگو با ایکنا از همدان با اشاره به آخرین تمهیدات انجام شده برای توزیع و مدیریت آب در این تنش آبی، بیان کرد: در این مجموعه اقداماتی در حال انجام است تا از این تنش عبور کنیم و خط اضطراری که قرار است آب بلندمدت همدان را تأمین کند اجرایی شود.
وی افزود: در سفر چند روز پیش وزیر نیرو به همدان مسائل این پروژه مورد بررسی قرار گرفت که این تأمین آب قرار است به سمت ایستگاه پمپاژ سد آبشینه منتقل شود. به گفته وزیر نیرو این پروژه تا سه هفته دیگر اجرایی می‌شود.
عزیزی با اشاره به علت‌های مختلفی که این مشکلات را ایجاد کرده است، توضیح داد: متأسفانه به دلیل بارش‌های کم که 44 درصد از متوسط بارش سال گذشته را داشتیم، سد اکباتان ذخیره مناسبی نداشت، این سد دارای دو دریچه است که یکی تأمین‌کننده آب تصفیه‌خانه شهید بهشتی و دیگری هم برای اکباتان است، اما چند روز پیش به‌دلیل پایین آمدن مقدار آب از سطح دریچه تصفیه‌خانه بهشتی که تأمین 800 لیتر آب در ثانیه را تأمین می‌کرد از مدار خارج شد و در حال حاضر تنها تصفیه‌خانه سد اکباتان فعال است.
بخش‌هایی از شهر که از آب‌های سطحی تغذیه می‌شدند دچار مشکل شدند
مدیر روابط عمومی آبفای استان همدان با اشاره به اینکه مهم‌ترین مشکل فعلی اتمام ذخیره سد اکباتان است، یادآور شد: بخش‌هایی از شهر که دچار مشکل شدند بخش‌هایی بودند از تصفیه‌خانه شهید بهشتی و آب‌های سطحی تغذیه می‌شدند.
وی با اشاره به برنامه آبفای همدان برای کاهش این مشکلات، اظهار کرد: آبرسانی از چاه‌ها یکی از راه‌های عملیاتی است، در حال حاضر از سه حلقه چاه منطقه آق حصار برای آبرسانی ضربتی استفاده می‌شود.
عزیزی با اشاره به اینکه از ابتدای سال با کاهش فشار در توزیع آب در ساعات پایانی شب سعی شد تا ذخیره آب را تا حدودی کنترل کنیم، تأکید کرد: پروژه آبرسانی بلندمدت قرار بود تا اردیبهشت یا خردادماه انجام شود اما متأسفانه به طول انجامید و از طرفی پیش‌بینی‌هایی برای بارندگی در فصل بهار انجام شده بود، اما این پیش‌بینی هواشناسی در همدان محقق نشد و باعث شد ذخیره سد اکباتان به اتمام برسد.
وی بیان کرد: دو شب گذشته سه حلقه با خروجی 130 لیتر در ثانیه به مجموع شش حلقه چاه قبلی اضافه شد. در حال حاضر دو حلقه حفاری شده که برای بهره‌برداری نیاز به تجهیزات برقی و لوله‌گذاری دارد که نمی‌توان برای فعال شدن آنها در زمانی دقیق نظر داد، اما فعالیت‌های مستمر نیروهای این شرکت در این زمینه در حال انجام است. همچنین دو حلقه نیز قرار است حفاری شود.
مدیر روابط عمومی آبفای استان همدان با اشاره به اینکه در حال حاضر 900 لیتر در ثانیه خروجی آب است، اظهار کرد: چاه‌های کشاورزی نیز قرار است تا وارد مدار شوند اما این امر مستلزم این است که خط انتقال آب در کیلومتر بالایی کار شود، همچنین لازم است آزمایشات لازم بر روی آب و آلودگی آن انجام شده و پس از بررسی که از سوی مدیریت آب منطقهای انجام شود این چاه‌ها نیز وارد منابع آبی شوند. در حال حاضر نیز استفاده از برخی از منابع کشاورزان در زمانی که زمان آبیاری مزارع کشاورزی نیست در دستور کار است، اما برای استفاده از این منابع به‌عنوان منبع تأمین آب علاوه بر سالم بودن آب باید خروجی مناسبی داشته باشد که استفاده از آن به صرفه باشد؛ به‌طور مثال برخی از چاه‌ها سه لیتر در ثانیه خروجی دارند که مقدار بسیار کمی است در غیر این صورت اگر توجیه داشته باشد حتما از آن استفاده خواهد شد.
وی ادامه داد: در کل 17 تا 18 چاه وارد بهره‌برداری شده و در فصول غیر زراعی نیز تعدادی به این اضافه خواهد شد و تصفیه‌خانه الوند نیز وارد مدار می‌شود، همچنین رودخانه‌های دره، عباس‌آباد به‌عنوان آب‌های سطحی وارد منابع می‌شوند.
مدیر روابط عمومی آبفای استان همدان در پاسخ به این سؤال که آیا واقعا پس از سه هفته آبرسانی بلندمدت انجام می‌شود، بیان کرد: سفر وزیر نیرو به همدان برای کنترل انجام این پروژه انجام شد و می‌گوییم فاز اول این پروژه در زمان‌بندی اعلام شده افتتاح خواهد شد، البته این پروژه تنها 600 لیتر در ثانیه را تأمین خواهد کرد که شبکه آبرسانی در همدان 1200 لیتر در ثانیه است.
اگر برداشت آب به اندازه صورت بگیرد ساعت قطعی آب تنظیم می‌شود
عزیزی افزود: در حال حاضر آبرسانی با 13 مخزن که هر مخزن بخشی از نیاز شهر را تأمین می‌کند در حال انجام است، قرار بر این شده که آبرسانی از مخازنی که فعال هستند تقلیل شده تا به بخش‌هایی که آب را از دست داده‌اند برسد. در ساعت‌های قطعی آب با کم کردن برداشت‌ها، مخازن در حال پر شدن است، اما مصرف مردمی و ذخیره کردن آب به شدت بالا رفته به محض وصل شدن در عرض یک ساعت مخازن خالی می‌شود. اگر برداشت آب به اندازه صورت بگیرد ساعت قطعی آب تنظیم می‌شود و این دلیلی شده که ساعت قطعی آب برای بخش‌هایی از شهر تنظیم نشود و این ایجاد توازن در ساعات قطعی تا حدودی به دست خود مردم است تا همه نقاط شهر آب داشته باشند و موضوع قطعی آب یا افت فشار اصلا به بالا شهر یا پایین شهر مربوط نیست بلکه به منبع ذخیره آب هر محل بستگی دارد.
مدیر روابط عمومی آبفای استان همدان با تأکید بر اینکه در حال حاضر باید به یکدیگر کمک کنیم تا این تنش آبی بگذرد، گفت: دنبال مقصر گشتن برای تحلیل و کسب تجربه خوب است، اما مشکلی را در حال حاضر حل نمی‌کند، از مردم درخواست داریم با مدیریت مصرف ما را یاری کنند تا همه از همین مقدار آب موجود بهره‌مند شوند.
وی یادآور شد: شهرداری همدان نیز برای رفع مشکل پای کار آمده و از طریق تانکر از مخازن قابل شرب در برخی از بخش‌هایی که مشکلات بیشتری در این حوزه دارند آبرسانی می‌کند، روز گذشته 13 تانکر از تهران، دو تانکر از قزوین، یک تانکر از ساوه و هشت تانکر از شهرستان‌های دیگر به همدان منتقل شده و این تعداد قرار است به 50 عدد برسد.
عزیزی گفت: فعلا برنامه‌ای برای استقرار این تانکرها به‌صورت ثابت در بخش‌های مختلف در دستور کار نیست اما تا به امروز در پنج نقطه این تانکرها ثابت هستند و پس از این نیز براساس نیاز منطقه اطلاع‌رسانی می‌شود.
اگر همدلی نباشد از این بحران نمی‌توان گذشت
مدیر روابط عمومی آبفای استان همدان نیز در مورد اعلامیه شماره یک مدیریت آب، تصریح کرد: این اعلامیه تا اطلاع ثانوی اجرایی خواهد شد تا رفتار شبکه‌ای تغییر کند اطلاعیه جدید با مجوز کسب شده اعلام می‌شود.
وی با تأکید بر ضرورت همدلی در این برهه از زمان، گفت: اگر همدلی نباشد از این بحران نمی‌توان گذشت، در حال حاضر منابعی از آب را به هر دلیلی از جمله کمبود بارش، سوءمدیریت و یا کوتاهی از دست داده‌ایم و الان باید این توزیع درست و عادلانه انجام شود، اگر 50 درصد از آب سد و 50 درصد از ذخایر چاه را از دست داده بودیم مدیریت راحت‌تر انجام می‌شد.
حجت‌الاسلام احمدحسین فلاحی، نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، اظهار کرد: در بحث توزیع آب و مصرف آب مشکلاتی در سطح کشور وجود دارد که این مسائل در مجلس و در صحن مجلس 30 مردادماه نیز تذکر داده شد.
وی افزود: متأسفانه به دلیل نبود مدیریت درست 90 درصد آب در بخش کشاورزی و با شیوه‌های غرق‌آبی و بدون الگوی کشت انجام شده که موجب هدررفت آب می‌شود کشاورزی که گاهی نتیجه‌ای هم ندارد و محصولات کشاورزی گاهی حتی روی دست کشاورزان می‌ماند.
کار غیر کارشناسی باعث شده دشت‌های فامنین و قهاوند به کویر تبدیل شود
فلاحی با اشاره به اینکه استان همدان به‌عنوان قطب کشاورزی کشور دچار مشکلات کم‌آبی شده است، توضیح داد: این مشکلات دلایلی از جمله کار غیر کارشناسی، هدررفت آب در نیروگاه شهید مفتح و کمبود میزان بارش و... دارد که باعث شده دشت‌های فامنین و قهاوند به کویر تبدیل شود.
وی با اشاره به ریشه برخی از این مشکلات افزود: همچنین از قنوات و چاه‌های همدان نیز به‌درستی استفاده نشده و ساماندهی در این زمینه وجود ندارد، حتی آمار دقیقی از قنوات استان در دست نیست گاهی این قنوات به‌دلیل ساختمان سازی‌ها و انسدادی که پیش می‌آید بیرون زده و هدر می‌رود.
پرونده از مسئولان متخلف به دستگاه‌های قضایی سپرده شده است
نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی گفت: سال 1383 همزمان با سفر رهبر معظم انقلاب به همدان تأمین آب پایدار از سد تالوار تصویب شد، این پروژه با احداث سدی که نمی‌توان گفت این کار کارشناسی است یا غیرکارشناسی در نهایت با 120 کیلومتر لوله‌گذاری انجام شد اما به خاطر سهل‌انگاری مسئولان پیشرفت نداشت و پیگیری آن انجام نشد که نتیجه آن وضعیت امروز همدان است.
فلاحی با اشاره به اینکه مشکل تنش آبی همدان از خیلی قبل تذکر داده می‌شد، تصریح کرد: در خصوص کم‌کاری مسئولان از طریق سیستم‌های نظارتی در حال پیگیری هستیم پرونده برخی از مسئولان که در این زمینه تخطی داشتند به دستگاه‌های قضایی سپرده شده و در این زمینه آخرین پیگیری 30 مردادماه انجام شد.
تا کسی یکی دو ساعت قطعی آب را تحمل نکرده باشد نمی‌تواند رنج امروز مردم همدان را درک کند، شرایط عذاب‌آوری که با سلامتی و اولیه‌ترین نیاز مردم گره خورده است، مردم نجیب همدان این شرایط را پشت سر خواهد گذاشت، اما این حق نجابت مردم نیست که مسئولانش برای رفع مشکلات ولی نعمتان خود این‌چنین در دقیقه 90 تازه به فکر مدیریت بیفتند.
گزارش از اکرم یوسفی پارسا
انتهای پیام
